Çinli ve Filipinli yetkililerin, son devirde iki ülke arasında Güney Çin Denizi’ndeki ihtilaflı bölgede artan tansiyonun düşürülmesi konusunda fikir birliğine vardığı bildirildi.
Çin Dışişleri Bakanlığından yapılan açıklamaya göre, Çin-Filipinler İkili İstişare Düzeneğinin (BCM) 9’uncu toplantısı dün Filipinler’in başkenti Manila’da düzenlendi.
Filipinler Dışişleri Bakanlığı Müsteşarı Theresa Lazaro ve Çin Dışişleri Bakan Yardımcısı Çın Şiadong’un eş başkanlığında yapılan toplantıda taraflar, Güney Çin Denizi’nde, özellikle de sürtüşmelerin yaşandığı İkinci Thomas Sığı’ndaki tansiyonun düşürülmesinde mutabık kaldı.
Taraflar, Güney Çin Denizi’nde barışı ve istikrarı müdafaanın hem Çin’in hem de Filipinler’in çıkarı ve bölge ülkelerinin ortak hedefi olduğunu vurgularken, uyuşmazlıkları ve farklılıkları kontrol edebilmek için diyalog ve istişareyi sürdürmenin gereğine işaret etti.
Çin tarafı, Filipinler’e “denizlerdeki ihlallerine ve provokasyonlarına son verme” ve meseleleri diyalogla çözme yoluna dönerek ikili münasebetleri yeniden istikrara kavuşturma çağrısında bulundu.
Filipinler Dışişleri Bakanlığından görüşmeye dair yapılan açıklamada da “İki taraf, denizdeki durumun yönetim edilmesine yönelik önlemlerin geliştirilmesi konusunda ara kaydetmiştir lakin önemli görüş ayrılıkları sürmektedir.” sözüne yer verildi.
ARKA GERİYE SÜRTÜŞME YAŞANDI
Güney Çin Denizi’nde Spratly Adaları’nın parçası olan ve Filipinler’in denetimindeki İkinci Thomas Sığı, son devirde iki ülke gemilerinin karşı karşıya geldiği sürtüşme ve tansiyonlara sahne oluyor.
Filipinlilerin “Ayungin”, Çinlilerin “Rınai” ismini verdiği sığlıkta Filipinler Donanmasına ait savaş gemisi karaya oturmuş halde bulunuyor. Gemiye ikmal sağlamak üzere Filipin gemileri aralıklarla bölgeyi ziyaret ediyor.
Pekin yönetimi, resifte karaya oturtulan “Sierra Madre” isimli savaş gemisinin bölgede yasa dışı bulunduğunu belirterek, geri çekilmesi ve resifin özgün haline getirilmesini talep ediyor.
Çin Kıyı Güvenliğinin, resifte bulunan gemideki denizcilerin ihtiyaçlarını karşılamak üzere yapılan ikmal seferlerini engellemeye çalışması, ülkeler arasındaki gerilimi yükseltiyor.
En son Çin Kıyı Güvenliği, 17 Haziran’da Filipinlilerin “Ayungin”, Çinlilerin “Rınai” ismini verdiği İkinci Thomas Sığı’nda karaya oturtulan Filipin savaş gemisine ikmal yapan Filipin gemilerine engel olmuş, ellerinde bıçaklar ve palalar taşıyan Çin Kıyı Güvenlik çalışanı, Filipinli askerleri tehdit etmiş, yaşanan arbedede 8 asker yaralamıştı.
Müdahale, Çin’de kıyı güvenlik ünitelerinin güvertede arama dahil denizde müdahale yetkilerini artıran yasal düzenlemenin yürürlüğe girmesinin ardından gelmişti.
ÜLKELER KARŞI KARŞIYA GELDİ
Güney Çin Denizi, kıyıdaş ülkelerin bağımsızlıklarını kazandığı İkinci Dünya Savaşı’ndan bu yana bölge ülkeleri arasında egemenlik ihtilaflarının odağında yer alıyor.
Çin, ilk kez 1947’de yayımladığı haritayla Güney Çin Denizi’nin yüzde 80’i üzerinde egemenlik savında bulunurken yer altı kaynakları açısından zengin bölgede Filipinler’in yanı sıra Vietnam, Brunei ve Malezya da hak iddia ediyor.
Çin’in bölgedeki ihtilaflı adalarda üsler inşa etmesine, askeri ögelerin yanı sıra sivil gemi filolarıyla varlık göstermesine bölge ülkelerinin yanı sıra ABD de karşı çıkıyor.
Lahey’deki Daimi Tahkim Mahkemesi, 2016’da Filipinler’in müracaatıyla verdiği kararda Çin’in, Güney Çin Denizi’nde tek taraflı egemenlik taleplerinin yasal olmadığına hükmetmişti.
17:11
