Anayasamızın 43. Hususuna göre “kıyılardan yararlanma” hakkımız var. Yasa açık bir şekilde “kıyılar halkındır” diyor lakin maddelere karşın uygulamada özgürce denize giremiyoruz. Farkında olmasak da bir sürü mahzurla karşılıyoruz, mesela özellikle tatil yerlerinde şezlong ve şemsiye fiyatları, yüksek fiyatlı harcama limitleri, giriş ücreti isteyen kıyı işletmeleri ve daha nicesi… Mayorka merkez Dünyanın en popüler adalarından bir olan İspanya’ya bağlı en büyük ada Mayorka’ya gittim geçen haftalarda. Avrupa’da çok popüler olan bu ada her yıl milyonlarca turist çekiyor. Denizi, kıyıları, koyları gerçekten rüya gibi. Tarihler uzunluğu paylaşılamayan bu adada her bütçeye uygun tatil yapmak da mümkün.
ÇOĞU KIYIDA İŞLETME YOK Ada küçük küçük birçok kentten oluşuyor. Milattan önce 5 binli yıllarda bile insanların yaşadığı adanın birçok noktasında süper kıyılar ve koylar var lakin toplu ulaşım kullanarak seyahat etmek biraz zor zira adanın bir noktasından diğer noktasına ulaşım 2 saati bulabiliyor. Ben de merkeze yakın olmak için Palmanova isimli küçük bir şehirde çok uygun fiyata konakladım. Adada dikkatimi çeken ilk manzara altın gibi kumlarının uçsuz bucaksız imajıydı. Gezdiğim birden fazla kıyıda işletme yoktu. Olan işletmeler de kıyı şeridinin çok gerisinde yer alıyordu. Palmanova Plajı-Mayorka
ÇOĞU PLAJDA ŞEZLONG YOK Uçsuz bucaksız altın kumlu kıyılarda o denli ki koyulan şezlongları bulmak için aramak gerekiyor. Havlunuzu kıyının sıcacık kumlarına ya da ağaçların gölgesine serip denize özgürce girebilirsiniz. Ücret isteyen ya da gelip sizi bir şeyler yiyip içmeniz için rahatsız eden kimse yok. Hatta plajlarda daima seyyar şemsiye kiralamak için birileri dolaşıyor.
Üstelik duş alanları da var ve ücretsiz. Açılır kapanır sandalyenizi ve şemsiyenizi getirip sıcacık kumlar üzerine yerleştirip güzel görünümün tadını da çıkarabilirsiniz. Üstelik hiç para harcamadan… Birçok kişi de yiyecek ve içeceklerini yanında getirmişti. Şezlong ve şemsiye kiralayıp bir şeyler yiyip içebileceğiniz yerler da vardı lakin bu bir tercih sıkıntısıydı. Yani kıyıda keyif yapıp denize girmek için karış karış alan aramanıza gerek yoktu.
Ben de ağaçların altına havlumu serip yanımda getirdiğim atıştırmalıklarla zaman geçirdim ve özgürce denize girebildim. Palmanova Plajı-Mayorka
KIYILAR KİMİN? Bu gezi sırasında Anayasamız aklıma geldi. İlgili hususta motamot şu ifadeler kullanılıyor: “Kıyılar, Devletin hüküm ve tasarrufu altındadır. Deniz, göl ve akarsu kıyılarıyla, deniz ve göllerin kıyılarını çevreleyen kıyı şeritlerinden yararlanmada öncelikle kamu faydası gözetilir. Kıyılarla sahil şeritlerinin, kullanılış emellerine göre derinliği ve kişilerin bu yerlerden yararlanma imkân ve şartları kanunla düzenlenir.” Aslında kanun çok açık. Bizim kıyılardan eşit ve özgürce yararlanma hakkımız var.
Bodrum
DENİZE GİRME ÇABAMIZ Anayasamızı aklımın bir köşesinde tutarak Mayorka’dan yaklaşık bir ay sonra Türkiye’nin popüler tatil yeri Bodrum’a gittim. Denize girmek için birkaç kıyı dolaştım. İlk önce gittiğim Ortakent, Yahşi kıyısında plajı uzunluklu boyunca gezdim. Sıra sıra kıyıya bitişik yer alan işletmelerin ön kısmında şezlong ve şemsiyeleri yer alıyor. Her işletmenin kendisine ait bir sürü şezlongu var. Tek tek konuştuğum işletmelerden aldığım karşılıklara göre şezlong ve şemsiye kiralamadan ücret almıyorlar ama bir harcama limitleri var.
Girdiğim yerlerin birçok harcama limiti olduğunu söyledi. Yerden yere bu fiyatlar kişi başı 500 ile 1500 TL arası değişiyor. Bu alanlarda “Ben havlumu serip sadece güneşleneceğim ve denize gireceğim” derseniz başarılar zira kıyıda havlunuzu serip denize girmeniz için sıra sıra dizilen şezlongların arasında düşmeden yer aramanız gerekiyor. Natürel garsonlar ya da görevliler de bir şeyler yiyip içmeniz için gelip sizi rahatsız edebilir. Bunu da göze alıyorsunuz. Bu uğraşın sonunda da haftasonu kalabalık bir günde yer bulmanız imkansıza yakın olabilir. Bodrum Küçükbük Kıyısı
HARCAMA LİMİTİ KİŞİ BAŞI 1500 TL Yahşi’den sonra yine Bodrum’da yer alan Küçükbük kıyısına gittim.
Burada da manzara çok benzeriydi. Kıyı şeridi boyunca işletmelerin sıra sıra şezlongları dizilmiş ve alanları bölünmüştü. Hangi yere girsem harcama limiti karşıma çıktı.
Hatta bir mekanda bir garson “Fiyatlarımızı ucuz tuttuk. Kişi başı şezlong kullanımı dahil harcama limitimiz 1500 TL. E aslında bir şey yeseniz 550, 600 lira tutuyor” dedi. Bir mekanda da harcama limiti yoktu fakat bir garson “Harcama limitimiz yok. Ne yiyip içerseniz onu ödüyorsunuz” deyince sadece bir şeyler içmek istediğimi söyledim. Bunun üzerine garson “Yani olur ama bir şeyler yemeniz için uyarıyoruz. Açıkçası biraz rahatsız ediyoruz” demesi ilgimi çekti. Bodrum Yahşi kıyısı
PARANIZ DA GEÇMİYOR Tabii bir de Küçükbük kıyısı gibi birçok kıyıda kooperatif alanları var.
Deniz kenarındaki bu alanlara girerken kesinlikle bir uyarı tabelasıyla karşılaşıyorsunuz. Şezlong ve şemsiye kullanımı da sadece üyelere ait. Eşyalarınızı koymak isteyince gelip kooperatif işletmesinden uyarıyorlar.
Burada artık paranız da geçmiyor. Para verip bir şeyler yiyip içmek isteseniz de bu alanda şezlongları kullanamıyorsunuz. Hatta şezlonglar boş duruyor, sizden sadece denize girip duşu bile kullanmadan alandan çıkmanızı isteyebiliyorlar.
ÜCRETSİZ PLAJ KULLANIMI RÜYA GİBİ Küçükbük’te özgürce kullanabildiğiniz tek alan Bodrum Belediyesi Halk Plajı. Buradaki şezlongları da harcama zorunluluğu olmadan kullanabiliyorsunuz fakat alışılmış ki büyük resme baktığımızda burası kıyının küçük bir kısmı zira bu kıyıda yer alan iskele üzerindeki şezlonglar da bir yere ait ve bir şeyler yiyip içmeniz bekleniyor. Bodrum Bodrum’un denizi ve havası da gerçekten çok güzel, bu ülkenin vatandaşları olarak denize ücretsiz ve özgürce girebilmek rüya olmamalı. Maddelerimize göre de “kıyılar halkın” da halkın olmasına lakin tek problemimiz kıyıları kullanamamak ve denize özgürce girememek.
13:13
