Gıda Güvenliğinde Yeni Dönem: “Bisfenol A” Tespit Sensörü Geliştirilecek

Hitit Üniversitesinde su damacanaları ile meyve suyu ve süt ambalajlarının üretiminde kullanılan “Bisfenol A (BPA)” (bir tür kimyasal) unsurunun eserlere geçiş seviyesini tespit edebilen, akıllı nano polimerlerden sensör üretilmesine yönelik proje yürütüldüğü bildirildi.

Rektörlük’ten yapılan yazılı açıklamaya göre, Sağlık Hizmetleri Meslek Yüksekokulu Öğretim Üyesi Prof. Dr. Kadir Erol tarafından hazırlanan proje, TÜBİTAK 1002 Hızlı Destek Programı kapsamında destek almaya hak kazandı.

Proje kapsamında geliştirilmesi planlanan akıllı nano polimer sensör ile sert plastikten üretilen damacanalarda, meyve suları ve sütlerin kutu olarak ambalajlandığı paketlerde kullanılan Bisfenol A unsurunun, eserlere geçiş seviyesi tespit edilebilecek.

Açıklamada ifadelerine yer verilen Erol, ambalaj üretiminde kullanılan Bisfenol A unsurunun endokrin (hormonları üreten ve kana salgılayan bezler ağı) bozucu olarak kabul edilen bir kimyasal olduğunu belirtti.

Bu kimyasalın özellikle sert plastiklerin kullanıldığı damacanalarda, meyve suları ve sütlerin iç ambalajlarında bulunduğunu belirten Erol, “Bu kimyasalın bu şekil su ve besinlere geçmesi ve bizlerde toksik özellik oluşturması, son yıllarda bilim dünyası tarafından araştırılan bir konudur. Biz de bundan ilham alarak bu şekil bir sensör üretmeye karar verdik. Bu sensörümüzde bizim ismimize yardımcı olan asıl malzememiz akıllı nano polimer ismini verdiğimiz kimyasalımızdır.” ifadelerini kullandı.

Sensör imalinde kullanılan akıllı polimerlerin öğretilen kimyasalları tanıyan ve sadece ona karşı seçici davranan özellikle olduğuna dikkati çeken Erol, şunları kaydetti:

“Polimerlerin nano boyutlu olması, sensörlerde kullanımı kolaylaştırdığı gibi özellikle ilerleyen etaplarda organizma içinde yapabileceğimiz çalışmalarda da bize avantaj sağlamaktadır. Çünkü nano boyutlu dediğimiz gereç cinsleri bedene enjekte edilebilir özellikler barındırmaktadır. Burada özellikle gıda ambalajlarında çok fazla kullanılan bir kimyasal çeşidi olduğu için Bisfenol A üzerine odaklandık. Gıda ambalajlarından besinlere ve sulara geçip toksik özellik yaratmasının yanında son yıllarda kanser riskini artıran bir malzeme olup olmadığı yönünde çalışmalar da mevcut. Bu bahisteki araştırmalar hala devam etmekte. Bu yönden de Bisfenol A tayininin önemli bir parametre olduğunu, bilim dünyası adına da önemli kazanımlar sağlayacağını düşünmekteyiz.”

Sıcaklık ve bekleme müddetine göre besinlerde Bisfenol A ölçüsünün artabileceği yönünde iddialar olduğunu aktaran Erol, geliştirecekleri nano polimer temelli sensörün başarılı olması halinde, bu varsayımların doğru olup olmadığını analiz etme imkanı bulacaklarını vurguladı.