Gökbilimciler, Şimdiye Kadar Bulunan En Uzak Galakside Oksijen Tespit Etti!

Gökbilimciler bilinen en uzak galakside oksijen ve ağır metaller gibi elementlerin şaşırtan keşfini yaptı.

Keşfe göre galaksi 13,4 milyar ışık yılı uzaklıkta, yani kainatın ilk günlerinde oluşmuş.

Gökbilimciler büyük patlamanın cihanı 13,8 milyar yıl önce yarattığına inanıyor.

CNN International’da yer alan habere göre JADES-GS-z14-0 olarak isimlendirilen alışılmadık derecede büyük, parlak uzak galaksi, ilk olarak Ocak 2024’te kainatı insan gözüyle görülemeyen kızılötesi ışıkta gözlemleyen James Webb Uzay Teleskobu kullanılarak tespit edildi.

Uzay gözlemevi, uzaydan Dünya’ya milyarlarca yıl boyunca seyahat eden ışığı gözlemleyebildiği için, Kozmik Şafak adı verilen gizemli bir periyodun başlangıcına ya da ilk galaksilerin doğduğu büyük patlamadan sonraki ilk birkaç yüz milyon yıla etkili bir şekilde zamanda geriye bakabilir.

JADES-GS-z14-0’dan gelen ışığın kainatın bizim bulunduğumuz köşesine ulaşması 13,4 milyar yıl sürdüğü için Webb ve ALMA ya da Şili’nin Atacama Çölü’ndeki Atacama Büyük Milimetre/milimetre-altı Dizisi gibi diğer gözlemevleri galaksiyi cihanın sadece 300 milyon yaşında olduğu zamanki haliyle görüyor.

Gökbilimciler Webb’in ilk müşahedelerini takip etmek için ALMA’yı kullandıklarında, oksijen ve ağır metallerin varlığını bulduklarında hayrete düştüler çünkü bunların varlığı galaksilerin kozmosun ilk günlerinde beklenenden daha hızlı oluştuğunu gösteriyor.

BEKLENENDEN ÇOK HIZLI GERÇEKLEŞİYOR

ALMA tespitlerinin sonuçları Perşembe günü The Astrophysical Journal ve Astronomy & Astrophysics mecmualarında ayrı çalışmalar halinde yayınlandı.

The Astrophysical Journal çalışmasının başyazarı ve Hollanda’daki Leiden Üniversitesi Leiden Gözlemevi’nde doktora adayı olan Sander Schouws yaptığı açıklamada, “Bu, sadece bebek beklediğiniz yerde bir ergen bulmak gibi bir şey. Sonuçlar galaksinin çok hızlı bir şekilde oluştuğunu ve aynı zamanda hızla olgunlaştığını göstererek, galaksilerin oluşumunun beklenenden çok daha hızlı gerçekleştiğine dair artan ispatlara katkıda bulunuyor” dedi.

EN PARLAK ÜÇÜNCÜ GALAKSİ

JADES-GS-z14-0’ın büyük boyutu ve parlaklığı da dahil olmak üzere birçok istikametinin beklenmedik olduğu kanıtlandı. Schouws, Webb’in 700 uzak galaksiyi incelediği sırada, bu galaksinin en uzak olmasına rağmen en parlak üçüncü galaksi olduğunu söyledi. Ancak en eski galaksilerin daha küçük ve sönük olması beklenir çünkü cihan o zamanlar çok daha küçüktü.

Schouws bir e-postada “Genel olarak, kainatın bu erken dönemindeki galaksiler, Hubble ve JWST’nin güzel imgelerinden tanıdığımız ünlü galaksilerden çok farklıdır. Çok daha kompakt, gaz bakımından zengin ve dağınık/bozukturlar. Koşullar daha aşırı çünkü çok sayıda yıldız küçük bir hacimde hızla oluşuyor” diye konuştu.