Güneş Panelleri Atık Yönetimi: Türkiye’nin 2030-2035 Vizyonu

0

BEĞENDİM

ABONE OL

News

0

ODTÜ Güneş Gücü Uygulama ve Araştırma Merkezi (ODTÜ GÜNAM) Uzman Araştırmacı Tayfun Hız, Türkiye‘de 40 milyondan fazla fotovoltaik modülün işletmede olduğunu belirterek,”2030-2035’te Türkiye‘de önemli bir güneş paneli modül atığı akışı başlayacak. 40 milyon modül, yaklaşık 800 bin ton ediyor. Bir panelin yaklaşık yüzde 90’ı geri dönüştürülebiliyor.” dedi.

Hız, AA muhabirine, bir fotovoltaik panelin ekonomik ömrünün ortalama 25-30 yıl olduğunu, bu süre dolduktan sonra panellerden istenilen randımanın alınamadığını söyledi.

Türkiye‘de ilk güneş enerjisi modüllerinin ortalama kurulu gücünün 230-250 vat, mevcut durumda ise ortalama kurulu gücün 450 vat olduğu varsayıldığında, 40 milyondan fazla fotovoltaik modülün işletimde olduğunu belirten Hız, şöyle konuştu:

“Bu panellerin bir kısmı arızalar, hasarlar ve doğal etmenler nedeniyle devre dışı kalıyor. 2030-2035 gibi Türkiye‘de önemli bir modül atığı akışı başlayacak. 40 milyon modül, yine ortalama hesapla 800 bin ton eder. Bir panelin yüzde 90’ı geri dönüştürülebiliyor. Türkiye Ulusal Enerji Planı’nda belirlenen 2035’te 52,9 gigavat maksadını yakalarsak, 2060’ta bu atık miktarı 2,4 milyon tonu bulacak. Bu atık, sıradan bir materyal değil, içerisinde cam, alüminyum, özellikle yüksek saflıkta silisyumdan elde edilen hücreler, iletken olarak bakır ve özellikle de değerli bir emtia olan gümüş var. Bütün bu değerli malzemeyi çöpe atmak, toprağa gömmek ya da yakmak çok büyük bir ekonomik kayıp. Üstelik çevresel etkileri de olabilecek bir durum.”

Hız, fotovoltaik hücrelerin üretildiği hammaddelerin doğada sınırsız olsa da saflaştırılmış haliyle değerli ancak karbon ayak izinin yüksek olduğunu ifade etti.

Dünyada bu ham maddeleri üreten bir kaç ülke olduğunun altını çizen Hız, “Ekonomik ömrü dolan panellerde en basit ve istenmeyen metot, bunların çöp olarak depolama alanlarına gömülmesi. Bir başka seçenek de atıktan enerji amacıyla yakılması. Eğer geri dönüşüm yapmazsak panellerin akıbeti bu oluyor. Halbuki, döngüsel ekonomi unsurlarına göre, hasarsız güneş panellerinin öncelikle bir başka yerde kullanılması ya da elden geçirilerek yenilenme seçeneklerinin kıymetlendirilmesi gerekiyor.” dedi

“Kirleten öder” geri dönüşüm maliyetlerinin karşılanmasında önemli bir prensip

Geri dönüşüm sürecinin, imalat sürecinin tersi yönünde işlediğini dile getiren Hız, ancak güneş panellerinin en etkin olarak hangi yolla geri kazanılacağının sektör genelinde kabul görmüş tek bir yaklaşımın şimdi olmadığını kaydetti.

Hız, geri dönüşüm maliyetini kimin ödemesi gerektiği konusunda çeşitli yaklaşımlar olduğunu, en geçerli anlayışın ise “kirleten öder” prensibine dayandığını anlattı.

Avrupa Birliği’ndeki mevcut düzenlemelere göre, bir panelin ürettiği elektrikten kim faydalandıysa, maliyetin de ona yansıtılması gerektiğine işaret eden Hız, şöyle konuştu:

“İtalya’da konutunuzun çatısına kurduğunuz panele devletin verdiği dayanağın son yılında panel başına 12 euro kesinti yapılıyor. Panellerin ömrü bitince santral sahibi fonda biriken parayı alıp, götürüp geri dönüşümü yapacak tesise ödemesini yapıyor. Böylece, maliyetin bir kısmı kirleten tarafından karşılanıyor. Geri dönüşüm yapan firma bu gelirin yanı sıra atıktan elde ettiği malzemeyi yeniden satarak ya da kullanarak biraz daha gelir elde ederek işlerini sürdürebiliyor. Fransa atık ölçüsünü kontrol altında tutarak dalın rekabetle boğuşmaması için fotovoltaik atık geri dönüşüm misyonunu inhisar olarak bir firmaya vermiş durumda. Bizim önümüzde zaman var ama boşa geçirmememiz gerekiyor.”

“Fotovoltaik üretici ve yatırımcıları geri dönüşümde sorumluluk almalı”

Hız, dünya genelinde bu konuda düzenleme yapan ülke sayısının çok fazla olmadığını, bu açıdan Türkiye’nin Atık Elektrikli ve Elektronik Eşyaların Yönetimi Hakkında Yönetmelik ile adım atan ülkelerden biri olduğunu söyledi.

Henüz bunu dahi yapmamış endüstrileşmiş ülkeler olduğuna dikkati çeken Hız, “Türkiye’deki fotovoltaik panel üreticilerinin atık yönetimi sorumluluklarının şuurunda olmaları ve ömrünü tamamlamış panelden kıymet elde ederek maliyeti düşürme yollarını önemli olarak düşünmeleri gerekiyor. Aynı durum GES yatırımcıları için de geçerli. Santral ömrünü tamamladığında, ellerindeki panellerden nasıl kurtulacaklarını baştan dikkate almaları, ekipman tedarik kontratlarında garanti süresi, performans gibi konuların yanında bu konuya da yer vermeleri gerekiyor.” diye konuştu.

Diğer Güncel Haberler İçin Tıklayın / Bursa Haber – Bursa Gündem – Bursa Gündem Haber – Bursa Haberleri – Bursa Son Dakika 

Bizi İnstagram’da Takip Edebilirsiniz / @BursaGündemHaber

Bizi X’de Takip Edebilirsiniz / @BursaGündemHbr

Bizi Facebook’da Takip Edebilirsiniz / @BursaGündemHaber

Bizi Youtube’da Takip Edebilirsiniz / @BursaGündemHaber

Bizi Linkedin’de Takip Edebilirsiniz / @BursaGündemHaber