Hakan Fidan, Yunanistan ile İlgilerde İyimserlik İçin Çok Sebep Var

Dışişleri Bakanı Hakan Fidan, yunanistan yolcusu…

Fidan, Atina’ya 8 Kasım’da yapacağı resmi ziyaret ve Yunan mevkidaşı Yorgos Yerapetritis ile yapacağı görüşme öncesinde, Yunanistan’da yayımlanan Ta Nea gazetesinin sorularını yanıtladı.

İki yıla yakın süredir Türkiye ve Yunanistan arasındaki ilgilerde olumlu bir ivme yakalandığına işaret eden Fidan, “Bunun esas nedeni iki ülke başkanlarının kararlılığı ve seçmenden aldıkları güç. Malum, Türkiye’de ve Yunanistan’da son seçimlerde iki iktidar partisi de halkın önemli dayanağını aldı. Her iki lider, bu güçle birlikte Türkiye-Yunanistan bağlantılarını geliştirme konusunda kararlılıklarını ortaya koydu.” diye konuştu.

Fidan, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın tarihî problemleri bir yana bırakıp krizler içerisinde bulunan uluslararası sistemde birlik ve dayanışma ile hareket edilmesi yönünde bir vizyon çizdiğini ve Ege’yi barış denizine dönüştürme maksadını ortaya koyduğunu kaydetti.

“KARŞILIKLI İYİ NİYETE DAYALI ORTAK BİR VİZYON”

Türkiye ve Yunanistan’ın işbirliğini pek çok alanda, karşılıklı güven temelinde artırdığını belirten Fidan, sözlerini şöyle sürdürdü:

Ticari bağlantılarımızı geliştirmekteyiz. Halklarımız arasındaki mevcut dostluğu daha da sağlamlaştırmaktayız. Bizim hedefimiz, paylaştığımız bu coğrafyanın geleceğini karşılıklı iyi niyete dayalı ortak bir vizyonla şekillendirmektir. Türkiye ve Yunanistan gibi iki komşu ve müttefik açısından zati mantıklı olan da budur. Böylelikle her devletin asli görevi olan, halklarımızın huzur içinde, güvenli ve müreffeh bir ortamda yaşayabilmelerini temin ediyoruz.

Fidan, Türkiye ve Yunanistan’da bu yakınlaşmayı eleştiren kesitlere hem Türkiye’nin hem Yunanistan’ın milli menfaatlerinin ancak dostluk ve işbirliği ile teminat altına alınabileceğini anlatmak gerektiğini belirterek, “Tabii bunu yapabilmek için gerçekçi davranmamız ve sıkıntılarımıza doğru teşhisler koymamız gerekiyor.” diye konuştu.

“MESELELERİMİZİ SUHULETLE, AÇIK SÖZLÜLÜKLE ELE ALIYORUZ”

İki ülke arasında diyalog kanallarının özellikle en üst seviyelerde olmak üzere açık ve işler olmasının ehemmiyetini vurgulayan Fidan, Aralık 2023’te Türkiye ve Yunanistan’ın imzaladığı Dostça İlişkiler ve İyi Komşuluk Hakkında Atina Bildirgesi’nde de, etkin iletişim kanallarının tansiyonun düşük tutulmasındaki rolünden bahsedildiğini hatırlattı.

Fidan, “Dostum Yorgos (Yerapetritis) ve ben, gerek olası tansiyonları azaltmak, gerek bağlarımızı ileriye taşımak için aramızdaki samimi diyalogdan en verimli şekilde istifade ediyoruz. Telefonlarımız birbirimize 24 saat erişebilir durumda. Problemlerimizin krize dönüşmesini bu şekilde önleyebiliyoruz. Sorunlarımızı suhuletle, açık sözlülükle ele alıyoruz. Yorgos ile uzunca bir görüşme yaparak bugünkü diyaloğumuzun temellerini oluşturmuştuk. Diyaloğa açık, yapan ve sonuç odaklı yaklaşımlarımız ikili bağlarımıza olumlu etki ediyor.” dedi.

Oluşturulan bu anlayışla sadece iki bakan arasında değil, iki ülke Dışişleri Bakanlıklarının koordinesiyle farklı kurumların karşılıklı etkileşiminin de hızlandırıldığını belirten Fidan, her ne kadar üzerinde uzlaşıya varılamayan birçok önemli konu olsa da iletişim kanallarının açık tutulmasının her iki taraf için de yarar sağladığını, öte yandan krizden beslenen çevrelerin ise bu durumdan rahatsız olduğunu ifade etti.

“HER TÜRLÜ İŞBİRLİĞİNE AÇIĞIZ”

Fidan, deniz parkları konusunun gündeme geldiği ilk günden itibaren Türkiye’nin Ege’de Yunanistan ile bu konuda da işbirliğine açık olduğunu ortaya koyduğunu kaydederek, “Zaten uluslararası deniz hukuku da Ege gibi yarı kapalı denizlerde çevre konularında kıyıdaşlar arasında işbirliğini teşvik etmektedir. Bu mevzudaki hassasiyetlerimizi de tekrar etmeme gerek olmadığını düşünüyorum. Çevre gibi üniversal pahaların siyasi hedeflerle istismar edilmesine karşıyız. Ege’nin diğer kıyısında biz yokmuşuz gibi davranılması doğru değil. Çünkü korunması gereken çevre bizi de etkiliyor. Biz her türlü işbirliğine açığız.” diye konuştu.

“GELECEK KUŞAKLARIN REFAHI İÇİN DİYALOG VE İŞBİRLİĞİNDEN BAŞKA YOL GÖREMİYORUM”

İkili münasebetlerde iyimser olmak için çok fazla sebep olduğunun altını çizen Fidan, “Gelecek kuşaklarımızın güvenlik ve refahı için diyalog ve işbirliğinden başka yol göremiyorum. Sorunlara çözüm sistemleri için Birleşmiş Milletler (BM) Koşulu’nu takip etmek yeterli. Anlamlı diyalog sonucu kapsamlı tahlillere ulaşamazsak bütüncül bir yaklaşımla uluslararası yargıya gideriz. Ama bunun için çekinceleri ve engelleri kaldırmak ve en başta vehimlerden kurtulmak gerekir.” dedi.

Fidan, her ülke için olduğu gibi hükümran eşitlik, karşılıklı hürmet ve yapan diyaloğun Türkiye için de çok önemli olduğuna işaret ederek, Akdeniz coğrafyasının tarih boyunca en çok beşeri etkileşime sahne olan bölge olduğunu kaydetti.

Bu etkileşimin karşı tarafın önceliklerini de anlama yeteneği sayesinde geliştiğini belirten Fidan, sözlerini şöyle sürdürdü:

İkili alakalarda de konuşmaya ‘karşı tarafın da hakları ve öncelikleri var’ diye düşünerek başlarsak ve daha iyi birer dinleyici olursak daha başarılı oluruz kanaatindeyim. Sonuçta birbiriyle ilişkili, sadece kıta sahanlığı ve münhasır ekonomik bölge sıkıntısına indirilmesi mümkün olmayan pek çok sıkıntımız var. Bu sorunların tamamının karşılıklı hürmet ve işbirliği temelinde ele alma vaktinin geldiğini düşünüyoruz.

DÜZENSİZ GÖÇ KONUSU

Fidan, olası yeni bir göç dalgasına ilişkin soruyu yanıtlarken, göç yönetiminin son 15 yılda dış siyasette değeri giderek artan bir gündem maddesi olduğuna işaret etti.

Türkiye’nin gerek göç yönetimi gerek düzensiz göçle mücadelede azami uğraş ortaya koyduğunu vurgulayan Fidan, “İlke itibarıyla, muhataplarımızın da düzensiz göçle gayretlerini uluslararası hukuktan kaynaklanan sorumluluklarını göz önünde bulundurarak sürdürmelerini bekliyoruz.” dedi.

Fidan, düzensiz göçle gayretin, sınır güvenliğinin ötesinde, kaynak ülkelerde çözüm projelerinden uyum siyasetlerine çok boyutlu çalışmalar gerektiren bir saha olduğunu ifade ederek, Türkiye ve Yunanistan’ın, ana düzensiz göç rotalarından biri üzerinde bulunan iki ülke olduğunu kaydetti.

Yunanistan’la göç alanında diyalog kanallarının işler durumda tutulmasının Türkiye açısından da önemli olduğunu belirten Fidan “Bu alanda işbirliği yapılması ülkelerimizin faydasınadır. Özellikle Bulgaristan’la birlikte gerçekleştirilen üçlü toplantıların devamlılığını düzensiz göçle mücadele için elzem görüyoruz.” diye konuştu.

KIBRIS MESELESİ

Fidan, Kıbrıs sorununa ilişkin yaptığı değerlendirmede ise halihazırda ortada herhangi bir müzakere sürecinin olmadığını, çünkü neyin müzakere edileceği konusunda derin görüş ayrılıkları bulunduğunu kaydetti.

Taraflar arasında ortak zemin olmadığının BM tarafından da kayda geçirildiğini belirten Fidan, gelecek devirde düzenlenecek geniş formatlı gayriresmi toplantının, sadece ileriye dönük neler yapılabileceğine dair görüş alışverişine olanak sağlayacağını aktardı.

Fidan, öte yandan, Kıbrıs Adası’nın “yeniden birleşmesi” sayfasının kapandığının artık anlaşılmış olması gerektiğini ancak çözüm yönünde ilerlenebilmesinin mümkün olduğunu vurguladı.

Çözüm için farklı yollar olabileceğine işaret eden Fidan, “Sonuç itibariyle siyasi sorunlar fizik kuralları gibi değildir. Bir yoldan sonuca varılması imkansız ise başka yoldan gidilir. Türk tarafı olarak biz de bunu yapıyoruz. Bu durumda çözüm için Ada’daki gerçekleri temel almamız gerekiyor. Ada’da iki ayrı halk ve iki ayrı devlet var. Bunlar komşu olarak, işbirliği içinde yan yana yaşayabilir. Bunu nasıl başaracaklarına iki halk birlikte karar verir. Adada hem Rumların hem Türklerin zenginliğini, güvenliğini, özgürlüğünü, barışını, egemenliğini mümkün kılacak bir yeni ruha ihtiyaç var.” diye konuştu.