Hazinenin 2025 Finansman Programı Yayımlandı

Hazine ve Maliye Bakanlığının internet sitesinden 2024 yılı gelişmeleri ve 2025 yılı öngörülerini içeren “Hazine Finansman Programı” yayımlandı.

2025 YILI HAZİNE FİNANSMAN PROGRAMI VE İÇ BORÇLANMA STRATEJİSİ

Orta Vadeli Program ve Merkezi Yönetim Bütçesi öngörüleri esas alınarak hazırlanan 2025 yılı Hazine Finansman Programı’na göre geçen yıl 65,1 ay olan nakit iç borçlanmanın ortalama vadesi, bu yıl ocak-ekim döneminde 48,6 ay oldu. Yüzde 20,6 olan sabit getirili Türk lirası cinsi iç borçlanma ortalama maliyeti de aynı devirde yüzde 36 seviyesinde gerçekleşti.

Yatırımcı tabanının genişletilmesi ve borçlanma araçlarının çeşitlendirilmesi amacıyla ilk kere 2012 yılında gerçekleştirilen kira sertifikası ihraçlarına 2024 yılında da devam edildi. Bu çerçevede söz konusu periyotta iç piyasada toplam 69,7 milyar lira fiyatında Türk lirası cinsi kira sertifikası ihracı yapıldı.

İlk sefer 2017 yılı Ekim ayında ihraç edilen altın tahvili ve altına dayalı kira sertifikası ihraçları bu yıl da sürdürüldü. Bu çerçevede sermaye piyasalarının güçlendirilmesi amacıyla bankalara ve yatırım fonlarına yönelik ihraçlar gerçekleştirildi. 2024 yılında toplam 126,4 ton altın tahvili ve altına dayalı kira sertifikası itfasına karşılık, 48,5 tonu altın tahvili ve 83,3 tonu altına dayalı kira sertifikası olmak üzere toplam 131,8 ton altın karşılığı senet ihraç edildi.

Bu yıl ocak-ekim döneminde 2,9 milyar euro fiyatındaki döviz cinsi iç borç anapara itfasına karşılık iç piyasada 1,2 milyar euro fiyatında döviz cinsi iç borçlanma, 1,6 milyar dolar fiyatındaki döviz cinsi iç borç anapara itfasına karşılık da 1,6 milyar dolar fiyatında döviz cinsi iç borçlanma gerçekleşti.

YAZ DÖNEMİNE GİRMEDEN YILLIK FİNANSMAN MUHTAÇLIĞININ YÜZDE 70’İ KARŞILANDI

2024 yılında küresel ekonomik görünüm, gelişmiş ülke merkez bankalarının para siyaseti kararları ve yaşanan jeopolitik gelişmeler küresel piyasaları yakından etkilemeye devam etti.

Yıl içinde başta Avrupa Merkez Bankası (ECB) ve ABD Merkez Bankası (FED) olmak üzere gelişmiş ülke merkez bankalarının para siyasetinde gevşemeye gitmeye başladıkları gözlendi. Ülkelerin artan finansman muhtaçlıkları ve küresel olarak daha uygun olduğu gözlenen piyasa şartları sonucunda, özellikle gelişmekte olan ülkeler tarafından uluslararası sermaye piyasalarında sene başından bu yana son yıllara kıyasla yüksek fiyatlarda tahvil ihracı gerçekleştirildi.

Bu yıl şubat ve mart aylarında sırasıyla 3 milyar dolar ve 2 milyar euro fiyatlarında gerçekleştirilen iki tahvil ihracı ile yılın ilk çeyreğinde yıllık finansman fiyatının yarısından fazlası karşılanarak toplamda yaklaşık 5,2 milyar dolar fiyatında finansman sağlandı. Temmuz ayında gerçekleştirilen 1,75 milyar dolar fiyatındaki ihraç ile piyasalar yaz dönemine girmeden yıllık finansman muhtaçlığının yüzde 70’i karşılandı.

Ekim ayında Bakanlık tarafından ihraç edilen 3,5 milyar dolar fiyatındaki 2035 vadeli tahvil ihracı ile eş zamanlı olarak yükümlülük yönetimi işlemi yürütüldü. Bu işlem kapsamında uluslararası piyasalarda işlem görmekte olan 2024 ve 2025 vadeli tahvillerin yaklaşık 1,8 milyar dolar fiyatındaki kısmının, yeni ihraç edilen tahvillerle değişimi sağlandı ve söz konusu meblağ 2035 yılına ötelendi.

Böylelikle dış borç stokunun vadesi uzatıldı, refinansman riski azaltıldı ve bu sayede itfa profili rahatlatıldı. Gerek değişim sürecine gerekse ihracın değişime tabi olmayan nakit finansman kısmına yabancı yatırımcının yoğun ilgisi gözlendi. Yükümlülük yönetimi işlemi hariç tutulduğunda, bu tahvil ihracı ile yaklaşık 1,7 milyar dolar meblağında nakit finansman sağlandı.

KONVANSİYONEL TAHVİL VEYA SUKUK PİYASASINDAKİ FİNANSMAN İMKANLARI DEĞERLENDİRİLEBİLECEK.

2024 yılında ülke kredi notundaki artırışlar ve risk primindeki güzelleşmenin etkisiyle, yıl içinde gerçekleştirilen tüm tahvil ihraçlarına ve değişim sürecine iştirakin yüksek olması ve 3 Ekim 2024 tarihli son ihraçta ABD tahvili üzerine ödenen ilave risk priminin uzun bir ortadan sonra ilk kez 300 baz puanın altına gerilemesi, olumlu gelişmeler olarak öne çıktı. Bu gelişmeler çerçevesinde 2024 yılı içinde uluslararası sermaye piyasalarında gerçekleştirilen tahvil ihraçları, toplam 10,5 milyar dolara ulaştı. Son tahvil ihracının yükümlülük yönetimi kısmı hariç tutulduğunda ise bunun yaklaşık 8,6 milyar dolarlık kısmı nakit finansman olarak elde edildi.

Piyasa şartlarının uygunluğu çerçevesinde yılın geri kalanında potansiyel bir finansman işlemi için konvansiyonel tahvil veya sukuk piyasasındaki finansman imkanları değerlendirilebilecek. Yatırımcı ilgileri kapsamında ise 2024 yılı ocak-ekim döneminde uluslararası yatırımcılar, finansal kuruluşlar ve kredi derecelendirme kuruluşları ile Türk iktisadı, yerel ve küresel sermaye piyasalarındaki gelişmelere ilişkin çok sayıda görüşme gerçekleştirilerek farklı profil ve çeşitlilikteki yatırımcı kitlesine ulaşıldı.

2025’TE 2 TRİLYON 845,5 MİLYAR LİRA İÇ BORÇLANMA YAPILMASI PLANLANIYOR

Gelecek yıl 1 trilyon 373,2 milyar lira anapara ve 1 trilyon 868,7 milyar lira faiz olmak üzere toplam 3 trilyon 241,9 milyar lira fiyatında borç servisi gerçekleştirilmesi, borç servisinin 2 trilyon 385 milyar lirasının iç borç, 856,9 milyar lirasının ise dış borç olarak yapılması öngörülüyor.

İç borç servisinin 2 trilyon 229 milyar liralık kısmının piyasaya yapılacak ödemelerden, 156 milyar liralık kısmının ise kamu kurumlarına rekabetçi olmayan teklif yoluyla gerçekleştirilen satışların ödemelerinden oluşması hedefleniyor.

Nakit bazlı faiz dışı denge, özelleştirme gelirleri, 2/B satış gelirleri, Tasarruf Mevduatı Sigorta Fonundan aktarılacak kaynaklar ile evreli ve garantili borç geri dönüşleri ve kasa/banka kullanımı sonucu elde edilecek borçlanma dışı kaynakların toplamının eksi 62,9 milyar lira olması bekleniyor.

2025 yılında uluslararası sermaye piyasalarından tahvil ve kira sertifikası ihraçları yoluyla 11 milyar dolar fiyatı karşılığında finansman sağlanması öngörülüyor. Bu öngörüler doğrultusunda 2025 yılında 2 trilyon 845,5 milyar lira iç borçlanma yapılması planlanıyor.

PİYASA ŞARTLARI ÇERÇEVESİNDE DEĞİŞİM VE GERİ ALIM İHALELERİ YAPILABİLECEK

Programa göre, Türk lirası cinsinden sabit kuponlu “gösterge tahvil”lerinin ihracına piyasa şartları çerçevesinde düzenli devam edilmesi amaçlanıyor. Türk lirası cinsinden kuponlu/kuponsuz bonolar ve tahviller, farklı vadeli değişken kuponlu tahviller, enflasyona endeksli tahviller, altın tahvili ve altına dayalı kira sertifikaları itfa takvimine ve piyasa şartlarına bağlı olarak ihraç edilebilecek. Türk cinsi kira sertifikalarının ihraçlarına 2025 yılında da devam edilmesi öngörülüyor. Piyasa iştirakçilerinin ilave talepleri de ayrıca değerlendirilebilecek.

Aylık olarak nakit girişleri ile çıkışları arasında gözlenebilecek geçici uyumsuzluğun giderilmesi amacıyla kısa vadeli Hazine bonoları ve “Para Piyasası Nakit İşlemleri Aracılığı ile Sağlanacak Finansman Hakkında Yönetmelik”te yer alan finansman araçları kullanılabilecek. Borç servisinin dönemler arası istikrarlı dağılımının sağlanması ve ikincil piyasada fiyat aktifliğinin artırılması maksatlarıyla piyasa şartları çerçevesinde değişim ve geri alım ihaleleri yapılabilecek, ihalelere ilişkin ayrıntılar ihale gününden en az bir iş günü önce kamuoyuna duyurulacak

Uluslararası sermaye piyasalarından finansman sağlanması amacıyla çeşitli vadelerde konvansiyonel tahviller, kira sertifikaları, yeşil tahviller, sosyal tahviller ve/veya sürdürülebilir tahviller piyasa şartlarına bağlı olarak ihraç edilebilecek. Piyasa çeşitliliğinin sağlanabilmesi için uluslararası piyasalarda ABD dolarının yanında imkan olması durumunda diğer döviz cinslerinden ihraçlar da yapılabilecek. Yatırımcı bağlantılarının geliştirilmesi ile uluslararası sermaye piyasalarında ülkeye yönelik yatırımcı algısının güçlendirilmesi amacıyla uluslararası yatırım bankaları, kredi derecelendirme kuruluşları ve uluslararası yatırımcılar ile gerçekleştirilen görüşmelere devam edilecek.