CNN, görüşmelere yakın kimlikleri açıklanmayan üç kaynağa dayandırdığı haberinde, Mısır istihbaratının, İsrail’in bu ayın başında katıldığı ateşkes anlaşması teklifinin kaidelerini değiştirdiğini, bu nedenle takasın engellenmesine ve Gazze’deki çatışmaların geçici olarak sona erdirilmesine engel olduğunu aktardı.
Kaynaklar, Hamas’ın 6 Mayıs’ta kabul ettiğini duyurduğu ateşkes mutabakatının, Katarlıların veya Amerikalıların Hamas’a incelenmek üzere sunulan anlaşma olmadığına inandıklarını söyledi.
Mısır istihbaratının yaptığı ve detayları daha önce açıklanmayan değişiklikler, ABD, Katar ve İsrail yetkilileri arasında öfke ve karşılıklı suçlamalara yol açarak ateşkes görüşmelerini çıkmaza soktu.
“HEPİMİZ ALDATILDIK””
Aynı kaynağa göre, ABD’nin ateşkes muahedesine aracılık etme eforlarına öncülük eden CIA Yöneticisi Bill Burns, Mısırlıların anlaşma koşullarını değiştirdiği haberini aldığında öfkelendi ve utandı.
Kaynak, yumuşak lisanlı ve yumuşak huylu bilinen Burns’ün “öfkeden neredeyse patlayacağını” söyledi.
TAM OLARAK NE OLDU?
Konuya yakın üç kaynak, değişikliklerin yapılmasından Ahmed Abdulhalık adlı Mısır istihbaratı başkanı Tuğneral Abbas Kamil’in yardımcısının sorumlu olduğunu söyledi.
İlk kaynak şöyle dedi: “Tüm taraflar, İsrail’in imzaladığı ve diğer arabulucular olan ABD ve Katar’ın da bildiği evrakın birebirini Mısırlıların da sunduğunu varsayıyordu.”
İkinci kaynak, Mısırlıların bunun yerine yepyeni anlaşma ile Hamas’ın tepkisi arasındaki arayı bulanıklaştırmaya çalıştığını söyledi.
Her üç kaynağa göre de anlaşma çok yakındı; Hamas’ın taleplerinin birçok İsrail’in üzerinde muahedeye vardığı orjinal mutabakata dahil edilmişti.
CNN tarafından elde edilen bir Hamas belgesi, üç evreli mutabakatın ikinci evresinde kalıcı ateşkes ve “sürdürülebilir huzur” sağlanmasını da içeren muahedenin versiyonunu ana sınırlarıyla belirtirken, İsrail muahedenin sona ermesini tartışmayı kabul etmeye karşı çıktı.
Üç hafta önce yaşanan olayla ilgili İsrail ile Hamas, özellikle Gazze’deki Hamas üyeleri arasında önemli bir arabulucu olan Mısır’ın neyin peşinde olduğuna dair sorular soruyorlar.
KATAR BİLMİYORDU
İki kaynak, Mısır’ın bu davranışı ortaya çıktıktan sonra Katar Başbakanı ve Dışişleri Bakanı Cesim Altani’nin İsrail’e Mısır’ın tek başına hareket ettiğini bildirdiğini söyledi.
Altani ve CIA Yöneticisi Burns, muahedeyi kurtarmaya ve İsrail’in kabul edeceğini bildikleri ögeleri ekleyerek yeniden dengelemeye çalıştılar.
Biden idaresinden üst seviye bir yetkili, Mısır istihbaratının neden oburlarının tam onayı olmadan zorlamaya çalıştığı konusunda “Bu mantıklı değil” dedi.
Kaynaklardan biri, Mısırlıların İsrail’den dönüp Hamas’a danıştıktan sonra, hareketin İsrail’in kabul ettiği şeyi kabul etmeyeceğinin netleştiğini, bu nedenle Mısırlı yetkilinin Hamas’ı kabul etmeye ikna etmek için büyük değişiklikler yaptığını söyledi.
Hamas’ın 6 Mayıs’ta teklifi onayladığını kamuoyuna duyurmasından bir gün önce, Mısırlı bir kaynak CNN’e yaptığı açıklamada Mısır’ın Hamas’ın kabul yanıtını aldığını ve bunu İsrail tarafına gönderdiğini söylemişti.
Kaynak şunları söyledi: “Savaşın sona erdirilmesine ilişkin asıl uyuşmazlık noktasını aşmak için çeşitli alternatifler ve senaryolar ortaya atıldı.”
Savaşın sona erdirilmesine ilişkin mutabakatın lisanı tahminen de müzakereler boyunca en tartışmalı husustu lakin Netanyahu, Hamas’ın getirdiği teklifin “İsrail’in temel taleplerinden çok uzak olduğunu” söyledi.
Burns’ün de ortalarında bulunduğu müzakereciler, Hamas’la yeni bir dolaylı müzakere çeşidi için Kahire’ye döndüler. İsrail ve Katar ekip göndermeyi kabul etti, lakin iki ekip de üst seviye yetkililerini göndermedi; bu ise, evvelki iyimserliğe rağmen mutabakatın gerçekleşmeyeceğine dair bir işaret sayıldı.
Hamas’ın 6 Mayıs’ta cevap vermesinden iki gün sonra CIA Başkanı Burns Washington’a döndü ve kaynaklar görüşmelerin “geçici olarak durdurulduğunu” söyledi.
Müzakerelere yakın ikinci kaynak, müzakerelerin devam etmesi durumunda Katarlıların bir sonraki cinste daha büyük bir rol oynamasının beklendiğini söyledi.
Tartışmaların, en az 6 haftalık bir süre içinde 33 kadar İsrailli rehinenin serbest bırakılacağı bir başlangıç aşamasını da içeren geniş bir çerçeveye odaklanması bekleniyor. Hamas, ölen rehinelerin cesetlerinin ilk basamağa dahil edilmesi için baskı yapacak fakat her iki teklifi de İsrail reddediyor.
İsrailli rehinelerin aileleri de dahil olmak üzere Netanyahu’yu eleştirenler, Netanyahu’yu vatandaşlarını geri vermekten çok Gazze’ye hücumla ilgilenmekle suçluyor.
17:11
