Her Geçen Gün Sayısı Artıyor: Obruk Oluşumu Öncesi Belirtilere Dikkat!

Son yıllarda Türkiye genelinde etkili olan kuraklık Konya’da da tesirini sürdürüyor. Tarımın başkenti olarak bilinen Konya Ovası’nda yer altı su düzeyi her geçen gün daha da düşerken, obruk oluşumları da artarak devam ediyor.

Son araştırmalarda yaklaşık 3 bin obruğun kayıtlara geçtiğine değinen Konya Teknik Üniversitesi Obruk Uygulama ve Araştırma Merkezi Müdürü Prof. Dr. Fetullah Arık, “Konya çevresindeki obrukların varlığını öteden beri biliyoruz. Hemen Konya’ya çok yakın noktalarda geçtiğimiz günlerde Kızılcakuyu bölgesinde oluşan obruk yakınlarında geçmişte de oluşmuştu.

Buradaki obruk aslında bölgedeki yer altındaki suların çekilmesi sonucunda çökellerin sıkışması sonucunda oluşan çökme yapılarından bir tanesi. Bölgede 15-20 metre uzunluğunda bir yarığın ucundaki düzeyde çökme meydana geldi. Burası da yola isabet ediyor. Doğal bölge içerisinde özellikle Hotamış formasyonunun içerisinde sıkça obruklar görülüyordu. Buranın farkı Divanlar formasyonu dediğimiz daha yaşlı kayalardan gereç almış olan bir döküntü gereç içerisinde meydana gelmiş olması. Altta natürel karşılık sistem çalışmaya devam ediyor, dinamik bir süreç yürüyor. Bunun alttaki boşluklar üstteki gerecin hareket etmesi sonucunda ortaya çıkmış oluyor.” dedi.

“KENT MERKEZİNE YAKIN OLMASI PANİK HAVASI OLUŞTURDU”

Kent merkezine yakın olması sebebiyle bir panik havası oluştuğunun altını çizen Arık, “Bundan daha yakın obrukların varlığını da biliyoruz. Özellikle Konya’nın doğu kesitlerindeki alanlarda daha küçük ölçekli çökme yapıları mevcut şu ana kadar tespit ettiğimiz obruklar içerisinde.

Burada en önemli konu şu; bu havza içerisinde bu yıl da maalesef kuraklığın etkileri önemli bir şekilde görüldü ve bölge içerisinde de yer altı suyu kullanımı devam ediyor. O nedenle son vakitlerde oluşan obruklarla yer altı su düzeyinin değişimleri önemli bir ilişki kurulabiliyor. Bu nedenle vatandaşlarımızın yine her zaman olduğu gibi yer altı suyu kullanımında daha tasarruflu ve verimli sistemler kullanmasını öneriyoruz.” diye konuştu.

“KAPANMAYAN ÇEKMECELER VE KAPILAR, SIKIŞAN PENCERELER BELİRTİLER OLARAK SÖYLENEBİLİR”

Obruk Uygulama ve Araştırma Merkezi Müdürü Prof. Dr. Fetullah Arık, “Afet ve acil durumlarda müdahale edecek kurumumuz belli. AFAD İl Müdürlüğü ya da ilgili telefonları arayarak bunlara müracaat edebilirler.

Obruklarla ilgili birçok belirti var normal çökme yapılarıyla da ilgili. Aslında bunları tekrar etmek gerekirse geçmişte su birikmeyen yerlerde suyun birikmeye başlaması, yerde kırıkların, çatlakların da oluşması, bina temellerinde oturmaların oluşması, yine bina içlerinde duvarlarda kırıkların, çatlakların oluşması, bazı kapanmayan çekmeceler, kapanmayan kapılar, sıkışan pencereler bütün bunlar belirtiler olarak söylenebilir.

Tabii yer altı suyu kullanılan bölgelerde ise özellikle vatandaşların kuyularından çamurlu su akmaya başlaması ya da yerden gürültülerin duyulması obruk belirtisi olabilir. Bu durumda vatandaşlarımızın obruk oluşabilecek alandan uzak durmaları ve en yakın bilgiyi AFAD ve merkezine bildirmeleri uygun olacaktır. Eğer önlem alınması gerekiyorsa da yetkililer tedbirlerini alacaklardır.” şeklinde konuştu.

“BAZI GÖZLEM KUYULARINDA YER ALTI DÜZEYİ GİDEREK DÜŞEBİLİYOR”

Yer altı su düzeyinin giderek düşmeye devam ettiğinin altını çizen Prof. Dr. Fetullah Arık, “Şu anda havza içerisinden bazı gözlem kuyularından alınan vatandaşlardan aldığımız bilgilere göre, yer altı düzeyinin giderek düşmeye devam ettiğini görüyoruz. Bu havza içerisinde özellikle Konya, Karaman, Aksaray’da farklı noktalarda, farklı düzeylerde olsa da düşüş ortalama 5-6 metre seviyesinde görüyoruz.

Bazı gözlem kuyularında ve vatandaş kuyularında 15-20 metreye ulaşan yer altı düzeyi düşümleri de söz konusu. Dolayısıyla süreç daima olarak yer altı su kaynaklarının aleyhine ilerliyor. Bu havza içerisinde yer altı suyu kullanımı kaçınılmaz gibi görünüyor. Çünkü ziraî üretimin devam etmesi için yer altı su kaynakları kullanılacaktır. Ancak havza içerisinde çok su ihtiyacı olan bitkilerin üretiminin bir planlamaya giderek biraz daha azaltılması gerekiyor.

Bunu da yasaklamayla ya da cezayla değil, tahminen de daha az tüketen bitkilerin teşvik edilmesiyle mümkün olabilecektir. O da vatandaşlarımızın doğrudan yapacağı bir şey değil, devletimizin bununla ilgili bir planlama yapmasını gerektiriyor.” dedi.