Araştırmacılar, Alzheimer ile neredeyse herkeste bulunan bir bağırsak virüsü arasında bağlantı keşfetti. Söz konusu patojen, Alzheimer hastalığı ile ilişkilendirilen herpes virüslerinden biri.
“Sitomegalovirüs” isimli virüsü 80 yaşına ulaşmış her on kişiden dokuzu taşıyor. Kısaltması CMV (Cytomegalovirus) olan bu virüs, herpes ailesine mensup ve potansiyel olarak belirli bir Alzheimer hastalığını tetikleyebiliyor. Anne sütü, tükürük, kan ve meni gibi vücut sıvıları yoluyla yayılıyor. Patojen ile enfekte olan herkes tüm herpes virüsleri gibi, hayatlarının geri kalanında çeşitli hücrelerinde bu virüsü taşımaya devam ediyor.
İlk enfeksiyondan sonra virüs normalde uykudadır. Ancak, bağışıklık sisteminin zayıflaması gibi belirli koşullar altında, CMV de dahil olmak üzere, herpes patojenleri tekrar aktif hale gelebilir ve çoğalabilir.
Sağlıklı bir bağışıklık sistemine sahip şahıslarda CMV enfeksiyonu genellikle hiç belirti göstermeden veya sadece hafif belirtilerle seyreder. Bunlar arasında yorgunluk, ateş ve öksürük gibi soğuk algınlığı semptomları yer alır. Ancak enfeksiyon, anne karnındaki çocuklar, prematüre bebekler ve bağışıklık sistemi zayıf olan kişiler için önemli sağlık sonuçları doğurabilir.
Bağırsak virüsü beyni nasıl etkiler?
Bazı insanlarda virüs uzun süre aktif kalabilir ve “vagus siniri” olarak bilinen bağırsak ve beyin arasındaki “otoyol” boyunca seyahat edebilir. Bu sinir, sindirim (gastrointestinal) sistemimiz ile beyin arasında önemli bir aracıdır. Bu sinir sayesinde her iki organ da daima iletişim halindedir; örneğin yemek yediğimizde tokluk hissimiz ve kan şekeri düzeyimiz vagus hududu aracılığıyla ayarlanır.
ABD’deki Arizona Eyalet Üniversitesi tarafından yapılan bir araştırmaya göre, aktif CM virüsü, vagus sonuna yerleştikten sonra beynin bağışıklık sistemini bozabilir ve Alzheimer hastalığının gelişimini tetikleyebilir.
Yeni bir Alzheimer alt tipi mi keşfedildi?
Arizona Eyalet Üniversitesi’nden biyomedikal bilimci ve çalışmanın başyazarı Ben Readhead, “Alzheimer hastalığının biyolojik olarak eşsiz bir alt cinsini bulduğumuza inanıyoruz. Bu alt tür hastalığa yakalanan insanların yüzde 25 ila 45’ini etkileyebilir” diyor.
Araştırma ekibi, Alzheimer’ın belirli bir formundan mustarip hastalarda özellikle bağırsak, omurilik sıvısı ve beyinde sitomegalovirüse karşı antikorlar buldu. Hatta virüsü vagus sonu hücrelerinde bile buldular.
Alzheimer hastalığı olan beyin: Grafikte amiloid plakların (turuncu) nasıl oluştuğu ve sinir hücrelerinin (mavi) etrafında nasıl “yuvalar” oluşturduğu görülüyor
Söz konusu virüs, görünüşe göre beynin kendi bağışıklık savunmasını uyarıyor. “Mikroglia” adı verilen hücreler bu savunmayla ilgileniyor. Tortuları, fazla ya da hasarlı nöronları ve sinapsları arıyor ve bunları yutuyorlar. Bir enfeksiyon veya hasar kontrolden çıkarsa alarm veriyorlar ve bedenin bağışıklık savunmasının belirli hücrelerini yardıma çağırıyorlar. Beyinde bilimsel olarak ‘nöroinflamasyon’ olarak bilinen bir inflamatuar tepki (iltihap) başlıyor.
Tıkanmış sinir yolları beyinde hücre ölümüne yol açıyor
Alzheimer hastalarında mikroglia daima ve aşırı aktif durumdadır. Böylece beyin için tehlike haline gelebilir. “Sürekli nöroinflamasyon” olarak isimlendirilen bu durum merkezî sinir dokusunda hastalığa yol açar. Alzheimer hadiselerinde serebral kortekste “amiloid plaklar” ve “tau yumakları” adı verilen birçok olağandışı protein gelişir. Bu birikintiler, sinir hücreleri arasındaki irtibatı bozar ve nihayetinde hücrelerin ölümüne yol açar. Bu da hastaların bilişsel yeteneklerini önemli şekilde kısıtlar.
Araştırmacılar tarafından tanımlanan Alzheimer hastalığının alt tipinde de bu karakteristik amiloid plaklar ve tau yumakları bulundu. Araştırma kapsamında Alzheimer hastası olan ve olmayan 100’den fazla kişi tarafından bağışlanan organ dokusu analiz edildi. Dokular kolon, vagus hududu, beyin ve omurilik sıvısından alındı. Araştırma ekibi, testleri diğer donörlerden alınan organ örnekleri üzerinde tekrarladığında aynı delilleri buldu: Sitomegalovirüs, mikroglia hücrelerinin bağışıklık tepkisi üzerinde etkili oluyor.
Virüsün ayrıca yapay olarak oluşturulan hücre kültürlerinde amiloid ve tau proteinlerinin üretiminin artmasına ve sonuç olarak sinir hücrelerinin ölümüne yol açtığı görüldü.
Her CMV enfeksiyonu Alzheimer’i tetiklemiyor
Neredeyse herkes ömrü boyunca CMV ile temas eder. Ancak bu genelde endişelenecek bir durum değildir. Araştırmacılar CMV ile Alzheimer hastalığı arasında sırf bağırsaklarında kronik CMV enfeksiyonu olan şahıslarda net bir bağlantı tespit etti. Bu tür vakalar epey nadir görülüyor.
Ben Readhead DW’ye verdiği mülakatta, “Neden bazı insanların bağırsaklarında kronik HCMV enfeksiyonu gelişirken, birçok insanın gelişmediğini anlamak için yoğun şekilde çalışıyoruz” diyor.
Readhead ve ekibi, şimdi bağırsaktaki CMV enfeksiyonunu tespit etmek için kullanılabilecek bir kan testinin geliştirilmesi üzerinde çalışıyor. Hastaların antiviral ilaçlarla tedavi edilebilmesi ve böylece Alzheimer hastalığına yakalanmalarının önlenmesi amaçlanıyor.
Readhead, araştırma sonuçlarının klinik tedaviye dahil edilmesinden önce, bu tür bir tedavinin faydalı olup olmayacağını ve ne zaman faydalı olacağını göstermek için daha farklı ve detaylı çalışmalara ihtiyaç olduğunu da vurguluyor.
Diğer Güncel Haberler İçin Tıklayın / Bursa Haber – Bursa Gündem – Bursa Gündem Haber – Bursa Haberleri – Bursa Son Dakika
Bizi İnstagram’da Takip Edebilirsiniz / @BursaGündemHaber
Bizi X’de Takip Edebilirsiniz / @BursaGündemHbr
Bizi Facebook’da Takip Edebilirsiniz / @BursaGündemHaber
Bizi Youtube’da Takip Edebilirsiniz / @BursaGündemHaber
Bizi Linkedin’de Takip Edebilirsiniz / @BursaGündemHaber
02:00
02:00
News
Sağlık
Sağlık
Sağlık
Sağlık
Sağlık
Sağlık
SAĞLIK
