Sivas’ın Yıldızeli ilçesinde yer alan ve eski adı “Samuha” olan Hitit şehri Kayalıpınar’daki hafriyatlarda rastlanılan yapıtlarda, yerleşim yerinin tarihinin taş bölümüne kadar uzandığı belirlendi.
Kültür ve Turizm Bakanlığının izni ile Koç Üniversitesi Arkeoloji ve Sanat Tarihi Bölümü Öğretim Üyesi Doç. Dr. Çiğdem Maner başkanlığında 4 Temmuz’da başlatılan dönem hafriyatları tamamlandı.
Bugüne kadar hafriyatlarda eski Asur ticaret kolonileri çağı, Hitit, Roma ve Bizans periyotlarına ait yapı izleri, Roma ve Erken Bizans periyotları kalıntıları, Hitit hükümdarları, prenses, prens ve görevlilerine ait çok sayıda mühür baskısı bulundu.
Kazı Başkanı Doç. Dr. Çiğdem Maner, AA muhabirine, 2022 yılından itibaren sürdürdükleri hafriyatlarda yontma taş aletlerinin ortaya çıktığını, uzmanlar tarafından yapılan değerlendirmede bunların Paleolitik Çağ olarak tanımlanan taş devranı ile tarihlendirildiğini söyledi.
Maner, buluntular arasında Neolitik Çağ’a ait dataların yer aldığını da belirlendiğini aktararak, bunun önemli bir bilgi olduğunu ifade etti.
Kızılırmak kavsi içerisinde şu anda o devirlere ait pek yerleşim ya da buluntu izine rastlanılmadığını anlatan Maner, “O devirlere ait bir yerleşim bulunamadı ama eserler var. Dolayısıyla Kayalıpınar’ın tarihini çok daha geriye çekebiliyoruz.” dedi.
“Taş evresi eserler buranın tarihini çok geriye çekiyor”
Kayalıpınar’da eski Asur ticaret kolonileri ve Hitit dönemine ait birçok bilgi edinebildiklerini belirten Maner, şunları kaydetti:
“Ayrıca buradaki mimari yapılar da o periyoda ait ancak taş devranı eserler buranın tarihini çok geriye çekiyor. Yaklaşık olarak milattan önce 15 bin yıla geri çekebiliyor, yani günümüzden 17 bin yıl önce. Dolayısıyla bu bölgenin de en eski yerleşimlerinden biri olacak. Ancak çok daha derin katlarda bu yerleşimler. O devirde insanlar avcı toplayıcıydı, daha sonra farklı dönemlerde burası gelişti. Eski Asur ticaret kolonileri dönemimde çok önemli bir ticaret merkezi oldu, ırmaktan faydalanıldı.”
Maner, Kayalıpınar’ın, Hitit döneminde dönemsel başşehirlik yapmış bir yerleşim yeri olduğunu dile getirerek, çivi yazılı metinlerde burada hükümdarların yaşadığını, ayrıca rahip olarak yetiştirildiğini bildiklerini söyledi.
“İştar’ın tapınağının burada olduğunu biliyoruz”
Hitit periyodunun önemli ilahları arasında gösterilen Hurri Hava İlahı Teşup’un kız kardeşi İştar veya Şavuşka’nın tapınağının bu bölgede olduğunu aktaran Maner, “Eski Asur devrinden itibaren bölgenin en önemli tapınağı olan İştar’ın tapınağının Kayalıpınar’da olduğunu biliyoruz. Bu da Hitit döneminde devam ediyor, daha sonra da İştar, Şavuşka olarak devam ediyor. Her zaman bu bölgede çok önemli bir merkez olduğunu görüyoruz. Hatta erken Bizans döneminde de bunu söyleyebiliriz.” diye konuştu.
Kazılarda önemli kilise yapılarının da ortaya çıktığını vurgulayan Maner, şöyle devam etti:
“2022’de A açması dediğimiz açmada başladık. Daha önce yapılan kazıların kuzey bölgesinde bulunan alanda ve özellikle geçen yılki bulgulardan burada anıtsal bir Hitit yapısı olduğunu anladık. Özellikle bu sene bulunan çivi yazılı tabletler sayesinde İştar bayramına ait olan tabletler sayesinde buranın İştar daha sonra Şavuşka’ya adanan tapınak olabileceğini düşünüyoruz. Bu sene yapılan hafriyatlarda Hitit dönemine ait iki evre ortaya çıktı. Bunu da üst üste yapılan duvarlardan anlıyoruz. Dolayısıyla uzun bir kullanım dönemi görülmektedir.”
“Bazı noktalarda da kerpiç yapılar ortaya çıkarttık”
Boğaziçi Üniversitesinde görevli Hafriyat Başkan Yardımcısı Emre Kuruçayırlı ise 2022 ve 2023 kazılarında tapınağa ait olabileceğini düşündükleri duvar yapıları keşfettikleri için bu yılki hafriyatlarda kuzey açmalarına odaklandıklarını ifade etti.
Kayalıpınar’ın Hitit periyodunun Samuha’sı ve çok önemli bir şehir, ikinci başkent olduğunu aktaran Kuruçayırlı, şöyle devam etti:
“2024 döneminde buradan mühür baskıları ve 2 tane kırık Hitit çivi yazılı tablet parçası ele geçirdik. Diğer binalardaki gibi çok sayıda olmasa da münferit buluntular geldi. Geçen sene bu binada bulduğumuz bir tablet parçası vardı, o Samuha kentine daha güneyde olan kuzey Suriye’den yapılmış çok büyük bir sığır nakliyatından bahsediyordu, 1200 hayvandan bahsediliyor. Bu sene bulduğumuz bir tablet parçası bir şahıstan bahsediyor ve bu şahsın unvanı kervansaray efendisi gibi Türkçemize çevirebiliriz. Bu şehirlerarası veya ülkeler arası lojistik veya ticari büyük nakliyatlara göz kulak olan bundan sorumlu bir memurdan bahsediliyor. Söz konusu bu mühürde sırf memurun titrini, vazifesini okuyabildik. Şahıs ismi maalesef okunamadı.”
Kaynak: AA / Serhat Zafer – Kültür Sanat
Diğer Güncel Haberler İçin Tıklayın / Bursa Haber – Bursa Gündem – Bursa Gündem Haber – Bursa Haberleri – Bursa Son Dakika
Bizi İnstagram’da Takip Edebilirsiniz / @BursaGündemHaber
Bizi X’de Takip Edebilirsiniz / @BursaGündemHbr
Bizi Facebook’da Takip Edebilirsiniz / @BursaGündemHaber
Bizi Youtube’da Takip Edebilirsiniz / @BursaGündemHaber
Bizi Linkedin’de Takip Edebilirsiniz / @BursaGündemHaber
06:22
06:22
News
Kültür & Sanat
Kültür & Sanat
Kültür & Sanat
Kültür & Sanat
Kültür & Sanat
