T24 Dış Haberler
ABD merkezli The Washington Post gazetesi, Hizbullah’a ait binlerce iletişim aygıtının iki gün üst üste eş zamanlı olarak patlatılmasıyla ilgili olarak yeni detayları yazdı. Gazetenin haberine göre; Mossad casusları, binlerce iletişim aygıtına monte edilen bubi tuzaklı patlayıcıları tetiklemek için Hizbullah militanlarının iki ellerini kullanmasını gerekli kılacak çift kademeli bir şifre kırma kuralı koydu. Böylece militanlar, iki ellerini de kaybederek “savaşamaz hale” getirileceklerdi. Bu planın İsrail üst seviye yetkilileriyle tartışıldığı günlerde bir yandan da Hizbullah lideri Hasan Nasrallah’ın öldürülüp öldürülmeyeceği üzerine ülkenin güvenlik kurumlarını karşı karşıya getiren bir başka tartışma da devam ediyordu.
Apollo çağrı aygıtları serisi, iki yıl önce Hizbullah’a yapılan ilk satış konuşmasında militan kümenin gereksinimlerine tam olarak uygun görünüyordu. AR924 model çağrı aygıtları biraz hantal ama sağlamdı; savaş şartlarına dayanacak şekilde üretilmişti. Tayvan dizaynına sahip aygıtlar, su geçirmezdi ve aylarca şarj edilmeden çalışabilen büyük uzunluk bir bataryaya sahipti. Ancak daha kıymetlisi, çağrı aygıtlarının İsrail istihbaratı tarafından takip edilme riski bulunmadığı düşünülüyordu. The Washington Post’un haberine göre Hizbullah önderleri bundan çok etkilendiler ve çağrı aygıtlarından 5 bin tane satın aldılar. Aygıtlar, şubat ayında orta seviye militanlara ve destek çalışanına dağıtıldı.
Ancak kullananların hiçbiri “ustaca hazırlanmış bir İsrail bombası taşıdıklarından” şüphelenmedi. Aygıtlar eş zamanlı olarak patlatıldığında çağrı aygıtlarının bir özelliğinin farkına varıldı: İki basamaklı şifre çözme kuralı, birden fazla kullanıcının patladığında çağrı aygıtını iki eliyle tutmasını sağlıyordu.
İsrailli, ABD’li ve Orta Doğulu yetkililere göre; İsrail istihbarat servisi Mossad’ın 17 Eylül’de aygıtları uzaktan tetiklemesiyle birçok alt kademede yer alan 3 bin kadar Hizbullah subayı ve üyesi, bilinmeyen sayıda sivil ile birlikte öldürüldü ya da sakat bırakıldı.
The Washington Post haberinde, “bir casusluk eylemi” olarak nitelendirdiği olayla ilgili olarak “Yakın tarihte bir istihbarat servisinin düşmana yönelik en başarılı ve yaratıcı sızmalarından biri olan bu operasyonun bir benzeri daha yok” diye yazdı.
Gazete, operasyonun nasıl planlandığına ve yürütüldüğüne, İsrail’in güvenlik kurumları ve müttefikleri arasında yarattığı tartışmalar da dahil olmak üzere önemli detaylarının yeni yeni gün ışığına çıktığını yazdı. Gazete, İsrailli, Arap ve ABD’li güvenlik yetkilileri, siyasetçiler ve olaylar hakkında bilgi sahibi diplomatların yanı sıra Lübnanlı yetkililer ve Hizbullah’a yakın şahıslarla yapılan görüşmelerden derlediği yeni bilgileri aktardı.
The Washington Post, operasyonun Tel Aviv’deki Mossad karargahında başladığını ancak sonunda birçok ülkede bir dizi casus ve rolünün farkında olmayan suç ortaklarını içeren yıllar süren bir plan olduğunu yazdı.
Patlayan bir Hizbullah çağrı aygıtının kalıntıları
Fikir 2022’de ortaya çıktı
Olaylar hakkında bilgi sahibi olan İsrailli, Orta Doğulu ve ABD’li yetkililere göre çağrı cihazı operasyonu fikri 2022 yılında ortaya çıktı. Planın parçaları Hamas’ın 7 Ekim saldırısından bir yıldan fazla bir süre önce yerine oturmaya başladı. O dönem İsrail’in Lübnan’la savaştan zarar görmüş kuzey sınırında nispeten sessiz bir periyottu. Ancak İsrailli yetkililer, Lübnanlı kümenin esasen on binlerce hassas güdümlü füzeyle İsrail kentlerini vurabilecek cephaneliğine yeni silahlar eklemesini artan bir kaygıyla izliyordu.
Mossad, elektronik izleme ve insan muhbirlerle kümeye sızabilmek için yıllarca çalışmıştı. Zamanla Hizbullah başkanları, sıradan cep telefonlarının bile İsrail denetiminde dinleme ve izleme aygıtlarına dönüştürülebileceğinden korkarak kümenin İsrail’in izleme ve hackleme faaliyetlerine karşı savunmasızlığı konusunda endişelenmeye başladı.
Hizbullah, aylarca dolaylı yoldan İsrail’e ödeme yaptı
Yetkililer, bir tür “iletişim Truva atı” yaratma fikrinin böylece doğduğunu söyledi. Hizbullah bildirilerini iletmek için hacklenmeye karşı sağlam elektronik ağlar arıyordu ve Mossad, Hizbullah’ı bu iş için kusursuz görünen aygıtları satın almaya yönlendirecek bir hile üzerinde ağırlaştı: Mossad’ın tasarladığı ve İsrail’e monte ettiği ekipmanlar.
Planın ilk parçası olan bubi tuzaklı telsizler Mossad tarafından yaklaşık on yıl önce, 2015 yılında Lübnan’a yerleştirilmeye başlandı. Mobil iki yönlü telsizler büyük uzunluk pil paketleri, gizli bir patlayıcı ve İsrail’e Hizbullah bağlantısına tam erişim sağlayan bir iletim sistemi içeriyordu.
The Washington Post’a bilgi veren yetkililer, İsraillilerin dokuz yıl boyunca Hizbullah’ı dinlemekle yetindiklerini ve gelecekteki bir krizde telsizleri bombaya dönüştürme seçeneğini gizli tuttuklarını söyledi.
Teklif şirketten geldi
Ancak daha sonra yeni bir “fırsat” ortaya çıktı ve güçlü bir patlayıcı ile donatılmış küçük çağrı aygıtları fikri oluştu. Hizbullah, aylar boyunca yüzlerce üyesini öldürecek ya da yaralayacak bu küçük bombalar için İsraillilere dolaylı yoldan ödeme yapacaktı.
2023 yılında Hizbullah, dünya çapında dağıtımı olan ve İsrail’le ilişkili olmayan, tanınmış bir marka ve ürün grubu olan Tayvan markalı Apollo çağrı aygıtlarının toplu alımı için talepler almaya başladı. Yetkililer, Tayvanlı şirketin bu plandan haberdar olmadığını söyledi.
Satış konuşması, Hizbullah’ın güvendiği ve Apollo ile ilişkileri olan bir pazarlama yetkilisinden geldi. Yetkililerin kimliğini ve uyruğunu açıklamayı reddettiği pazarlama yetkilisi, Tayvanlı firmanın eski bir Orta Doğu satış temsilcisiydi ve kendi şirketini kurarak Apollo markasını taşıyan bir dizi çağrı aygıtını satmak için lisans almıştı.
2023 yılında Hizbullah’a firmasının sattığı eserlerden biri olan sağlam ve güvenilir AR924 için bir anlaşma teklif etti.
“Pazarlama yetkilisinin operasyon hakkında bilgisi yoktu”
Operasyonun detayları hakkında bilgi veren İsrailli bir yetkili, “Hizbullah’la temasta olan oydu ve onlara daha büyük pilli çağrı aygıtının yepyeni modelden neden daha iyi olduğunu açıkladı” dedi. AR924’ün ana satış noktalarından birinin “bir kabloyla şarj edilebilmesi ve pillerinin daha uzun ömürlü olması” olduğunu söyledi.
Yetkililer, aygıtların asıl üretiminin dış kaynaklı olduğunu ve pazarlama yetkilisinin operasyon hakkında hiçbir bilgisi olmadığını ve çağrı aygıtlarının Mossad nezaretinde İsrail’de fizikî olarak monte edildiğinden habersiz olduğunu söyledi.
Ancak operasyon hakkında bilgi sahibi olan yetkililere göre, her biri üç onstan daha hafif olan çağrı aygıtları çok az miktarda güçlü bir patlayıcıyı gizleyebilecek bir pil grubu vardı.
Yetkililer, bomba bileşeninin, aygıt modüllerine ayrılsa bile neredeyse tespit edilemeyecek kadar dikkatlice gizlendiğini söyledi.
İsrailli yetkililer Hizbullah’ın bazı çağrı cihazlarını söktüğüne ve hatta X-ray aygıtından geçirmiş olabileceğine inanıyor.
İki ellerini de kullanarak açacakları iki basamaklı güvenlik duvarı
Ayrıca Mossad’ın aygıtlara uzaktan erişimi de tespit edilemez durumdaydı. İstihbarat servisinden gelen bir elektronik sinyal binlerce aygıtın aynı anda patlamasını tetikleyebiliyordu. Ancak patlama, şifrelenmiş güvenli mesajları görüntülemek için gerekli olan iki basamaklı özel bir prosedürle de tetiklenebilirdi.
Bir yetkili, “Mesajı okumak için iki düğmeye basmanız gerekiyordu” dedi. Bu, iletinin görüntülenebilmesi için iki elin de kullanılması anlamına geliyordu.
Yetkili, patlamanın ardından kullanıcıların neredeyse katiyetle “iki ellerini de yaralayacaklarını” ve dolayısıyla “savaşamayacaklarını” söyledi.
Şifrelenmiş mesaj
İsrail’deki üst seviye seçilmiş yetkililerin birden fazla 12 Eylül’e kadar bu kapasiteden habersizdi. İsrailli yetkililer, o günün, Başbakan Binyamin Netanyahu‘nun istihbarat danışmanlarını Hizbullah’a karşı olası eylemleri görüşmek üzere toplantıya çağırdığı gün olduğunu söyledi.
İstihbarat yetkilileri de uzun süredir devam eden bir kaygıdan bahsettiler. Güney Lübnan’da tırmanan krizle birlikte patlayıcıların ortaya çıkma riski giderek artıyordu; yıllar süren planlama boşa düşebilirdi.
İsrail güvenlik kurumları arasında tartışma yarattı
Yetkililer, İsrail’in güvenlik kurumları arasında yoğun bir tartışmanın patlak verdiğini söyledi. Netanyahu da dahil olmak üzere herkes patlayan binlerce çağrı aygıtının Hizbullah’a tarifsiz zarar verebileceğini, ancak aynı zamanda hayatta kalan Hizbullah önderleri tarafından büyük bir misilleme füze saldırısı da dahil olmak üzere sert bir yansıyı tetikleyebileceğini ve muhtemelen İran’ın da çatışmaya katılabileceğini kabul etti.
İsrailli bir yetkili “Bazı riskler olduğu açıktı” dedi.
Aralarında üst seviye İsrail Savunma Kuvvetleri yetkililerinin de bulunduğu bazı isimler, İsrail askerleri Gazze’de Hamas’a karşı operasyonlarını sürdürürken Hizbullah’la topyekûn bir gerginlik yaşanabileceği konusunda ihtarda bulundu.
Ancak başta Mossad olmak üzere öbürleri mevcut durumu “daha yoğun bir şeyle” bozmak için bir fırsat gördü.
Aynı anda Hasan Nasrallah’ın vurulup vurulmayacağı konuşuluyordu
ABD’li yetkililer, İsrail’in en yakın müttefiki olan ABD’nin bubi tuzaklı çağrı aygıtlarından ya da bunların tetiklenip tetiklenmeyeceği konusundaki iç tartışmalardan haberdar edilmediğini söyledi.
Başbakan Netanyahu aygıtların azamî hasar verebilecekleri bir anda tetiklenmesini onayladı. Takip eden hafta boyunca Mossad hem çağrı cihazlarını hem de halihazırda sirkülasyonda olan telsizleri patlatmak için hazırlıklara başladı.
Bu arada Kudüs ve Tel Aviv’de Hizbullah’ın kampanyasıyla ilgili tartışma, son derece önemli bir başka hedefi yani Hizbullah lideri Hasan Nasrallah’ı kapsayacak şekilde genişledi.
Yetkililer, Mossad’ın başkanın Lübnan’da nerede olduğunu yıllardır bildiğini ve hareketlerini yakından takip ettiğini söyledi. İsrail’deki bazı üst seviye siyasi ve askeri yetkililer Nasrallah’ı hedef alma konusunda son derece kararsız kaldılar ve bunun bölgedeki yansımalarından korktular.
Hizbullah önderinin vurulup vurulmayacağı tartışılırken binlerce aygıt aynı anda patladı
17 Eylül’de, İsrail’in en üst seviye ulusal güvenlik etraflarında Hizbullah başkanının vurulup vurulmayacağı tartışması sürerken, Lübnan ve Suriye’de binlerce Apollo markalı çağrı cihazı aynı anda çaldı ya da titreşti.
Ekranda Arapça kısa bir cümle belirdi: “Şifreli bir mesaj aldınız”
Hizbullah üyeleri, şifreli mesajları kontrol etmek için verilen talimatlara uyarak iki düğmeye bastı. Evlerde ve dükkanlarda, otomobillerde ve kaldırımlarda patlamalar elleri ve parmakları kullanılamaz hale getirdi.
Bir dakikadan kısa bir süre sonra, binlerce başka çağrı cihazı, kullanıcının aygıtına dokunup dokunmadığına bakılmaksızın uzaktan komutla patladı.
Ertesi gün, 18 Eylül’de, yüzlerce telsiz aynı şekilde patlayarak kullanıcıları ve etraftakileri öldürdü ve sakat bıraktı.
Diğer Güncel Haberler İçin Tıklayın / Bursa Haber – Bursa Gündem – Bursa Gündem Haber – Bursa Haberleri – Bursa Son Dakika
Bizi İnstagram’da Takip Edebilirsiniz / @BursaGündemHaber
Bizi X’de Takip Edebilirsiniz / @BursaGündemHbr
Bizi Facebook’da Takip Edebilirsiniz / @BursaGündemHaber
Bizi Youtube’da Takip Edebilirsiniz / @BursaGündemHaber
Bizi Linkedin’de Takip Edebilirsiniz / @BursaGündemHaber
20:05
20:05
News
Dünya
Dünya
Dünya
Dünya
Dünya
Dünya
DÜNYA
