Kısırlığın (infertilite) son yıllarda giderek yaygınlaşarak küresel bir sorun haline gelmesinde gıda, solunum veya cilt yoluyla bedene giren “hormon bozucuların” etkili olduğu belirtiliyor.
“Hormon Bozucular” kitabının yazarı endokrinolog Prof. Dr. Atilla Büyükgebiz, artan kısırlığın nedenlerini ve “cinsiyet hoşnutsuzluğu” yaşayan çocuklara verilen hormon tedavisini değerlendirdi.
Büyükgebiz, hormonal sorunların sadece ilaçlarla sınırlı olmadığını ve bilinçsiz gıda tüketiminin de bedenin hormonal dengesini bozabileceğine işaret ederek, “Hormon bozucular, son 25 yılda, küresel ısınmayla birlikte insan sağlığını tehdit eden en önemli ögelerden biri haline gelmiştir. Bu maddeler, daha çok besinlerle, solunum yoluyla, cilt temasıyla bedene alınabilir ve hormonların doğal işleyişini bozabilir. Özellikle kısırlık konusunda, erkek üreme hormonu olan testosteronun yapısını etkileyerek östrojenik etki yapmalarına neden olurlar.” diye konuştu.
Hormon bozuculara dayalı sorunların yaygınlaşmasına bağlı olarak dünyada kısırlığın giderek arttığını bildiren Büyükgebiz, Danimarka merkezli bir araştırmanın son 20 yılda tüp bebek doğumlarının arttığını, erkeklerde semen sayısının azaldığını ve özellikle erkek kısırlığının arttığını ortaya koyduğunu söyledi.
Büyükgebiz, bu hormon bozucularla ilgili 1996 yılında yazılan “Çalınan Geleceğimiz/Our Stolen Future” isimli kitapta pek çok gölde ve ırmakta hayvanların ölü doğduğu, timsahlarda mikropenis oluştuğu, martılarda vücut anomalilerinin arttığı gibi olayların anlatıldığını aktararak, şunları kaydetti:
Kurşunlu akaryakıt kullanılan ülkelere dair yapılan araştırmada, kurşunsuz akaryakıt kullanan ülkelere kıyasla zeka seviyesinde 1-2 puanlık düşüş tespit edildiğini, bunun kurşunun beyne yerleşerek kalıcı hasar bırakmasıyla meydana geldiğini anlatan Büyükgebiz, hormon bozucu kimyasalların da aynı şekilde hava, su, toprak gibi yollarla zerzevat ve meyvelere karıştığını, bu besinlerin aşırı tüketiminin bedende önemli sağlık sorunlarına yol açabileceğini dile getirdi.
“Cinsiyet hoşnutsuzluğu yaşayan çocuklara hemen hormonal tedaviye başlanması doğru değil”
Büyükgebiz, cinsel kimlik gelişiminin tamamlanması ve beynin bu konuda olgunlaşmasının sadece ergenlik devriyle sınırlı olmadığını belirterek, “Ergenlik, kızlarda 9-10 yaşlarında, erkeklerde ise 11-12 yaşlarında başlar. Bu süreçte uzunluk artışı, fizikî gelişim ve hormonların dengelenmesi gibi değişimler meydana gelir. Ancak psikolojik gelişim bununla sınırlı değildir; beynin olgunlaşması ve cinsel kimliğin tam manasıyla şekillenmesi 22-23 yaşına kadar devam eder.” ifadelerini kullandı.
Cinsel kimlik gelişiminin 20’li yaşlara kadar devam etmesi nedeniyle cinsiyet hoşnutsuzluğu yaşayan çocuklara hemen cinsiyet değiştirici veya hormonal tedavilerin başlanmasının doğru olmadığını vurgulayan Büyükgebiz, cinsel kimliğin sadece verilen hormonlarla belirlenmediğini, sosyal etrafın de bu noktada önemli olduğunu anlattı. Büyükgebiz, cinsiyet hoşnutsuzluğu yaşayan çocuğa hemen hormonal müdahalede bulunmanın bilimsel açıdan doğru bir yaklaşım olmadığını savundu.
Büyükgebiz, ailelerin bu üslup sorunlarla müsabakaları halinde telaşlı karar almaması gerektiğini belirterek, şöyle devam etti:
“Örneğin, bir erkek çocuğu ‘Kızlardan hoşlanmıyorum, erkeklere ilgi duyuyorum.’ dediğinde, ona hemen östrojen verilmesi ya da testosteronunun baskılanması çok yanlış olur. Çünkü ergenlik süreci boyunca bireyin kendini keşfetmesi devam eder ve bu süreç 22-23 yaşına kadar değişebilir. Bu ilaçların yanlış kullanımı geri dönüşü olmayan sonuçlara yol açabilir. Çünkü hormonlar, sadece cinsiyeti değil, bedendeki birçok biyolojik süreci etkiler. Ergenlik döneminde yapılan hormonal müdahaleler, bireyin hem fizikî hem de psikolojik gelişimini derinden etkileyebilir. Bu yüzden, cinsiyet gelişimini durdurucu veya değiştirmeye yönelik ilaçların kullanımı için bilimsel kriterlerin çok sıkı şekilde belirlenmiş olması gerekir.”
Özellikle salgın sürecinde sosyal medyada bu konuyla ilgili içeriklerin yaygınlık kazanmasıyla bilinçsiz kullanımın arttığının ancak bu ilaçların bilimsel ve tıbbi kriterlere uygun kullanılmaması halinde geri dönüşü olmayan sorunlara yol açabileceğinin altını çizen Büyükgebiz, Sağlık Bakanlığının son yıllarda bu konuda önlemler almaya başladığını ve önceden reçetesiz dahi temin edilebilen hormon ilaçlarının artık reçete olmadan satışının yasaklanmasının olumlu bir gelişme olduğunu dile getirdi.
“Aşılar, kısırlığa yol açmaz
Çocukların bu konuda erişkinlerden farklı olduğunu ve özellikle ergenlik öncesinde bedendeki doğal hormon düzeyleri hayli düşük olduğu için dışarıdan alınan bu östrojen etkili maddeler zararlı olabileceğini kaydeden Büyükgebiz, bu unsurların alınmasının erken ergenliğe ve erkek çocuklarında göğüs büyümesine yol açabileceğini söyledi.
Büyükgebiz, zerzevat veya meyvelerin yüksek miktarda pestisit içermesi halinde hormon bozucu etki yapabileceğini bildirerek, “Öncelikle üreticilerin şuurlu hareket etmesi, pestisit kullanımını kontrol altına almaları şart. Ancak tüketiciler de şuurlu tüketmeli. Zerzevat ve meyveler çok iyi yıkanmalı, plastik kaplar mikrodalgaya konulmamalı. Özellikle yumuşak plastikler ısıyla birlikte zararlı kimyasalları besine geçirebilir.” diye konuştu.
Aşıların kısırlığa yol açacağı ile ilgili iddiaların yaygınlık kazandığını ancak bunun gerçek dışı olduğunu belirten Büyükgebiz, kısırlığa yol açan unsurların, besinlerle, solunum yoluyla ya da cilt temasıyla bedene giren östrojenik etki yapan kimyasallar olduğunun altını çizdi.
Büyükgebiz, aşıların, bağışıklık sistemini güçlendirmek ve bulaşıcı hastalıkları önlemek için geliştirilmiş bilimsel ürünler olduğunu ve kısırlık yapan bir etkisi olmadığını belirterek, sözlerini şu şekilde tamamladı:
“Aşı aksiliği büyük bir sorun haline geldi. Aşı aksiliği nedeniyle ülkemizde ve dünyada daha önce neredeyse tamamen ortadan kalkmış hastalıklar yeniden görülmeye başlandı. Örneğin, çocuk felci (polio) yıllarca görülmemişti ancak son yıllarda aşılanma oranlarının düşmesi nedeniyle yeniden ortaya çıkma riski oluştu. Aynı şekilde tüberküloz ve kızamık gibi hastalıklar da tekrar artış göstermeye başladı. Hatta bazı bölgelerde çiçek hastalığı olaylarıyla ilgili yayınlar yapılıyor.”
Diğer Güncel Haberler İçin Tıklayın / Bursa Haber – Bursa Gündem – Bursa Gündem Haber – Bursa Haberleri – Bursa Son Dakika
Bizi İnstagram’da Takip Edebilirsiniz / @BursaGündemHaber
Bizi X’de Takip Edebilirsiniz / @BursaGündemHbr
Bizi Facebook’da Takip Edebilirsiniz / @BursaGündemHaber
Bizi Youtube’da Takip Edebilirsiniz / @BursaGündemHaber
Bizi Linkedin’de Takip Edebilirsiniz / @BursaGündemHaber
02:00
News
Sağlık
Sağlık
Sağlık
Sağlık
Sağlık
Sağlık
