Fatih Özmen ve Eren Özmen tarafından ABD’de kurulan uçak bakım, montaj ve uzay hizmetleri sunan Sierra Nevada Corporation(SNC) şirketi ABD Donanması için HÜRJET’i teklif etmeyi planlıyor. Aviation Week’in haberine göre T-45 Goshawk uçaklarının yerini alacak ileri düzey jet eğitim uçağı ihalesine Sierra Nevada ve TUSAŞ iştirakinde teklif verilebilir. ABD Donanması, yaşlanan T-45 Goshawk ileri düzey jet eğitim uçaklarını değiştirmeyi düşünüyor lakin bu değişim planı 2 yıl ertelendi. Teklifler için son tarih 2026 yılı olarak belirlenmişti. Yeni yayınlanan bilgi notuna göre bu süre 2028’in ikinci çeyreğine ertelendi. ABD Donanması, toplam 145 adet jet eğitim uçağı alacak.
Aviation Week: “HÜRJET adaylar arasında” Aviation Week’in haberine göre HÜRJET’in T-45’in yerini alması için Sierra Nevada Corporation ve TUSAŞ iştirakinde teklif verilebilir. HÜRJET, ihale için adaylar arasında gösterildi. Şimdi iki şirketten de herhangi bir resmi açıklama bulunmuyor.
ABD Hava Kuvvetleri’nin ihalesine Sierra Nevada Corp ve TUSAŞ iştirakinde teklif verilmişti Daha önce ABD Hava Kuvvetleri, T-38’lerin yerini alacak jet motorlu eğitim uçağı için ihale başlatmıştı. Sierra Nevada ve TUSAŞ, HÜRJET’in ABD’ye özel versiyonu için 2017 yılında ihaleye katıldı fakat HÜRJET kısa listeye giremedi. İhaleyi Boeing’in T-7A uçağı kazandı. Bu sefer ABD Donanması için çağdaş teknolojilere, güvenli iniş ve kısa piste iniş yeteneklerine sahip uçak aranıyor. İhaledeki erteleme, uygun uçağın belirlenebilmesi için ABD Donanması’na süre kazandırırken HÜRJET gibi adayların da sürece dahil olmasına imkan tanıyor. HÜRJET şimdi Türk Silahlı Kuvvetleri’ne teslim edilmedi. 2025’te TSK’ya teslim edilmesi planlanıyor. ABD Donanması’nın ihalesi 2028’de imzalanacak. HÜRJET’in 2025-2028 yıları arasındaki uçuş başarısı sonucu etkileyecek.
ABD Donanması hangi özellikleri istiyor? Yeni jet eğitim uçağında bulunması gereken özellikler açıklandı. Uçağın en az 0,9 Mach sürate sahip olması, 20 derecenin üzerinde daima etki alanı, en az 6G daima yük faktörü, azamî 41.000 ft irtifa ve dönüş suratının 12 derece/sn kıymetlerinde olması isteniyor. Uçağın kokpitinde Head Up Display (HUD), dokunmatik ekran, AR ve Kaska Monte Ekran (HMD) özelliklerini istiyor. ABD Donanması, jet eğitim uçağında çağdaş uçaklarda bulunan gelişmiş güvenlik ve çevresel koruma özelliklerinin bulunmasını istiyor. Donanma, kuş çarpması nedeniyle bazı uçaklarını kaybetmişti. Bu nedenle uçağın kuş çarpmasına güçlü gölgelik özelliğine sahip olması gerektiği özellikle vurgulanıyor. İleri jet eğitim uçağı için istenen diğer özellik ise Hassas İniş Modu (PLM) özelliği.
Bu özellik, eğitim uçağının uçak gemilerine inişini sağlayacak. HÜRJET’in TCG Anadolu’dan kalkış-iniş yapabilmesi için entegrasyon çalışmaları başlatılmıştı. HÜRJET’in TCG Anadolu’dan kalkış ve iniş yapabilmesi halinde ABD Donanması için en güçlü adaylardan biri haline gelecek.
HÜRJET’in özellikleri neler? TUSAŞ (Türk Havacılık ve Uzay Sanayii AŞ) tarafından geliştirilen HÜRJET, Türkiye’nin ilk jet motorlu uçağı olacak. TSK’nın jet tekamül eğitimlerinde kullandığı T-38 ve akrotim şovlarında kullandığı F-5 uçaklarının yerini alması için tasarlandı. HÜRJET sınıfına göre gelişmiş tasarım özellikleri, yüksek performansı ve çağdaş teknolojilere sahip kokpiti ile öne çıkacak. HÜRJET, General Electric tarafından üretilen F404 motorundan güç alıyor. General Electric F404 motoru; F-117 Nighthawk, F/A-18 Hornet, F-20 Tigershark ve T-50 Golden Eagle uçaklarında kullanılıyor. HÜRJET, 25 Nisan 2023’te ilk uçuşunu yaptı. İlk uçuşunda 26 dakika havada kalarak emniyetli şekilde uçuşunu tamamladı.
HÜRJET’in 2025 yılında Türk Silahlı Kuvvetleri’ne teslim edilmesi hedefleniyor. HÜRJET’in TCG Anadolu’dan iniş ve kalkışı için çalışmalar yapılacak. Böylelikle HÜRJET, kısa pistli gemilere inebilecek.
HÜRJET’in Teknik Özellikleri
Uzunluk: 13,6 m / 44,6 ft
Kanat açıklığı: 9,5 m / 31 ft
Yükseklik: 5,1 m / 16,7 ft
Kanat Alanı: 35 m2 / 270 ft2
İtki: 17.600 lb
Servis Tavanı: 13.716 m / 45.000 ft
Kesintisiz Dönüş: 5,5 g @ 15.000 ft < 0.9 Mach
Tırmanma Oranı: 39.000 fpm
Menzil: 2222 km / 1200 nm
Yük Kapasitesi: 2721 kg / 6000 lbs
Azami Hız: 1,4 Mach
G Limitleri: +8g / -3g
Hürjet’in Öne Çıkan Yetenekleri
Yüksek AoA kontrolü
Baş Üstü (Head-up) Göstergesi (HUD)
Kaska Monteli Gösterge (Koşullu)
Tam Otorite, Dijital Denetimli Uçuş Sistemi
Gelişmiş İnsan Makine Arayüzü, F-35 ve MMU için Asgari Alışma Zamanı
Intra & Inter Veri Linki
Gece Görüşüne Uyumlu (AJT, LIFT)
Havada Yakıt İkmali (AJT için Kuru, LCA için Sıvı)
Rahat İdare
Gömülü Taktik Eğitimi ve Canlı Sanal Yapan Eğitim Sistemleri
Otonom Operasyonlar için APU
Hava-Hava, Hava-Yer Atış Kabiliyeti
HÜRJET’in rakipleri neler?
Leonardo M-346N Textron Havacılık ve Leonardo tarafından geliştirilen, M-346’nın ABD Donanması gereksinimlerine göre özelleştirilecek M-346N versiyonu için teklif yapılacak.
M-346 100 binden fazla uçuş saatine sahip olması sayesinde kendini kanıtlamış bir uçak olarak dikkat çekiyor. T-45’in tek motorlu olması ve kuş çarpmaları nedeniyle bazı uçakların kaybedilmesine karşın M-346N’nin ikinci motoru, kuş çarpmaları sonrasında güvenli şekilde iniş yapma imkanı sunacak.
Boeing T-7A Red Hawk Boeing T-7A, ABD Hava Kuvvetleri tarafından T-38’lerin yerini alacak jet eğitim uçağı olarak ihaleyi kazanmıştı. Boeing T-7A Red Hawk uçağı ihaleye katılacak. ABD Hava Kuvvetleri için üretilen T-7A uçağında gecikmeler yaşandı ve eğitim takvimi değiştirilmek zorunda kalmıştı. Bu durum T-7A’nın olumsuz değerlendirilmesine neden olabilir.
TF-50N Lockheed Martin ve Korea Aerospace Industries tarafından geliştirilen KAI T-50’nin yeni versiyonu TF-50N ihaleye katılacak.
17:11
