DİYARBAKIR – İnsan Hakları Derneği (İHD) Diyarbakır Şubesi, Doğu ve Güneydoğu Anadolu Bölgesi 2024 Yılı ilk 6 aylık hak ihlalleri raporunu dernek binasında açıkladı. Açıklama öncesi konuşan İHD Amed Şube Başkanı Ercan Yılmaz, İHD’nin 38’inci yıl dönümü olduğunu hatırlatarak, yürüttükleri çabayı sürdüreceklerini söyledi. Mücadele sürecinde 23 üyelerinin faili meçhule gittiğini, yüzlerce İHD üyesinin ülkeden göç etmek zorunda kaldığını belirten Yılmaz, “İnsan hakları uğraşı hak ettiği yere, üniversal standartta ulaşana kadar bu çabayı sürdüreceğiz. İyi ki İHD var” dedi.
‘DİYALOG VE MÜZAKERE FORMÜLLERİNDEN UZAKLAŞILIYOR’
Ardından İHD Genel Başkan Yardımcısı Rümeysa Deniz Kaya, raporun değerlendirme kısmını okudu. Kaya, bölgede 6 aylık sürede insan hakları ihalelerinin artarak, sistematik şekilde devam ettiğini belirtti. Kolluğun fail olduğu binlerce ihlalin yaşandığını belirten Kaya, şunları söyledi: “Kürt probleminin demokratik yol ve prosedürlerle çözülemeyişi nedeniyle süren çatışma ortamı, Türkiye’nin iç ve dış siyasetteki istikrarsızlığının devam etmesine neden olmaktadır. Siyasi iktidar tarafından geliştirilen ayrımcı dil nedeniyle çatışmaların sonlandırılmasına yönelik diyalog ve müzakere formüllerinden gün geçtikçe uzaklaşılmış, sıkıntıya güvenlik odaklı ve askeri sistemlerle yaklaşımın sonucu olarak, bölgede toplumsal hayatı tümüyle etkileyen ağır bir çatışma bilançosu ortaya çıkmıştır.
GÖZALTILAR, TUTUKLAMALAR, EV BASKINLARI
Bölgede 2024 yılı ilk 6 ayında “kişi güvenliği ve özgürlüğü”, “örgütlenme özgürlüğü”, “düşünce ve ifade özgürlüğü” haklarına yönelik baskılar sonucunda haksız gözaltı ve tutuklamaların arttığına işaret eden Kaya, şunları söyledi: “Bu bağlamda, bölge kentlerinde en az 88’i çocuk bin 164 yurttaş gözaltına alınarak, 4’ü çocuk en az 165 yurttaş tutuklandı. En az 3 yurttaş hakkında ev hapsi kararı verilmiş olup bu süreçte bölgede en az 527 ev/iş yeri baskına uğramıştır. Bölgede en az 4 aktifliğin gösterimi yasaklanmıştır. 74 soruşturma evrakında en az 520 yurttaş hakkında soruşturma başlatıldı. 10 dava belgesinde 39 yurttaş hakkında dava açılmış olup ortalarında siyasetçi, gazetecilerin bulunduğu 13 belgede 56 yurttaş hakkında değişik hapis ve para cezaları verilmiştir. 3 siyasi parti binası, 1 gazete, 1 belediye binası saldırı veya baskına uğramıştır.”
Hakkari Belediyesi’ne kayyıma atanmasından sonra bölgede adeta 1990’lı yılların OHAL sürecinin yaratıldığını ifade eden Kaya, Diyarbakır ve Mardin bölgesinde yaşanan yangına da değinerek, “Bölgede Kürt sıkıntısının tahlilsiz bırakılması nedeniyle devam eden çatışmalı ortamın neden olduğu yaşam hakkı ihlalleri de tüm can yakıcılığı ile devam etmektedir” dedi.
İMRALI’DA ‘TECRİT’ VE ‘İZOLASYON’
Cezaevlerinde ki ihlallerin de arttığına dikkat çeken Kaya, cezaevlerinde yaşanan “tecrit” ve “izolasyon” uygulamalarının en çarpıcı örneğinin İmralı F Tipi Cezaevi’ndeki durum ile somutlaştığını vurguladı. Kaya, “PKK Lideri ABDullah Öcalan ile birlikte İmralı F Tipi Cezaevi’nde tutulan tutsakların avukat, aile ve telefon görüşü ile haberleşme ve haber alma hakları keyfi bir şekilde engellenmektedir. Hususa ilişkin gerek AİHM tarafından verilen ihlal kararları gerek BM insan hakları komitesi tarafından verilen önlem kararlarına rağmen İmralı ada hapishanesinde tutulan mahpusların dış dünya ile olan ilgilerinin mutlak bir şekilde engellenmesinin hukuk ile açıklanır bir yanı olmadığını bir kez daha belirtmek isteriz” dedi.
Hak savunucuları olarak Kürt probleminin demokratik, barışçıl ve adil tahlilini her zaman savunduklarını belirten Kaya, “Bir denetim düzeneğine da dönüşen hak savunuculuğunun özneleri olarak bizler, insan hakları ihlallerinin meydana gelmesine sebebiyet veren kusurlu devlet ve hükümet siyasetlerine karşı her şart ve koşul altında etkili bir savunuculuk faaliyeti içerisinde olacağımızın bilinmesini istiyoruz” diye konuştu.
HAK İHLALLERİ RAPORU
Ardından İHD Bölge Temsilcisi Tahir Saçaklı, 6 aylık hak ihlal raporunu okudu. Raporda öne çıkan ihlalleri şöyle sıralandı:
-Bölge kentlerinde “keyfi öldürme, silah ve orantısız güç kullanma, dur ihtarına uymama”, “Yargısız infaz” sonucu kolluk güçleri tarafından açılan ateşle 1 yurttaş yaşamını yitirdi, 4 yurttaş çeşitli formlarda yaralandı.
-Bölge hapishanelerinde 3 mahpus çeşitli hastalıklar, 2 mahpus ise intihar ettiği iddiasıyla yaşamını yitirdi.
-Resmi hata ve ihmaller sonucu en az 18 yurttaş yaşamını yitirirken en az 76 yurttaş çeşitli formlarda yaralandı.
-DEDAŞ ihmalinden ortaya çıkan yangında 15 kişi yaşamını yitirdi.
-Bölgede yaşam hakkına yönelik ihlaller sonucu 21 kolluk görevlisi, 44 silahlı militan ve 65 sivil olmak üzere en az 130 kişi yaşamını yitirirken, 20 kolluk görevlisi ve 117 sivil olmak üzere en az 137 kişi çeşitli hallerde yaralandı
-Bölgede 5 kent ve bağlı ilçe sonlarında bulunan yüzlerce alanı kapsamına alacak şekilde 21 kere özel güvenlik bölgesi ilan edildi. En az 1 kente 1 kere sokağa çıkma yasağı ilan edildi. Örgüt militanlarına ait en az 1 cenaze ailesine teslim edilmedi. En az 3 militanın cenazesi çeşitli teşebbüslere rağmen ailelerine geç teslim edildi. En az 1 mezarlığa saldırı gerçekleşti.
-Bölgede ilk 6 ayda, kadın yaşam hakkına yönelik saldırılar sonucunda 19’u şüpheli, 30’u aile içi, 10’u toplumsal alanda şiddet sonucu en az 59 kadın yaşamını yitirdi.
Aile içi şiddet sonucu en az 7 çocuk yaşamını yitirdi. Toplumsal alanda şiddet sonucu en az 2 çocuk yaşamını yitirdi, en az 2 çocuk yaralandı. Toplumsal alanda en az 15 çocuk cinsel istismara maruz kaldı, 1 çocuk ise alıkonuldu.
-Bölgede çocuklarında ortalarında bulunduğu en az 98 yurttaş kolluk vazifelilerinin işkence ve kötü muamele hareketlerine maruz kaldı. Bölge kentlerinde en az 88’i çocuk bin 164 yurttaş gözaltına alındı. 4’ü çocuk en az 165 yurttaş tutuklandı. En az 3 yurttaş hakkında ev hapsi kararı verildi. Bölgede en az 527 ev/iş yeri baskına uğradı.
-Bölgede en az 4 aktifliğin gösterimi yasaklandı. 74 soruşturma evrakında en az 520 yurttaş hakkında soruşturma başlatıldı. 10 dava belgesinde 39 yurttaş hakkında dava açıldı. Ortalarında siyasetçi, gazetecilerin bulunduğu 13 evrakta 56 yurttaş hakkında değişik hapis ve para cezaları verildi. 3 siyasi parti binası, 1 gazete, 1 belediye binası saldırı veya baskına uğradı.
-Kolluk vazifelileri tarafından en az 34 toplantı ve şova müdahale edildi.
-Valilik ve kaymakamlıklarca en az 2 toplantı ve şov iptal edildi.
-Bölge valileri, 56 sefer toplantı ve şov yürüyüşlerine dair yasaklama kararı verdi.
-Hapishanelerde en az 44 mahpus istekleri dışında, münasebet gösterilmeden veya çeşitli münasebetlerle ayrıca hapishanelere sevk edildi.
-En az 116 mahpusun sağlık hakkı, en az 1 mahpusun aile görüşü hakkı ihlal edildi.
-En az 65 mahpus hakkında soruşturma başlatıldı, ez 4 mahpusa disiplin cezası verildi.
-En az 7 mahpus tecrit ve izolasyona maruz kaldı.
-En az 22 mahpusun infazı çeşitli münasebetlerle (kurula çıkmadığı, disiplin cezası, pişman olmadığı, dini ve milli günlerde merasime katılmadığı) ertelendi.
-İş güvenliğinin sağlanmadığı çalışma şartlarında yaşanan kazalarda en az 29 işçi yaşamını yitirdi, 1’i çocuk 20 işçi yaralandı.
-En az 1 kişi görevinden alındı, en az 3 kişi hakkında idari soruşturma başlatılarak sürgün edildi.
-Bölgede 1 belediyeye kayyım atandı. 4 belediye hakkında idari soruşturma başlatıldı. En az 9 belediye eşbaşkanının Pasaportuna emniyet genel müdürlüğü talebiyle “genel güvenlik” önlemi konuldu. 1 belediye eşbaşkanı hakkında cumhurbaşkanına hakaret soruşturması açıldı.
-Yine raporda, en az 416 yurttaşın sağlık hakkı, bölgede en az 5 orman yangını ve ağaç kesiti meydana geldi. En az 1 yurttaşın konut hakkı ihlal edildi.
-Toplamda bölgede en az 3 bin 895 hak ihlali tespiti yapıldı.
(HABER MERKEZİ)
Diğer Güncel Haberler İçin Tıklayın / Bursa Haber – Bursa Gündem – Bursa Gündem Haber – Bursa Haberleri – Bursa Son Dakika
Bizi İnstagram’da Takip Edebilirsiniz / @BursaGündemHaber
Bizi X’de Takip Edebilirsiniz / @BursaGündemHbr
Bizi Facebook’da Takip Edebilirsiniz / @BursaGündemHaber
Bizi Youtube’da Takip Edebilirsiniz / @BursaGündemHaber
Bizi Linkedin’de Takip Edebilirsiniz / @BursaGündemHaber
02:00
News
Genel
Genel
Genel
Genel
Genel
Gündem
GENEL
