İki Ucu Keskin Kılıç

BEĞENDİM

ABONE OL

News

0

SERVET YILDIRIM – Geçen hafta kurlarda meydana gelen sert artış bazı ihracatçıların yüzünü güldürdü ama Merkez Bankası’nı kaygılandırdı. Merkez Bankası geçen hafta attığı bir dizi adımla kurdaki oynaklık konusunda ne kadar hassas olduğunu gösterdi. Bu adımlarla hareketin önüne geçip, oynaklığı azaltabilir mi bilmiyorum ama eğer Merkez Bankası istediği etkiyi görmezse bu adımlara yeni adımları da ekleyecektir. Çünkü kurdaki istikrar fiyat istikrarı açısından bir ön şarttır.

Merkez Bankası rahatsız çünkü kurlardaki hareket 2023 ortasından bu yana başlayan ve esasen beklendiği süratte ilerlemeyen dezenflasyon sürecini aksatabilir. Sadece bizde değil gelişmekte olan ülkelerde kur artışı enflasyonun önemli belirleyicilerinden birisidir.

İki kritik konu var

Kur artışı ekonomide olumsuz tesirini esas iki kanaldan gösteriyor. Bunlardan birincisi ve Merkez Bankası’nı en çok ilgilendireni enflasyon kanalı. Buna kısaca kur-enflasyon geçişkenliği deniliyor.

Döviz kurlarındaki değişimin fiyat düzeyleri üzerinde yaratacağı etkiyi ifade ediyor. Liranın döviz karşısında bedel kaybetmesi yatırım ve sermaye mallarının ithalat maliyetlerini artırıyor. Bu artan maliyetler genel fiyat düzeylerini yükseltiyor. Merkez Bankası’nın 2023’te yaptığı çalışmalara göre maliyet kanalından gelen geçişkenlik yüzde 25 civarında bulunuyor. Yani döviz kuru sepetindeki her yüzde 10’luk artış tüketici fiyatlarına bir yıllık sürede ortalama 2.5 puanlık maliyet kaynaklı etki yapıyor. Bu geçişkenlik özellikle ticarete konu olan temel mallar ve enerji kümelerinde daha yüksek olabiliyor.

Kur artışı maliyet kanalının yanı sıra bilanço ve beklenti kanalları üzerinden de etkiliyor. Döviz cinsi borçları döviz cinsi varlıklarının üzerinde bulunan yani açık durumu olan kamu ve özel kesim şirketlerine kur artışından yük geliyor.

Kur artışı ayrıca beklentileri de bozarak hem enflasyon hem talep üzerinden ekonomileri etkiliyor. Kurlardaki artış ve döviz piyasalarındaki oynaklık beklentileri bozarak, fiyatlama davranışlarını olumsuz etkiliyor.

Kurun olumsuz etkisi enflasyonun yüksek seyrettiği, dolarizasyon eğiliminin sürdüğü, risk priminin arttığı, üretimde ithal girdi bağımlılığının güçlü olduğu ekonomilerde daha besbelli şekilde hissedilmektedir.

Deneyimlerimiz bize, Merkez Bankası’nın kurdaki hızlı artışa kayıtsız kaldığı dönemlerde enflasyonun kısa sürede hızla yükseldiğini ve daha sonra tekrar aşağı çekilmesinin çok güç ve sancılı olduğunu göstermiştir. Bu nedenle enflasyon hedeflemesi yapan ve dezenflasyon siyaseti uygulayan Merkez Bankası’nın kurdaki oynaklığa karşı hassas davranması beklenmelidir.

Diğer Güncel Haberler İçin Tıklayın / Bursa Haber – Bursa Gündem – Bursa Gündem Haber – Bursa Haberleri – Bursa Son Dakika 

Bizi İnstagram’da Takip Edebilirsiniz / @BursaGündemHaber

Bizi X’de Takip Edebilirsiniz / @BursaGündemHbr

Bizi Facebook’da Takip Edebilirsiniz / @BursaGündemHaber

Bizi Youtube’da Takip Edebilirsiniz / @BursaGündemHaber

Bizi Linkedin’de Takip Edebilirsiniz / @BursaGündemHaber