Son devirde gerici çevrelerce yeniden yükseltilmeye çalışılan şeriat davetlerine karşı ilahiyatçılardan ortak tepki geldi.
İlahiyatçı Cemil Kılıç, Prof. Dr. Şahin Filiz, Prof. Dr. Mustafa Öztürk, Prof. Dr. İsrafil Balcı, Dr. Hatice Doğan, İlahiyatçı Hakkı Yılmaz, Dr. Hıdır Temel, İlahiyatçı İdris Şahin, İlahiyatçı İdris Şahin İlahiyatçı Yaşar Koçer, İlahiyatçı Fikret Eroğlu, İlahiyatçı Halis Dinçer, İlahiyatçı Emine Yücel, İlahiyatçı Mehmet Göl ve ilahiyatçı Mustafa Sağer‘in imzasını taşıyan bildirgede,İslam dininin, inanç, ibadet ve ahlak asılları olarak şeriattan mutlaka ayrıldığı belirtildi.
Bildirgede “Hangi şeriat ekolü söz konusu olursa olsun içerdiği kurallar açısından hiçbirinin günümüz toplumsal hayatına ve insan ihtiyaçlarına, temel hak ve özgürlüklerine dahası çağdaş hukukî sıkıntılara cevap verebilecek bir yapıda olmadığı açıktır. Böyleyken insanlığın ve Müslümanların geçirdiği hukuksal evrimi dikkate almayan şeriat taleplerine itibar etmek mümkün değildir” vurgusu yapıldı.
“İlahiyatçılar olarak bizler, bütün halkımızı, aziz dinimiz İslam’ı yaşarken aynı zamanda büyük Atatürk’ün ve şehitlerimizin emaneti olan; laik, demokratik Türkiye Cumhuriyeti devletimize sahip çıkmaya davet ediyoruz” denilen bildirgede “Unutulmamalıdır ki, laiklik dinin doğru ve özgürce yaşanabilmesi için de yaşamsal ehemmiyet taşımaktadır. Devletin dini fakat adalettir anlayışıyla her türlü dinî ve mezhepsel ayrıma karşı ulusal birlik ve bütünlüğümüzü muhafazalı ve güçlendirmeliyiz” çağrısında bulunuldu
Bildirgenin tamamı şöyle:
“İLAHİYATÇILARDAN BİLDİRGE
Şeriat, İslam Demek Değildir
Cumhuriyetimizin 100. yılını geride bıraktığımız bu günlerde toplumumuz kısır ve tehlikeli bir tartışmanın içine çekilmek istenmektedir. Bu tartışma adeta dine rağmen din, İslam’a rağmen İslam denilebilecek seviyede bir cahilliği içeren şeriat tartışmasıdır.
Arap lisanında pek çok manaya sahip olan şeriat sözcüğü terminolojik açıdan lisanımızdaki hukuk sözcüğünün karşılığıdır. Gerek dinî inanışları referans alan gerekse laik ve seküler dünya görüşüne dayanan yasalar Arap lisanında şeriat sözcüğü ile ifade edilir.
Bu nedenle şeriatı din ve İslam’la özdeş bir kavram olarak yansıtmaya çalışmak gerçeğe terstir.
İslam şeriatı denilen kavram İslam’ın kendisi demek değildir.
Zira şeriat kurallarının çok azının kaynağı Kur’an ayetleridir. O ayetlerin de birden fazla dönemsel olup esbab-ı nüzul çerçevesinde anlaşılması ve yorumlanması gereken kararları içermektedir.
İslam tarihinde bütünsel ve tek yapı halinde bir şeriat anlayışından söz edilemez. Gerek fıkhî gerekse ona zemin oluşturan itikadi sıkıntılara ilişkin onlarca şeriat yorumu ve uygulaması söz bahsidir. Bu yorum ve uygulamalar, sahabilerin farklı görüşlerinden, sıhhati tartışmalı kimi hadislerden, İslam alımlarının kimi aklî çıkarımlarından neşet eden ve pek çok bakımdan birbiriyle çelişen ictihadî kararları yansıtmaktadır.
Hangi şeriat ekolü söz konusu olursa olsun içerdiği kurallar açısından hiçbirinin günümüz toplumsal ömrüne ve insan ihtiyaçlarına, temel hak ve özgürlüklerine dahası çağdaş hukukî problemlere cevap verebilecek bir yapıda olmadığı açıktır. Böyleyken insanlığın ve Müslümanların geçirdiği tüzel evrimi dikkate almayan şeriat taleplerine itibar etmek mümkün değildir.
Birey kimliği, kadın erkek eşitliği, iktisadî ilişkiler, suç ve ceza kavramı, aile hukuku, siyasi sistem ve bilimsel çalışmalar açısından şeriat hukuku, periyodun Arap toplumunda değişim ve dönüşüme öncülük eden ilk uygulamaları içerse de günümüzde uygulanabilirliği söz konusu olmayan kurallar yığını olarak, lakin akademide hukuk tarihi dersleri için bir manaya sahip olabilir. Başka bir deyişle şeriat kurallarının aktüel hayatta insan onuruna yakışır bir karşılığı yoktur.
Çok eşliği, kölelik kurumunu, çocuk yaşta evliliği, haremlik selamlık uygulamasını, haklar bakımından kadınların ikincilliğini, mürtedin idamını ve tekfirciliği içermesi, iktisadî tezler bağlamında da günümüzün girift ekonomik bağlantılarını karşılayamayacak kadar basit oluşu, siyasal sistem açısından ise otoriter ve totaliter bir rejimi öngörmesi, şeriatı kabul edilebilir olmaktan uzaklaştırmakta ve olanaksız kılmaktadır.
İslam dini, inanç, ibadet ve ahlak asılları olarak şeriattan katiyen başkadır.
Şeriat uygulanamaz olsa da İslam dini, iman temelleriyle, uygulama olarak da namaz, oruç, hac, zekât vb. ibadetleriyle, ahlakî açıdan ise helal haram anlayışıyla yüzyıllardır yaşanan ve bundan sonra da hep yaşanacak olan son ilahi dindir. İslam sevgilidir ve şeriatla kısıtlanamayacak kadar pahalıdır.
Büyük İslam alımı Ebu Hanife’nin de dediği gibi din, Hz. Âdem’den beri gelen tevhid inancıdır ve asla değişmez. Ama şeriat değişir. Gerçekten tarih uzunluğu her ümmet için ayrı bir şeriat söz konusu olmuştur.
Osmanlı’nın Mecellesi’nde de belirtildiği üzere; “ezmanın tegayyürü ile ahkamın tebeddülü inkar olunamaz.” Lakin bu durum elbette ki din için söz konusu değildir. Din, sabittir ve aykırısı düşünülemez.
Bu gerçekler ışığında ilahiyatçılar olarak bizler, bütün halkımızı, aziz dinimiz İslam’ı yaşarken aynı zamanda büyük Atatürk’ün ve şehitlerimizin emaneti olan; laik, demokratik Türkiye Cumhuriyeti devletimize sahip çıkmaya davet ediyoruz.
Unutulmamalıdır ki, laiklik dinin doğru ve özgürce yaşanabilmesi için de yaşamsal kıymet taşımaktadır. Devletin dini fakat adalettir anlayışıyla her türlü dinî ve mezhepsel ayrıma karşı ulusal birlik ve bütünlüğümüzü muhafazalı ve güçlendirmeliyiz.
Kamuoyuna hürmetle duyururuz.”
İMZACILAR
Cemil KILIÇ (İlahiyatçı Yazar)
Şahin FİLİZ (İlahiyatçı Prof. Dr.)
Mustafa ÖZTÜRK (İlahiyatçı Prof. Dr.)
İsrafil BALCI (İlahiyatçı Prof. Dr.)
Hatice Doğan (İlahiyatçı Dr.)
Hakkı Yılmaz (İlahiyatçı Yazar)
Hıdır Temel (Din Bilimleri Dr.)
İdris ŞAHİN (İlahiyatçı)
Yaşar KOÇER (İlahiyatçı)
Fikret EROĞLU (İlahiyatçı)
Halis DİNÇER (İlahiyatçı)
Emine YÜCEL (İlahiyatçı)
Mehmet GÖL (İlahiyatçı)
Mustafa Sağer (İlahiyatçı)
20:44
