TBMM İliç Maden Kazasını Araştırma Komitesi, Erzincan İliç’te 9 işçinin ölümüne sebep olan maden faciasının 13. toplantısını yaptı. Komite Yüksel Coşkunyürek başkanvekilliğinde toplandı.
“UŞAK KIŞLADAĞ ALTIN MADENİNDE İNCELEME YAPACAK”
Coşkunyürek, Komisyonun 10-11 Temmuz’da da Uşak Kışladağ altın madeninde yerinde inceleme yapacağını belirterek, “Komisyonun çalışmaları bugüne kadar 12 toplantı yapılmış. 5 kamu kurumu 5 üniversite, sendikalar şirket sahibi olmak üzere toplam 90 kişi bugüne kadar dinlenmiştir” dedi.
TMMOB de yaşanan facia üzerine sunum yaptı. TMMOB Maden Mühendisleri Odası, TMMOB Jeoloji Mühendisleri Odası, TMMOB Çevre Mühendisleri Odası, TMMOB Kimya Mühendisleri Odası ve TMMOB Metalurji ve Gereç Mühendisleri Odası’ndan yetkililer görüşlerini aktardı.
“TMMOB’UN İHTARLARI DİKKATE ALINSAYDI 9 CANIMIZ BUGÜN ORTAMIZDA OLURDU”
CHP Erzincan Milletvekili Mustafa Sarıgül, “Karşımızda Türkiye’nin en güçlü meslek kuruluşu var. TMMOB Türkiye ve bizler için son derece değerli. Özellikle meslek kuruluşlarının niyetlerini söylemesi kimseyi rahatsız etmemeli, zira siz tamamen bilimin ışığında teknik datalarla konuşma yapmaktasınız. Sizin uyarılarınıza bakılmış olsaydı benim 9 canım bugün ortamızda olurdu. Bugün esas işin içinde olan arkadaşlarımızı dinleyeceğiz” dedi.
“ŞİRKET TARAFINDAN ALANA ALINMADIK”
TMMOB Genel Sekreteri Dersim Gül, kurumu adına yaptığı sunumda, “Facianın gerçekleştiği günlerde heyetle birlikte İliç’e gittiklerini ve işletme tarafından içeriye alınmadıklarını” belirterek yapılan sunumdaki değerlendirmelerin de kısıtlı imkanlarla yapıldığını söyledi.
FIRAT IRMAĞINA DİKKAT ÇEKİLDİ
Dersim Gül, “Facia yaşanmadan önce de, ‘İliç kompleks altın madeni işletmesi faaliyetlerine son vermelidir, İşletme kapatılmaldır’ diyorduk. Bunu neden söylüyorduk, konumu itibariyle bir Fırat Nehri gibi su toplama havzası içerisinde yer alıyor oluşu, arazinin topografyası, eğimi yapısı aslında burada bir altın madeni, burada madencilik faaliyeti kompleks bir işletme bu işletmenin faaliyetlerine burada izin verilmemesi konusunda tespitimiz vardı” dedi.
“DOĞAL ZENGİNLİKLER DEVLET TASARRUFU HİMAYESİNDE OLMALI”
Gül, maden kanunlarına göre; “doğal zenginliklerin ve kaynakların istisnai durumla hariç olmak üzere devlet tasarrufu himayesinde” olduğunu ifade ederek özellikle 2021 yılında özel şirketlerin tasarrufuna yoğun bir şekilde açılmıştır ve ülkemizde maden kaynaklı ortaya çıkan çevre ve iş cinayetlerinin artışı da burada özel kesimin bu alana girmesiyle katlanarak artmıştır. Özelleştirme poltikalarını yanlış buluyoruz” diye konuştu.
Sülfirik asit taşıyan tankerin İliç’te devrilmesiyle birlikte tonlarca sülfirik asitin toprağa karıştığını belirten Gül, basına yansıyan fotoğraflayamadığımız bu çeşit kazalar yaşandı bu vakte kadar” dedi.
“LİÇ ALANINDAKİ KAYMANIN NEDENLERİNDEN BİRİSİ DE…”
Genel Sekreter Gül, “21 Haziran 2022 tarihinde; işletme içerisinde siyanür içerikli solüsyon taşıyan boru sınırındaki yırtılmanın üzerinin kapatılmaya çalışıldığını, TMMOB’un işletmenin durdurulması için yargıya başvurduğunu” söyledi. Gül, “Olayın üzerinden geçen 4 günlük sürenin ardından Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı’nın işletmeye para cezası uyguladı fakat işletme tekrar faaliyete geçti. Yapılan en büyük yanlışlardan biri de işletmeye izin verilmesiydi o zaman bizim tekliflerimiz tekrar dikkate alınmadı. Liç alanındaki kaymanın teknik nedenlerinden birisi de patlamış olan boru süreciydi” dedi.
ÇED olumlu kararına ve açık ocağın işletilmesi gereği bakanlığın vermiş olduğu “ÇED gerekli değildir” kararına karşı dava açtıklarını ifade eden Gül, ÇED kararını veren işletmeye karşı açılan davanın mahkeme heyetine “işletmenin kapatılmasına ilişkin” dilekçe sunulduğunu söyledi.
Gül, “Biz TMMOB olarak bu facianın gelmemesi için elimizden geleni yaptık maalesef bizim bu facianın gelmesini engellememiz engellendi” diyerek şunları söyledi:
“Facianın asıl nedenleri izin ve lisans süreçlerinde yaşanan hadiseler neden olmuş gibi görünüyor. Facia sonrasında geçici işlem olarak tanımladıkları yığın liç alanının dere yatağına akmış olan kısmının geçirimsiz alanlara depolandı. Bu işin projelendirildi mi diye sorduk lakin bakanlık bize genel geçer yanıtlara cevap verdi. Facianın ardından yapılan süreçlerinde bilimsel temellerle sürmediğini düşünüyoruz. Bakanlık mangan ocağının içerisinde kil serdiğini iddia ederek depolama yaptığını söyledi, umarım daha evvelki akıbeti paylaşmaz. Hem ağır metal zehirlenmesi halk sağlığı ve çevresel sonuçları arttıracak sonuçlar üretecek.”
“İŞLETMENİN KALICI OLARAK KAPATILMASI GEREKİYOR”
ÇED sürecinde olumlu görüş belirten bütün kurumların sorumlu olduğunu ifade eden Gül, ÇED sürecinin öncesi ve kazanın sonrasını da kapsadığını bu süreçten Çevre Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı’nının sorumlu olduğunu söyledi. Gül, “İliç’le ilgili izin ve lisansların kalıcı olarak iptal edilmesi, işletmenin kalıcı olarak kapatılması gerekiyor” dedi.
03:39
