İnsan Berbatlığa Saparak Doğayı da Bozdu

BEĞENDİM

ABONE OL

News

0

Ümran Avcı – Karikatür, şiir ve müellifliği sanatçı kimliğinde toplayan bir isim Tuncer Erdem… Erdem, Milliyet Gazetesi’nin bu yıl 35’incisini düzenlediği Haldun Taner Hikaye Ödülü’nü “Kötü Tabiat, İyi Doğa” isimli kitabıyla kazandı. Seçici heyet ödül münasebetini ‘Öyküde parça- bütün bağlantısını öne çıkararak kurduğu felsefi ve şiirsel anlatımı nedeniyle’ diyerek açıkladı. Adı geçen yapıttaki hikayeleri, müellifin “Birbirine karışıyor insanın berbatlığı ile tabiatın saflığı/Güzel metinler bile onaramıyor bu kaçınılmaz çürümeyi” cümleleriyle özetlemek mümkün. Yazar, “Kötü Tabiat, İyi Doğa”da insanın hırslı, hınç dolu, kan dökmeye meyilli, talancı, tabiata düşman kötücül tabiatını resmediyor.

■ Haldun Taner’in sizdeki yeri ve kıymetini konuşarak başlayalım dilerseniz. 

Haldun Taner’in metinlerinden onunla ilgili bende oluşan izlenimi eşi Demet Hanım kitabında çok güzel özetlemiş: “Duygulu, hassas bir akılcı…” Haldun Taner’in özellikle hikayelerinde fevkalade bir gözlem ve hayal gücü dikkat çekiyor. Dünyaya gözünü kulağını dört açmış, insanın iç dünyasına dalmış, yoğun hisler hisseden, yine de hislerin rüzgârına kapılmadan aklıyla kürek çeken bir ustanın metinleri bunlar. Özetle, oyunları, kıssaları ve köşe yazılarıyla, edebiyatımızın sağlam ve değerli bir köşe taşı Haldun Taner. Bir de kendisini şahsen tanımadım ama fotoğraflarında tebessüm eden yüzü bende daima sıcak hisler uyandırır. 

■ Kısa metinlerde çok şey anlatmışsınız. Bu tutumluluk, kelime tasarrufu karikatür ve şiirden miras kalsa gerek size… 

Yalın anlatımı oldum olası sevdim, hem çizgide hem metinlerimde. Su gibi yalın, akıp giden ama derinliği olan metinleri seviyorum. Bu eğilimin karikatür geçmişimle bağlantısı olabileceğini pek düşünmemiştim, ama sorunuz bana şunu hatırlattı. Oğuz Aral karikatüristlere sık sık “Gereksiz taramalardan kaçın” kederi. Belli ki şunu demek istiyordu, çizerken her bir küçük ögenin bütüne bir şey katıp katmadığını iyi değerlendir. O çizgiyi ya da ögesi kaldırırsan çizim bir şey kaybediyor mu, yoksa nefes alıp rahatlıyor mu? Bir şey katmıyorsa ya hiç ekleme ya da sil. Bu yaklaşım metinlerime de yansıyor olabilir. Bir de şu var, gündelik hayatta da az öz konuşmayı severim. İnsan çok konuşunca hata yapma, birilerini kırma mümkünlüğü artıyor. Bu da tahminen farkında olmadan bir otokontrol sistemi geliştiriyor. 

■ Kitap, “Gidiş” hikayesi ile başlayıp “Dönüş” hikayesi ile sona eriyor. İlk hikayedeki genç delikanlı, iflah olmaz günaha batma isteği ile evden ayrılıyor. Okurun uğurlandığı “Dönüş”te muhtemel aynı genç pişmanlıkla dönüyor terk ettiği evine. Berbatın güzele evrilmesi için bir temenni bitişi diyebilir miyiz? 

Tespitiniz çok doğru. “Gidiş” ve “Dönüş” hikayeleri evi terk eden bir asi oğulun ağzından dile geliyor. Çıkış noktası da ‘müsrif oğul meseli’ olarak bilinen hikâye. Meselde iyi bir babanın küçük oğlu mirasından kendine düşen payı ister ve evden ayrılır, sefih bir hayata dalar. Günün birinde her şeyini kaybedip sefalete düşünce, pişman olur babasına geri dönmek ister. Ve baba her şeye rağmen onu kapıda karşılar, kucaklar ve sevgiyle evine kabul eder. Elbette her meselde olduğu gibi sonuçta çıkarılacak dersler vardır. Bu hikâye ile Tanrı’ya isyan edip bir anlamda ‘evden kaçan’ insan ailesi arasında bir bağlantı kurdum. İnsan berbatlığa saparak yoldan çıkınca berbata meyilli hâle geldi ve zamanla, başlangıçta tamamen saf ve iyi olan doğayı da bozdu. Dolayısıyla başlangıç ve bitiş hikayeleri arasındaki tüm metinler ve desenler, doğa ile insan arasındaki bu zıtlıktan, çatışmadan izler taşıyor. Hikayelerin şiirsel anlatımıyla da sorunuza verdiğim bu düz cevap metinler arasına yayılarak sayfadan sayfaya aksın istedim. Ve dediğiniz gibi bitiş bölümü ‘müsrif oğul’un eve dönme temennisi ve umuduyla ilişkili. 

“Suçluların fotoğraflarını araştırdım”

■ Çizimleri es geçmek istemem. Özellikle insan portrelerindeki bakışlar inanılmaz etkileyici…

Kitabı tasarlarken, metinlerde hem insanın berbata eğilimli tabiatını hem de tabiatın saflığını taşıyacak izler olsun istedim, diğer yandan desenlerle de birebiri yapmaya çalıştım. Çizimlerde insanın kötü tabiatını yansıtabilmek için erkek ve kadın hatalıların fotoğraflarını biraz araştırdım, özellikle onların sabıka fotoğrafı çekilirkenki tedirginlikleri, gözlerinde oluşan o küstah, şaşkın, hilekâr, korku dolu, endişeli ifadeler çok ilgimi çekti. yararlandım. İnsan portreleri bu fotoğraflardan çıktı.

Diğer Güncel Haberler İçin Tıklayın / Bursa Haber – Bursa Gündem – Bursa Gündem Haber – Bursa Haberleri – Bursa Son Dakika 

Bizi İnstagram’da Takip Edebilirsiniz / @BursaGündemHaber

Bizi X’de Takip Edebilirsiniz / @BursaGündemHbr

Bizi Facebook’da Takip Edebilirsiniz / @BursaGündemHaber

Bizi Youtube’da Takip Edebilirsiniz / @BursaGündemHaber

Bizi Linkedin’de Takip Edebilirsiniz / @BursaGündemHaber