İnsan Neden Esner? Esnemek Neden Bulaştırıcıdır?

Son yıllarda yapılan araştırmalar ise esnemenin beyinde sıcaklık düzenleyici etkisi olduğunu gösteriyor. Bu görüşe göre esnemeyle alınan derin nefes -arabalardaki radyatör gibi- beynin soğumasını sağlıyor. Beyin sıcaklığı arttığında burun mukozasındaki kan akışı hızlanır. Esnemeyle alınan hava, burun ve ağız boşluğundan -çeperleri ön beyinle doğrudan kontaklı olan kan damarı ağlarıyla kaplıdır- geçerken damarlardaki kanın sıcaklığını değiştirir. Böylece beynin soğumasına yardımcı olur. Fareler üzerinde yapılan araştırmada esnemeden önce beyin sıcaklığında artış gözlendiği, sonrasında ise sıcaklığın düştüğü belirlendi. Ancak esnemenin sıcaklık dengeleyici tesirinin ortam sıcaklığının aşırı sıcak ya da aşırı soğuk olmadığı ortalama sıcaklıklarda (yaklaşık 20°C) daha besbelli olduğu anlaşıldı.

NEDEN UYUMADAN VE UYANDIKTAN SONRA ESNERİZ?

Peki neden genellikle uyumadan önce, uyandıktan sonra ya da sıkıldığımız vakitlerde esneriz? Yükü vücut tartısının %2’si kadar olan beyin, toplam enerji tüketiminin ise %20’sinden sorumludur.

Uyku ve gerilimin beyin sıcaklığında değişimlere neden olduğu düşünülüyor. Örneğin uykusuzluğun beyin sıcaklığını artırdığı biliniyor. Esnemenin uyku ve yorgunlukla bağlı olmasının nedeni beyin sıcaklığı üzerindeki etkileri olabilir.

ESNEMEK NEDEN BULAŞICIDIR?

Esneme aynı zamanda bulaşıcı. Başka birinin esnediğine şahit olmak ya da esneme hakkında bir şeyler okumak esnemeyi tetikleyebiliyor. Esnemenin bulaşıcı olmasının empati hissiyle bağlı olduğu düşünülüyor. Beyin görüntüleme metotlarıyla yapılan incelemeler, bulaşıcı esneme esnasında beyinde insanların kendi hislerinin ve başka insanların hislerinin değerlendirildiği bölgenin etkin olduğunu gösterdi.

KİŞİLER ARASINDAKİ YAKINLIK ETKİLİ

İtalya’daki Pisa Üniversitesi bilim adamları, sonuçları PLoS One mecmuasında yayımlanan araştırmada, esneyen kişiye yakınlık derecesi ne kadar ileriyse o esnediğinde karşısındakinin de esneme ihtimalinin o kadar yüksek olduğunu tespit etti.Esneyen akrabaysa en yoğun şekilde taklit edilirken, arkadaş ve tanıdıklarda bu durum biraz daha azaldı, hiç tanınmayan şahısta zayıf olarak ortaya çıktı.