Türkiye ile Irak arasında Kalkınma Yolu Projesi hayata geçirilecek.
Devam eden çalışmalar kapsamında Basra’dan Türkiye’ye kara ve demir yolu ulaşım koridoru inşa edilecek.
Proje, ‘Yeni İpek Yolu’ olma potansiyeliyle dikkatleri üzerine çekiyor. Irak Ulaştırma Bakanı Rezzak Muheybes es-Sadavi, projenin sadece demir yolu ve otoyoldan ibaret olmadığını söyledi.
Bağdat yönetimi Kalkınma Yolu’nu bekliyor
Es-Sadavi, “Bu, ekonomik entegrasyon projesidir. Projeye ortak olan ülkelere ekonomik entegrasyon sağlayacaktır.” dedi.
Bakan Sadavi, Irak Başbakanlığının daveti üzerine başşehir Bağdat ve Basra’yı ziyaret eden akademisyen, gazeteci ve iş insanlarından oluşan 10 kişilik bir heyeti kabul etti.
Ticari nitelik artacak, ulaştırma maliyetleri düşecek
Görüşmede Irak’ı Türkiye üzerinden Avrupa’ya açması planlanan Kalkınma Yolu Projesi’ne ilişkin önemli açıklamalar yapan Sadavi, projenin uluslararası ve bölgesel dayanağının olacağını, ticari niteliği artıracağını ve ulaştırma maliyetlerini düşüreceğini aktardı.
Asya ile Avrupa arasında yeni bir uluslararası ticaret rotası olacak Kalkınma Yolu Projesi’ne katılan ülkelerin kendi ortalarında teknik normlar için heyetler kurduğuna işaret eden Sadavi, tarafların finansal alternatifleri de incelediğini ifade etti.
“Büyük ticaret gemilerine ev sahipliği yapabilecek”
Sadavi, Kalkınma Yolu Projesi’nin başlangıç noktası olan Irak’ın güneyindeki Basra’da yer alan Büyük Fav Limanı’nın 54 kilometrekare üzerine kurulduğunu ve tamamlandığında bölgenin en büyük limanı olacağını hatırlatarak şöyle dedi:
Büyük Fav Limanı, açık denizde olduğundan 19,5 metreye kadar derinliği olan büyük ticaret gemilerine ev sahipliği yapabilecek.
“Fav, Orta Doğu’nun en büyük sanayi ve turizm bölgesi olacak”
Limanın 2025 yılının ortalarından itibaren faaliyete girmeye başlayacağını kaydeden Sadavi, limanda büyük bir askeri üs, petrokimya rafinerileri, doğalgaz depolama tesisleri ve su arıtma tesislerinin yer alacağını söyledi.
Bakan, limanın etrafında konut ve sanayi bölgelerinin inşa edileceğine işaret ederek, “Fav Yarımadası Orta Doğu’nun en büyük sanayi ve turizm bölgesi olacak.” dedi.
“Büyük Fav Limanı, Kalkınma Yolu Projesi’nin kalbi olacak”
Sadavi, Büyük Fav Limanı’nın, Kalkınma Yolu Projesi ile global ve bölgesel ticarete önemli katma kıymet sunacağını kaydederek, “Büyük Fav Limanı, Kalkınma Yolu Projesi’nin kalbi olacak.” dedi.
“Yolcu trenleri 300 kilometre hızla gidecek”
PEG Infrastructure isimli İtalyan şirketin, Büyük Fav Limanı’ndan başlayarak 1200 kilometrelik otoyol ve demir yolu sınırlarıyla Türkiye sonuna bağlanacak Kalkınma Yolu Projesi’nin güzergahı konusunda fizibilite çalışmalarını sürdürdüğünü belirten Sadavi, şöyle konuştu:
Demir yolu projesinin krokisinin yüzde 75’i tamamlandı. Yolcu trenleri 300 kilometre hızla gidecek. Mal sevkiyatı yapacak trenlerin saatteki suratı ise 140 kilometre olacak.
Yüzde 65 oranında tamamlandı
Proje kapsamında inşa edilecek otoyol krokisinin ise yüzde 65 oranında tamamlandığını ifade eden Sadavi, otoyol ve demir yolu çizgilerinin geçtiği bölgelerdeki istimlak problemi ve sınırın etrafında inşa edilecek tesisler konusunda İtalyan danışman şirketle görüşmeye devam ettiklerini aktardı.
Sadavi, ayrıyeten yatırımcılara ve iş beşerlerine imkanlar sunmak için Büyük Fav Limanı için özel yasa üzerine çalışıldığını da ifade etti.
“Kalkınma Yolu, ekonomik entegrasyon projesidir”
Proje; Basra, Nasıriye, Semave, Divaniye, Necef, Kerbela, Babil, Bağdat, Samarra, Beyci, Selahaddin, Musul, Rabia, Duhok ve Fişabur’dan geçerek Türkiye üzerinden Ceyhan Limanı aracılığıyla deniz yolu yahut İstanbul üzerinden kara yoluyla Avrupa’ya uzanacak.
17 milyar dolarlık maliyet
İnşa edilecek demir yolu ve otoyolların toplam maliyetinin 17 milyar doları bulması bekleniyor.
Kalkınma Yolu Projesi için seçilen güzergahın optimum rota olduğunun altını çizen Sadavi, projenin önündeki pürüzleri minimize etmek için mevcut güzergahın belirlendiğini söyledi.
Projenin, Irak’ın batısındaki kentlerin içlerinden çok çeperlerinden geçtiğini vurgulayan Sadavi, istimlak sıkıntılarının minimize edilmesi ve pürüzlerin daha kolay aşılması için bu yolu benimsediklerini ifade etti.
Ekonomik entegrasyon projesi
Basra’dan Fişabur’a uzanacak demir yolu ve otoyolların etraflarında sanayi kentleri kurmayı planladıklarını söyleyen Sadavi, şu sözleri kullandı:
(Kalkınma Yolu Projesi, basında dile getirildiği gibi sadece demir yolu ve otoyoldan ibaret değildir. Bu, ekonomik entegrasyon projesidir. Projeye ortak olan ülkelere ekonomik entegrasyon sağlayacaktır.
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın 22 Nisan’daki Irak ziyaretinde Türkiye, Irak, Katar ve Birleşik Arap Emirlikleri (BAE) arasında imzalanan dörtlü mutabakat zaptı çerçevesinde Kalkınma Yolu Projesi’nde sürecin takibi ve uyum için “Bakanlar Kurulu”nun kurulacağını söyleyen Sadavi, komşu ülkelerin de projeye iştirakine açık olduğunu ifade etti.
Bakan Sadavi, gelecek günlerde dört ülkenin ulaştırma bakanlarının ilk toplantısının yapılacağını aktardı.
İran ile görüşmeler yapıldı, Mısır ile temas yok
İran’ın projeye katılması için kapılarının her zaman açık olduğunu kaydeden Sadavi, “Taraflar arasında görüşmeler oldu ve olumlu sonuçlar var.” dedi.
Bakan Sadavi, Kalkınma Yolu Projesi’nin, Süveyş Kanalı’na göre daha avantajlı bir proje olduğunu söyledi.
Projenin, ulaştırma müddetinde 12-15 günlük bir zaman tasarrufu sağlayacağını ve böylelikle ulaştırma masraflarında da karlı olacağını belirten Sadavi, Büyük Fav Limanı’nın da hür ticari bölge olacağını kaydetti.
Irak’ın proje konusunda hiçbir aktörle siyasi rekabet içerisinde olmadığını ve projeyi siyasetten uzak tutmak istediklerinin altını çizen Sadavi, Mısır ile bahse ilişkin rastgele bir temasın olmadığını ifade etti.
“Irak ve Türkiye coğrafik konumu açısından ayrıcalıklara sahip”
Sadavi, Kalkınma Yolu’nun bölgesel ve global ticarette yeni imkanlar doğuracağını aktararak şunları söyledi:
Kalkınma Yolu, siyasetten tamamen uzak iktisat odaklı bir projedir. Hiçbir tarafla rekabete girmeyeceğiz. Irak ve Türkiye coğrafik konumu açısından ayrıcalıklara sahip. Bunu halklarımızın yararına kullanacağız.
IKBY’den güzergahın değiştirilmesi talebi
Irak Kürt Bölgesel Yönetimi (IKBY), Kalkınma Yolu Projesi’nin kendi topraklarından geçmesini talep ediyor. Bakan Sadavi, IKBY’nin projeye ilişkin kaygı ve beklentilerine de değinerek şunları dile getirdi:
Erbil ile görüşmeler yapıldı. Kürt tarafından güzergahın değiştirilmesi konusunda teklifler geldi.
Ancak teklif, İtalyan şirket ve Ulaştırma Bakanlığı tarafından reddedildi. İtalyan danışman tarafından önerilen mevcut güzergahta devam edilmesi konusunda vurgu yapıldı.
“Sadece bir köprü inşa edilecek”
Kalkınma Yolu’nun mevcut güzergahının maliyet ve zaman açısından daha avantajlı olduğunun altını çizen Sadavi, şöyle dedi:
Bu güzergahta ne tünelin ne de köprünün inşa edilmesine ihtiyaç duyulmayacak. Proje kapsamında sadece bir köprü inşa edilecek.
Sadavi, projenin Duhok’tan 4,5 kilometre geçerek Fişabur üzerinden Türkiye hududuna ulaşacağını ifade etti.
Proje kapsamında Ovaköy’de kurulması planlanan yeni sınır kapısının yönetimi konusunda Erbil ile Bağdat arasında belirsizlik sürerken, Bakan Sadavi, sınır kapısının yönetimi konusunda görüşmelerin ise yakında yapılacağını aktardı.
20:44
