İran, Başşehrini Taşıyor: Tahran’dan Neden Vazgeçildi?

Hükümet sözcüsü, Tahran’ın süregelen aşırı nüfusu, elektrik sıkıntısı ve su kıtlığını aşmayı amaçlayan savlı bir planla İran’ın başşehrini güney sahil bölgesi Makran’a taşıyacağını açıkladı.

Yetkililer bu değişimin stratejik ve ekonomik avantajlarını vurgularken, eleştirmenler olası muazzam mali ve lojistik talepler konusunda telaşlarını dile getirdi.

DENİZE DAYALI EKONOMİ PLANI

Hükümet sözcüsü Fatemeh Mohajerani,  “Yeni başkent katiyetle güneyde, Makran bölgesinde olacak ve şu anda bu konu üzerinde çalışılıyor” dedi.

Tahran’ın su kıtlığı da dahil olmak üzere artan ekolojik baskılarına dikkat çeken Mohajerani, taşınmanın fizibilitesini incelemek ve Makran bölgesinde denize dayalı bir ekonomi geliştirmek için iki kurul kurulduğunu duyurdu.

Sözcü, “Mühendisler, sosyologlar ve ekonomistler de dahil olmak üzere akademisyenler, seçkinler ve uzmanlardan yardım istiyoruz,” diye ekledi.

Konunun şimdi keşif kademesinde olduğunu ve acil olmadığını vurguladı.

PEZEŞKİYAN ALEVLENDİRDİ

Cumhurbaşkanı Mesud Pezeşkiyan, Tahran’ın mali kaynakları ile harcamaları arasındaki dengesizliği sürdürülemez olarak nitelendirerek başşehrin yeri konusundaki tartışmaları yeniden alevlendirmişti.

Geçen hafta Basra Körfezi’ne daha yakın bir yere taşınmayı savunan Pezeşkiyan “Hammaddeleri güneyden merkeze taşımak, işlemek ve ihracat için güneye geri götürmek rekabet gücümüzü azaltıyor” dedi.

Gazeteci Gholhaki, sosyal medyada, “Azadi Stadyumu’nun yeniden inşası 18 ay sürüyor ve 19 trilyon riyale (23.75 milyon dolar) mal oluyor; başşehrin yerinin değiştirilmesi ne kadar zaman ve para gerektiriyor? Bir yüzyıl ve yüz milyarlarca dolar düşünün!” ifadelerini kullandı.

ÖNCEKİ DÖNEMLERDE DE TARTIŞILDI

Iran International’ın aktardığına göre İran’ın başşehrinin taşınmasına ilişkin tartışmalar 1979 İslam İhtilali’nden bu yana devam ediyor ancak mali kısıtlamalar, siyasi atalet ve lojistik zorluklar nedeniyle daima olarak raydan çıkıyor.

Önceki İran idareleri bu fikrin çeşitli versiyonlarını kıymetlendirmiş, ancak mali kısıtlamalar ve siyasi durgunluk ilerlemeyi defalarca engellemişti.

Konsept, Mahmud Ahmedinejad’ın cumhurbaşkanlığı döneminde, özellikle Tahran’ın sarsıntılara karşı savunmasızlığına ilişkin telaşlar nedeniyle ivme kazandı.  

EKONOMİYİ SEKTEYE UĞRATABİLİR

2010’ların ortalarında Cumhurbaşkanı Hasan Manevî, şehrin sürdürülemez büyümesine ve artan çevre sorunlarına vurgu yaparak tartışmayı yeniden canlandırdı.

Destekçiler Makran’ın stratejik pozisyonuna ve potansiyel ekonomik yararlarına işaret ederken, eleştirmenler bu atağın Tahran’ın iktisadını sekteye uğratabileceğini ve tamamlanmasının on yıllar alacağını savunuyor.