İran Cumhurbaşkanı seçimleri, İbrahim Reisi’nin helikopter kazasında ölmesi üzerine erkene çekilmişti. İran’da 14’üncü Cumhurbaşkanlığı Seçimleri için ülke genelinde 18 saat süren oy kullanma süreci resmen sona erdi. Kesin sonuçların bugün öğlenden önce açıklanması bekleniyor. Mesud Pezeşkiyan, 5 milyon 354 oyla yarışı önde götürürken onu 4 milyon 875 bin 269 oyla Said Celili takip ediyor. İran Cumhurbaşkanı kim oldu, İran cumhurbaşkanı adayları kimler? İRAN SEÇİM SONUÇLARI 2024 SON DAKİKA
İRAN SEÇİM SONUÇLARI 2024
İran İçişleri Bakanlığı Seçim Merkezi’ne göre, şu ana kadar 12 milyon 58 bin 843 oy sayıldı.
Oy dağılımına bakıldığında Pezeşkiyan 5 milyon 354 oyla yarışı ilk sırada götürürken onu 4 milyon 875 bin 269 oyla Celili takip ediyor.
Muhammed Bakır Kalibaf 1 milyon 620 bin 628 oyla üçüncü, Mustafa Purmuhammedi 95 bin 172 oyla dördüncü sırada yer alıyor.
İLK ÇEŞİTTE SEÇİLEBİLMEK İÇİN YÜZDE 50+1 OY ŞART
Seçimlerde reformist aday Mesud Pezeşkiyan, muhafazakar adaylar Meclis Başkanı Muhammed Bakır Kalibaf, eski Ulusal Güvenlik Yüksek Konseyi Genel Sekreteri Said Celili ve eski İçişleri Bakanı Mustafa Purmuhammedi yarışıyor.
Muhafazakar adaylar Tahran Belediye Başkanı Ali Rıza Zakani ve Emir Hüseyin Kadızadehaşimi, “muhafazakar kanatta birliği sağlamak için” seçime saatler kala adaylıktan çekildi.
Adayların ilk çeşitte seçilebilmesi için yüzde 50+1 oy alması gerekiyor.
İlk tıpta yüzde 50+1’in üzerine çıkan aday olmaması halinde en fazla oyu alan 2 aday ikinci tipe kalacak ve 5 Temmuz’da yapılacak ikinci çeşitte kazanan isim ülkenin 9. Cumhurbaşkanı olacak.
Seçim sonuçlarına dair ilk dataların gece yarısı yayınlanması ve kesin sonuçların ise bugün öğlenden önce açıklanması bekleniyor.
MESUT PEZEŞKİYAN KİMDİR?
Türk kökenli Mesut Pezeşkiyan. Kalp tabibi olan Pezeşkiyan, 2001-2005 yılları arasında Cumhurbaşkanı Muhammed Hatemi yönetiminde Sağlık Bakanı olarak görev yapmıştı. 2021 cumhurbaşkanlığı seçiminde yarışmak için başvurmuş fakat Anayasayı Koruyucular Konseyi tarafından veto edilmişti. 69 yaşındaki Pezeşkiyan mart ayındaki seçimde Tebriz’den ilk sırada Meclise girmeyi başarmıştı.
Pezeşkiyan, İran’ın Batı Azerbaycan eyaletinde, yüklü olarak Sünni Kürtlerin yaşadığı Mahabad’da doğdu. Adaylık sürecinde İran medyasına verdiği röportajda, “Ben Türküm. Annem de babam da Türk. Türklüğümle gurur duyuyorum. Evde çocuklarımla Farsça değil, Türkçe konuşuyorum” dedi. Pezeşkiyan’ın seçimi kazanması halinde ilk kez bir İran Türkü ülkenin cumhurbaşkanı olacak.
1980-1988 yılları arasında İran-Irak Savaşı sırasında orduda tabip olarak çalışan Pezeşkiyan, cephede görev aldı. 1994’te karısını ve çocuklarından birini trafik kazasında kaybeden İranlı siyasetçi, kalan iki oğlunu ve kızını tek başına büyüttü ve bir daha evlenmedi. Bu kişisel kayıp ve adanmışlık kıssası, birçok kişinin sempatisini kazanmasını sağladı.
REJİM NEDEN İZİN VERDİ
Öte yandan daha önce cumhurbaşkanlığı adaylığı veto edilen Pezeşkiyan’a bu kez izin verilmiş olması dikkati çekiyor. Uzmanlar, reformist kanadın tek adayı olan Pezeşkiyan’ın varlığının, sandığa soğuk bakan İran halkını oy vermeye motive etmek olduğunu kıymetlendiriyor. Çünkü, mart ayındaki seçimde iştirak yüzde 41’de kalmış ve rejimin meşruiyeti tartışılmaya başlamıştı.
İKİ TARAFA DA GÖZ KIRPIYOR
Pezeşkiyan seçim süreci boyunca hem sistemin içerisinde kalıp hem de rejim muhaliflerini ikna etmeye çalıştı. Bir yandan seçim müziği olarak, 22 yaşındaki Mahsa Amini’nin öldürülmesinin ardından aylarca devam eden gösterilerde protestocuların lisanından düşmeyen ‘Baraye’ (Uğruna) müziğini kullanırken diğer yandan seçilirse Reisi’nin yolundan devam edeceğini söyledi.
20:44
