Çalışma hayatınızda kullanmak için bir dizüstü bilgisayar alacaksınız ve aklınızda kuşkular mi var? Bugün aklınızdaki tüm soru işaretlerini gidermeye çalışacağız. Araştırma yaptıysanız iş amaçlı ve normal dizüstü bilgisayarlar arasındaki fiyat farkları gözünüze çarpmış olmalı. Pekala iş dizüstü bilgisayarlarını daha pahalı yapan şey ne? Ekstra maliyete bedel mi?
Öncelikle her kullanıcının muhtaçlıkları farklı, buradan başlayalım. Bazı kullanıcılar var ki aldığı dizüstü bilgisayarı hem oyun, hem de iş amaçlı kullanmak istiyor. Tek bir eserle tüm ihtiyaçlarını karşılamak istiyorlar. Bazıları ise bilgisayarını video/film izlemek, internette gezinmek ve döküman düzenlemek gibi daha basit işlerde kullanmakta. İş amaçlı kullanılabilecek sistemler farklı avantajlar sunabiliyor. Şayet satın almayı düşündüğünüz laptop iş hayatınızın önemli bir parçası olacaksa, dikkat etmeniz gereken önemli ayrıntılar var.
Aslına bakarsanız “iş dizüstü bilgisayarı” çok geniş bir kavram. Çünkü “iş istasyonu” olarak isimlendirilen bir sistem, başta performans olmak üzere birçok konuda diğer iş bilgisayarlarından ayrışabilir. Tüm ayrıntılara sırasıyla değineceğiz. Lakin önce iş için üretilen sistemlerin farklarına ve sunduğu avantajlara bakalım.
Güvenlik
İş amaçlı dizüstü bilgisayar kullanan profesyonellerin aygıtlarında hassas veriler bulunabilir. Üreticiler de bilgileri mümkün olduğunda güvende tutmak amacıyla çeşitli sistemler geliştiriyor. İşte bu yüzden her iş dizüstü bilgisayarında parmak izi tarayıcı veya yüz tanıma (Windows Hello) gibi biyometrik güvenlik sistemleri yer alıyor. Hatta bazı Fujitsu dizüstü bilgisayarlarda en güvenli biyometrik güvenlik çeşidi olan avuç içi damar tarayıcısı da bulunuyor. Diğer üst seviye dizüstü bilgisayarlar, aygıtın kilidini açmak için kullanabileceğiniz fizikî bir akıllı kart tarayıcısı ile birlikte geliyor.
Sürücü şifreleme artık genele yayılmaya başlasa da, çoğunlukla iş dizüstü bilgisayarlarında bulunan bir başka önemli güvenlik özelliği. Yerleşik TPM (güvenilir platform modülü) çipinin yardımıyla Windows BitLocker sürücünüzdeki dataları şifreleyebilir ve dizüstü bilgisayarınız çalınsa bile davetsiz konuklara karşı tamamen koruyabilir. Oturum açtıktan sonra şifrelenmiş bilgilere çarçabuk erişebilirsiniz. Windows 11 asgarî olarak çağdaş bir TPM gerektirdiğinden, bu şifreleme özellikleri Windows 11 ile çalışmak üzere tasarlanmış dizüstü bilgisayarlarda üniversal hale geldi.
İş amaçlı dizüstü bilgisayarlarda yaygın olarak bulunan son önemli güvenlik özelliği Kensington Güvenlik Yuvası. Başka bir deyişle, dizüstü bilgisayarınızın kilidini açmak ve kullanmak için fizikî bir anahtar yerleştirmeniz gerekiyor. Her ne kadar modası geçmiş olsa da, bazı dizüstü bilgisayarlarda hala K-Slot veya bunu aktifleştirmek için özel bir aksesuar bulunmakta.
Performans Konusu
Şunu baştan belirtelim, iş dizüstü bilgisayarları standart bilgisayarlardan daha hızlı olacak diye bir esas yok. Bu sistemler performanstan fazla farklı avantajlarla ön plana çıkıyor. Kurumsal kullanım için seri üretilen iş dizüstü bilgisayarları normal dizüstü bilgisayarlarla karşılaştırılabilir seviyede veya daha düşük performans sunabilir.
Bu esnada “iş istasyonu dizüstü bilgisayarları” adı verilen son derece güçlü sistemlerin bulunduğunu hatırlatmadan geçmeyelim. “İş istasyonu” isminde satışa çıkan dizüstü bilgisayarlar performans açısından üst seviye oyun dizüstü bilgisayarlarıyla karşılaştırılabilir, hatta bazen daha iyi performans gösterebilir. Son derece güçlü CPU, GPU ve RAM kombinasyonları görmek mümkün.
Böylelikle DaVinci Resolve ve AutoCAD gibi zorlu üretkenlik uygulamalarında yüksek performans elde edebilirsiniz. Bu özel bilgisayarlar çoklukla daha iyi kararlılık, sürücüler ve satış sonrası destek ile birlikte gelen özel iş istasyonu sınıfı bileşenler (örneğin Xeon CPU’lar veya Quadro GPU’lar) kullanır.
Ekonomik bir dizüstü bilgisayardan daha pahalı olan iş bilgisayarları, ekseriyetle yüksek depolama alanı, RAM kapasitesi ve hızlı CPU’lar ile gelir. Öte yandan “orta sınıf” bir iş dizüstü bilgisayarı, “premium sınıf” bir tüketici dizüstü bilgisayarında bulabileceğiniz güçlü donanımlara sahip olmayabilir.
Üreticiler, düşük bütçeli bilgisayarlarda fiyatı uygun tutabilmek için her türlü özellikten kısabilir. Sonuçta herkesin 32 GB RAM’e ve 2 TB SSD’ye ihtiyaç yok. Aslında bu noktada iş tamamen bütçeye bağlı.
İş istasyonları hariç olmak kaydıyla, iş ve standart tüketici bilgisayarları yüksek grafik performansı sunmaz. Şayet oyun veya farklı yazılımlar için gelişmiş GPU performansı arıyorsanız, NVIDIA ve AMD’nin güçlü ekran kartlarıyla desteklenen oyun bilgisayarlarına yönelebilirsiniz. Oyun bilgisayarlarının da kendine göre eksileri yok değil. Çoklukla daha ağır ve kalın yapıdadır, bu sayede daha iyi hava akışı ve soğutma sağlanır. Ayrıca oyuncu merkezli bilgisayarların ışıl ışıl aydınlatma sistemlerine sahip olduğunu hatırlatalım. Her insan bunu istemeyebilir.
Oyun Dizüstü Bilgisayarı Alırken Dikkat Edilmesi Gerekenler
Ek Özellikler, Kamera ve Mikrofon
Oyuncular ve standart tüketiciler bir kenara, iş bilgisayarlarında sıkıntısız iş görüşmeleri için gelişmiş HD web kameraları ve gürültü önleyici mikrofonlara yer veriliyor. Bekleyebileceğiniz farklı özellikler de var. Buna kaliteli klavyeler, akıllı kart okuyucu, daha fazla USB ilişki noktası, HDMI/DisplayPort çıkış portları ve SD/SIM kart yuvaları dahil.
Ev dizüstü bilgisayarlarındaki kameralar her zaman HD değil, kullanılan mikrofonlar ve hoparlörler çok daha ucuz. Lakin bilgisayarınıza sonradan bağlayabileceğiniz, yerleşik seçeneklerden daha iyi olabilecek üstün kulaklıklar ve kameralar satın alabilirsiniz. İş bilgisayarlarında ise çoklukla daha kaliteli hoparlör ve mikrofonlar kullanılmakta.
Kamera ve mikrofon kalitesinden söz etmiştik. Aynı şey klavye için de geçerli; iş amaçlı dizüstü bilgisayarların klavyesi itinayla tasarlanır, kullanımı daha rahattır.
Pil Ömrü
İş dizüstü bilgisayarlarında bulunan güce aç donanım ekseriyetle daha büyük veya daha yüksek kaliteli bir batarya ile bir araya gelir. Birden fazla iş bilgisayarı şarj etmeden sekiz saat ve üzerinde kullanım müddetlerine ulaşabilir. Üreticiler de düşük kaliteli pil kullanmaktan kaçınır zira pil ömrü iş amaçlı kullanım için önemli.
Dayanıklılık ve Estetik
Çeşitli özellikler ve pil ömrünün yanı sıra, bu tıp bilgisayarlar daha uzun süre dayanacak şekilde üretilmekte. Kullanılan gereçler fiyatlara da bağlı olarak daha kalitelidir. Kişisel kullanımın dışında, şirketler bir esere yatırım yaparken bunu “şirket mülkü” olarak düşünür. Bu nedenle kurumsal şirketler için sorunsuzluk ve güçlü ürünler önemli. Ayrıca çalışan kişilerin bazıları daima hareket halinde. Bu nedenle yapı kalitesi önemli.
Tüm modeller aynı olmayabilir lakin burada genel bir değerlendirme yapıyoruz. İş amaçlı sistemlerin soğutma sistemi de çoklukla başarılıdır. Uzun vadeli sıcaklıklar bileşenleri yıprattığından, düşük sıcaklıklarla birlikte CPU, batarya ve diğer bileşenlerin ömrü de uzar.
İş bilgisayarları estetik açıdan daha sade bir dizayna sahip olsa da epeyce şık görünür. Kasada kullanılan gereçler de kaliteli olduğundan ötürü bu tıp laptop’ların görüntüsü çoklukla göze güzel gelir.
Bir iş toplantısı sırasında kimse ışıl ışıl parlayan donanımlarla dikkat çekmek istemez. Renkli, RGB dayanaklı ve ardında ejderha olan bir dizüstü bilgisayarla gelirseniz ciddiye alınmazsınız. Bu yüzden iş dizüstü bilgisayarları gri ve siyah şekilde yumuşak tasarım estetiğine sahiptir ve gerisinde üreticinin logosundan başka bir şey yoktur. İnce profilleri, hafif yapısı ve sağlam kasasıyla iş dizüstü bilgisayarları, estetik ve fonksiyonellik arasında bir denge kurar.
İş amaçlı dizüstü bilgisayarlar çoklukla taşınabilirlik ve dayanıklılığı vurgulayan şık ve profesyonel dizaynlara sahiptir. Sık seyahatlerin ve yoğun çalışma ortamlarının zorluklarına dayanacak ve sofistike bir görünüm sağlayacak şekilde üretildiler. İnce profilleri, hafif yapısı ve sağlam kasasıyla iş dizüstü bilgisayarları, estetik ve fonksiyonellik arasında bir denge kurar.
Kişisel dizüstü bilgisayarlar ise farklı zevklere ve tercihlere hitap eden çeşitli dizaynlarla sunuluyor. Renkli kasalar, aydınlatma, klavye ışıklandırması ve dokunmatik ekranlara kadar birçok tasarım seçeneği mevcut.
Yazılım ve Uyumluluk
İş dizüstü bilgisayarları, çeşitli dallarda yaygın olarak kullanılan çok çeşitli yazılım ve uygulamaları destekleyecek şekilde optimize edilmekte. Kurumsal seviyede yazılımlar, işbirliği araçları ve bulut tabanlı hizmetlerle sıkıntısız entegrasyon sunarlar.
Bunun yanında, hazır işletim sistemiyle gelen ürünler Home sürümü yerine Windows’un “Pro” sürümüyle gönderiliyor. Pro sürümlerin önemli bir avantajı, üstte da bahsettiğimiz BitLocker sürücü şifreleme özelliği. Ayrıca daha iyi müşteri desteği ve aygıtınızın güvenliğini riske atmadan şüpheli bir belgeyi veya uygulamayı sanal bir masaüstü ortamında açmanıza imkan tanıyan Windows Sandbox gibi ek özelliklere sahip olursunuz.
Kişisel dizüstü bilgisayarlar, Windows Home veya macOS gibi tüketici odaklı işletim sistemlerinin yanı sıra masaya Ubuntu veya Chrome OS gibi ücretsiz ve açık kaynaklı alternatifler de getiriyor. Kullanıcılar üretkenlik, eğlence veya yaratıcılık gibi her alan için yazılımı kişisel tercihlerine göre yükleme ve özelleştirme esnekliğine sahip.
Verimlilik ve Sertifikalar
Herkes sürdürülebilir yaşam konusunda daha şuurlu hale geliyor, fakat işletmeler ekseriyetle daha katı yasal standartlara ve kriterlere tabi tutuluyor. Bu nedenle işletmeler çevresel etkiler konusunda giderek daha şuurlu hale geliyor. Birçok iş dizüstü bilgisayarı ENERGY STAR, EPEAT veya TCO gibi enerji tasarruflu derecelendirmelerle sertifikalandırılmakta. Böyle bilgisayarlar daha az güç tüketirken karbon ayak izini azaltıyor ve işletmeler tarafından takip edilen sürdürülebilirlik teşebbüsleriyle uyumlu çevre dostu üretim süreçlerine uyacak şekilde tasarlanıyor.
Son kullanıcılar da yavaş yavaş çevre konusunda daha şuurlu hale geliyor ve ev tipi dizüstü bilgisayarlarda da daha çevreci dizaynlar görmeye başlıyoruz.
Biraz önce iş amaçlı üretilen bilgisayarların avantajlarını sıralamıştık. Şimdi satın alırken göz önünde bulundurabileceğiniz faktörlere bakalım.
Donanım: CPU, GPU, RAM ve Depolama
İş istasyonu olarak nitelendirilen dizüstü bilgisayarların esasen çok güçlü olduğunu belirtmiştik. Yüksek performanslı iş istasyonları bir kenara, biz daha çok standart iş bilgisayarlarına değinelim. Bir iş dizüstü bilgisayarının genel performansını en çok işlemci (CPU) etkiler. Performans yararları ve geliştirmeler her kuşakta farklı olsa da, mümkün hayli yeni nesil işlemciler tercih etmeye çalışın. Özellikle Intel tarafında 12. Nesil Core sonrasına, AMD tarafında ise mümkünse Ryzen 7000, değilse en azından Ryzen 5000 serisine yönelin.
Önem sırası açısından işlemciden sonra RAM geliyor. Şayet içerik üretiyorsanız RAM kapasitesi çok değerlidir. RAM miktarı, dizüstü bilgisayarın çoklu görev ve kaynak yoğun uygulamaları yönetim etme yeteneğini belirleyecektir. E-posta ve kelime işlem gibi temel ofis misyonları için İçerik üretimi ve üretkenlik uygulamalarıyla çalışmıyorsanız, kapasiteden çok bellek suratı daha kıymetlidir diyebiliriz. E-posta, dökümanlar ve canlı görüşme gibi basit görüşmeler için düşük kapasiteli bellekler kâfi. Ancak büyük evraklarla çalışıyorsanız, sanal makineler çalıştırıyorsanız veya veri tahlili yapıyorsanız, 16 GB veya daha fazla RAM tercih etmenizde fayda var.
Depolama, iş bilgisayarı satın alırken göz önünde bulundurulması gereken bir diğer önemli faktör. Bildiğiniz üzere iki ana depolama tipi var: sabit disk şoförleri (HDD) ve katı hal şoförleri (SSD). HDD’ler daha düşük maliyetle daha büyük depolama kapasitesi sunarken, SSD’ler daha hızlı veri erişimi ve gelişmiş dayanıklılık sağlamakta. Hızlı dosya erişimi ve transfer suratlarına ihtiyaç duyuyorsanız şiddetle bir SSD tavsiye ediyoruz. Gereken depolama kapasitesi evraklarınızın ve uygulamalarınızın boyutuna bağlı. Ayrıca bir SSD veya HDD alırken bugünü değil, geleceği de düşünmelisiniz.
Ekran ve Görüntü Kalitesi
Grafik tasarım, video düzenleme ve içerik oluşturma gibi kesimler için yüksek kaliteli görseller çok kıymetlidir. İş dizüstü bilgisayarları ekseriyetle doğru renk üretimine sahip yüksek çözünürlüklü ekranlara sahipken, profesyonellerin hassas bir şekilde çalışmasına imkan tanıyor ve başarılı sonuçlar ortaya koyuyor. Canlı ve doğru renk gösterimi, tasarımcıların ve yaratıcıların çalışmalarını doğru bir şekilde sergilemelerini sağlamakta.
Daha fazla insan konutlarındaki dizüstü bilgisayarlarında medya yayını yaptığı ve izlediği için kalite genel manada arttı. Ancak yaratıcılığa ve görselliğe odaklanan bir sanayi için tasarlanmış iş aygıtlarında standart her zaman daha yüksektir.
Ekran Boyutu ve Taşınabilirlik
Gerçekleştireceğiniz vazifeleri ve ne kadar ekran alanına gereksiniminiz olduğunu göz önünde bulundurun. Bugün 13-14 inçlik küçük ekranlara sahip olan, epey hafif ve taşınabilir bilgisayarlar yaygın. Sık seyahat ediyorsanız veya masanızdaki alan sınırlıysa küçük ekrana yönelebilirsiniz. Öte yandan 15 ila 17 inç civarındaki daha büyük ekranlar, grafik tasarım veya video düzenleme için eksiksiz olan daha fazla ekran alanı sunar. Ek olarak ekran çözünürlüğü, kontrast, parlaklık ve ekran paneli gibi etkenleri de göz önünde bulundurabilirsiniz.
Pil Ömrüne Dikkat Edin
Pil ömrü, yeniden şarj etmeye gerek kalmadan ne kadar süre çalışabileceğinizi belirleyen bir diğer önemli etken. Toplantılar, sunumlar veya hareket halindeyken önemli bilgilere erişmek için uzun vadeli güce gereksiniminiz varsa, gereksinimlerinizi karşılayan pile sahip bir dizüstü bilgisayar seçin.
Bu noktada şirketler çoklukla azamî pil ömründen bahseder. Siz bilgisayarı daha yoğun iş yükleriyle kullanacaksanız reklamı yapılan müddetleri göremeyebilirsiniz. Unutmayın, batarya mühletini sırf batarya kapasitesi değil, başta işlemci (CPU nesli de önemli) ve ekran (panel tipi, çözünürlük, parlaklık) olmak üzere diğer donanımların verimliliği de etkiler.
Özetle, gün boyunca iş taleplerinizi karşılayabilecek pil ömrüne sahip dizüstü bilgisayarları arayın. Tüm gün süren pil ömrüne ilişkin yapılan reklamların hepsine inanmayın, gerçek dünya performansı hakkında fikir edinmek için yorumlara ve incelemelere bakın.
Hızlı Şarj
Tüm bunlara ek olarak, hızlı şarj etme özelliğine ve sahip dizüstü bilgisayarları seçebilirsiniz. Artık USB ile şarj desteği de gelişti. Bu bağlamda USB-C ile şarj olabilen aygıtlara göz atabilirsiniz.
Verimli İşlemciler
Intel ve AMD bildiğiniz üzere farklı sınıflardaki dizüstü bilgisayarlara özel işlemci modelleri sunuyor. Bu bağlamda, güç tasarrufuna odaklanan işlemcilerle yönelebilirsiniz. Her iki şirket de çok düşük güç tüketimi sunan “U serisi” işlemcilere sahip. Bu modeller performans ve güç tüketimi arasında bir denge kurarak yoğun kaynak gerektiren vazifeler sırasında bile verimli kullanım sağlamakta. Diğer yandan, harici ekran kartlarına kıyasla güç tüketimini azaltmak için entegre grafiklere sahip dizüstü bilgisayarları da düşünebilirsiniz.
Aslında bu konu gereksinimlerinize göre değişiklik gösteriyor. Pil ömrüne ve güç verimliliğine öncelik verirseniz bilgisayarı sık sık şarj etmek zorunda kalmaz, işlerini kesintisiz yürütebilirsiniz.
Bağlantı
Dizüstü bilgisayarınızı satın almadan önce, iş gereksinimleriniz için gerekli irtibat seçeneklerini belirlemeniz çok önemli. Wi-Fi ve Bluetooth esasen her bilgisayarda mevcut. Fakat Ethernet ilişkileri, harici ekranlar için HDMI veya daha hızlı veri transferi için USB-C/Thunderbolt irtibat noktalarına gereksiniminiz olabilir.
USB-A, USB-C, HDMI ve SD kart yuvaları gibi irtibat noktalarının sayısını ve çeşidini göz önünde bulundurun. Özellikle harici monitörler, projektörler, yazıcılar veya harici depolama aygıtları gibi birden fazla aygıtı aynı anda bağlamanız gerekiyorsa çok taraflılık kıymetlidir. Temas seçeneklerini ve irtibat noktası kullanılabilirliğini dikkatlice kıymetlendirerek, yeni iş dizüstü bilgisayarınızın mevcut ekipmanınızla basitçe entegre olmasını ve üretkenliğinizi artırmasını sağlayabilirsiniz.
Garanti Kapsamı
Kesin garanti kapsamı ve süresi büyük ölçüde üreticinin siyasetine bağlı olsa da, normal dizüstü bilgisayarlara kıyasla garanti süresi daha uzundur. Yurt dışında standart eserlerin garantisi bir yıl iken, iş amaçlı bir dizüstü bilgisayarlar yıla kadar garanti müddetleriyle gelebiliyor. Ülkemizde en az 2 yıllık garanti mühletleri görüyoruz, iş amaçlı olarak üretilen sistemler biraz daha uzun süre garanti sunabilir.
İş dizüstü bilgisayarları daha pahalı olduğundan, indirimli veya ücretsiz olarak üç yıla veya daha uzun müddete kadar uzatılmış garanti kapsamı gibi bir seçenek de var. Devam edecek olursak, hizmet seçenekleri de iş ve tüketici dizüstü bilgisayarları arasında farklılık gösteriyor. Üreticilerin ekseriyetle iş kullanıcıları için ayrı hizmet kanalları bulunuyor.
Fiyatlar Daha Pahalı Olabilir
Artan pil ömrü, gereç kalitesi, performans, depolama alanı ve ekstra özelliklere bağlı olarak muhtemelen daha yüksek fiyat etiketleriyle karşı karşıya kalacaksınız. Lakin pahalı olduğu için bir iş bilgisayarı tüm gereksinimlerinizi karşılayacağı anlamına gelmiyor. Kişisel olarak veya şirketiniz için uygun olduğundan emin olmak için laptop özelliklerini ve fonksiyonelliğini ayrıntılıca değerlendirin.
Piyasada uygun fiyatlı modeller olsa da, iş bilgisayarı seçiminde ucuza kaçmadan önce daha kapsamlı düşünün ve uzun vadeli kullanıma odaklanın. Sonuç olarak doğru cihaz seçimi sizi gelecekteki gerilim ve tamir maliyetlerinden kurtaracak akla yatkın bir yatırım olabilir.
03:35
