Isparta’da 1 Yılda 40 Bin Hristiyan, Hacı Olmak İçin Yalvaç’a Geldi

Isparta’da Yalvaç’ın yaklaşık 1 kilometre kuzeydoğusunda bulunan Pisidia Antiokheia Antik Kenti, Orta Anadolu’dan Akdeniz ve Ege bölgelerinin geçiş noktasında, Göller Yöresi’nde yer alıyor.

Seleukos Krallığı tarafından milattan önce 285 yılında kurulan kente, Kral Antiokhos’un adı verildi.

Kent, Roma İmparatorluk Dönemi’nde de koloni başkenti olarak stratejik değerini uzun yıllar korudu.

ÖNEMLİ KİTAPLARDA GEÇİYOR

Havari Barnabas ile Aziz Pavlus’un kenti milattan sonra 46 yılında ziyaret etmeleri ve Hıristiyanlığın ilk vaazlarından birini vermelerinden dolayı kentin adı ‘Havarilerin Mektupları’ kısmında geçiyor.

Bu bilgi doğrultusunda 1826 yılında kenti ziyaret eden Papaz Arundel, izlenimlerini 1831 yılında yayınladı.

Bu tarihten itibaren Hıristiyan dünyasının kente ilgisi ve ziyaretleri başladı.

İLK HAFRİYAT OSMANLI DÖNEMİNDE YAPILDI

Osmanlı İmparatorluğundan alınan müsaadelerle Ramsay tarafından 1908 yılında kentte ilk hafriyat yapıldı.

Bilimsel hafriyatlar ise Robinson başkanlığında Michigan Üniversitesi adına 1924-1927 yılları arasında gerçekleştirildi.

Amerikalıların yaptığı kazılardan yaklaşık 56 yıl sonra, 1980’li yıllardan itibaren Yalvaç Müze Müdürlüğü başkanlığında kurtarma hafriyatları yapıldı.

2008 yılında Bakanlar Kurulu kararı ile Süleyman Demirel Üniversitesi adına Prof. Dr. Mehmet Özhanlı başkanlığında başlayan bilimsel hafriyatlar devam ediyor. Bakanlığın ve üniversitenin desteğiyle antik kentte 12 ay boyunca hafriyat çalışmaları yapılıyor.

TURİZMDE ÇEKİM MERKEZİ

Izgara (Hippodamik) planda kurulmuş olan kentte yapılan kazılarla; ana giriş kapısı, Doğu-Batı Caddesi (Decumanus Maximus), tiyatro, Kuzey-Güney Caddesi (Cardo Maximus), Forum, Augustus Tapınağı, Atriumlu ev, NYmpheum, Su Kemerleri, Hamam, Palestra gibi imparatorluk dönemine ait yapılar ile Hıristiyanlık dönemine ait 4 kilise açığa çıkarıldı.

St. Paul Kilisesi, turizmde kentin çekim merkezini oluşturuyor.

Kazı Başkanı Prof. Dr. Mehmet Özhanlı, ‘Geleceğe Miras’ projesi kapsamında 75 kişilik takımla soğuk kış günlerinde dahi hafriyat çalışmalarının devam ettiğini, bu çalışmalarla Doğu- Batı Caddesi’nin kenarındaki portiko ve dükkanların büyük kısmının açıldığını ve farklı devirlere ait zengin arkeolojik, epigrafik buluntuların ele geçtiğini belirtti.

“DAĞIN ZİRVESİ TAMAMEN KUTSAL ALAN”

Prof. Dr. Özhanlı, Antiokheia’nın kutsal alanı olan Men Tapınağı’nın çok önemli bir yere sahip olduğunu söyledi.

Antik kentlerin hemen hepsinden heykeller çıkarılabildiğini, ancak Pisidia Antiokheia Antik Kenti’nin başkalarından farklı olduğunu ifade eden Prof. Dr. Özhanlı, Men Tapınağı’nın çok farklı olduğunu aktardı.

Prof. Dr. Özhanlı, tapınağı çevreleyen 70 metre uzunluğunda, 6 metre yüksekliğindeki temenos duvarının cephesinin tapınak alınlıklı, hilal betimlemeli adak stelleri ile süslendiğini, buna benzer başka bir örneğin olmadığını, bu tür adak stellerinin yoğunlukla Antiokheia’da bulunduğunu kaydetti.

1600 metre yüksekliğindeki dağın doruğunun tamamının kutsal alan olarak kabul edildiğini belirten Prof. Dr. Özhanlı, “Alanda 750’ye yakın tapınakla ilintili yapılar görülmektedir. Tapınak, milattan sonra 4’üncü yüzyılda yıkılıp, materyali kutsal alana inşa edilen kilisede kullanılıyor” dedi.

TAPINAĞIN KAZILARINDA SONA GELİNDİ

Tapınağın ve önündeki kutsal yapıların tamamının ortaya çıkarıldığını ifade eden Prof. Dr. Özhanlı, falcıların, büyücülerin ve ruhların tanrıçası Hekate’nin de kutsal alanda bir tapınağı olduğunu söyledi.

Prof. Dr. Özhanlı şu ifadeleri kullandı:

Yapılan çalışmalarla tapınak, tapınağın etrafı ve tanrıça Hekate’nin tapınağı da açığa çıkarıldı. Alanda 750 yapı tespit ettik. Buraya gelen Pagan hacıların 1 ay boyunca içinde kaldıkları sıkıntı odalarının hafriyatları duruyor. Kültür ve Turizm Bakanlığı’nın ‘Geleceğe Miras Projesi’ ile oradaki stadyumun hafriyatı ve onarımı tamamlanacak ve diğer yapılar da açığa çıkarılacak. Hafriyatlar tamamlandığında Men Tapınağı ve kutsal alan ören yeri statüsü kazanarak, ziyaretçilere açılacak. Böylece hem ilçe için ve hem de ülkemiz için yeni bir kazanç kapısı açılmış olacak. 2008 yılından önce epey az kişinin ziyaret ettiği Antiokheia’nın ziyaretçi sayısı, hafriyat çalışmalarıyla yılda 30-40 bine yükseldi.