İsrail’de Ultra Ortodoks Musevileri Ayaklandıracak Karar: Askere Alınacaklar

AA İsrail’in 7 Ekim’den bu yana Gazze Şeridi’ne düzenlediği saldırılarda en az 15 bin 694’ü çocuk, 10 bin 279’u kadın olmak üzere 38 bin 243 Filistinli hayatını kaybetti, 88 bin 33 kişi yaralandı. Halkın sığındığı hastaneler, ibadethaneler ve eğitim kurumları hedef alınarak sivil altyapı da tahrip edilirken enkazların altında hala binlerce ölü olduğu bildiriliyor.

Ultra Ortodoks Musevileri ayaklandıracak karar
İsrail Savunma Bakanlığı Ofisi’nden yapılan açıklamaya göreSavunma Bakanı Yoav Gallant, bu sabah İsrail Genelkurmay Başkanı Herzi Halevi ve diğer yetkililerle dindar Musevilerin silah altına alınmasına ilişkin değerlendirmede bulundu. Gallant, Halevi ve diğer yetkililerle yaptığı toplantının ardından Ultra Ortodoks (Haredi) Musevilerin ağustostan itibaren askere alınmasına ilişkin İsrail ordusunun tavsiyesini onayladı. Toplantıda Ultra Ortodoks Musevilerin askere alınmasının operasyonel bir gereklilik ve karmaşık sosyal bir sorun olduğunu vurgulayan Gallant ile Halevi, Ultra Ortodoks askerlerin yaşam şekillerini sürdürmelerine izin verilmesi gerektiğini belirtti.

Zorunlu askerlik tartışmaları
İsrailli laik partiler özellikle Gazze’ye hücumların devam ettiği, kuzeyde Lübnan Hizbullahı ile çatışma riskinin arttığı bir devirde dindar Musevilerin de savaş yükünün altına elini koymasını istiyordu. Binyamin Netanyahu hükümetinin koalisyon ortağı Arya Deri liderliğindeki Şas ile Moshe Gafni liderliğindeki Birleşik Tevrat Yahudiliği gibi Haredi partileri dindarların silah altına alınmasına şiddetle karşı çıkıyordu. Öte yandan ana muhalefet lideri Yair Lapid, Yüksek Mahkeme’nin Ultra Ortodoks Yahudi erkeklerin zorunlu askerlikten muaf tutulmasının yasal desteğinin bulunmadığına ve askerliğe uygun olanların göreve alınması gerektiği istikametindeki kararına destek vermişti. Gazze Şeridi’ne yönelik 7 Ekim’den bu yana devam eden saldırılar ve İsrail ordusunun verdiği kayıplar Haredilerin silah altına alınması tartışmalarını yeniden gündeme getirmişti. Netanyahu liderliğindeki koalisyonda 2 tane Ultra Ortodoks parti bulunuyor.

Zorunlu askerlikten muafiyet kararı
İsrail Yüksek Mahkemesi, 25 Haziran’da oy birliğiyle Ultra Ortodoks Yahudi erkeklerin zorunlu askerlikten muaf tutulmasının yasal desteğinin bulunmadığına ve askerliğe uygun olanların göreve alınması gerektiğine karar vermişti.

Kararda askere alınmayanların kamu tarafından finanse edilen sosyal yardım ve eğitim yardımlarından da yararlanamayacaklarına yer verilmişti. Haredi erkeklerin askerlik hizmetini yerine getirmesi gerektiği tarafındaki kararın siyasi ve toplumsal sonuçlarının olması bekleniyor. Tarihi öneme sahip bu karar, İsrail’de yeni bir iç düzensizliğe neden olma ve kültürel bir çatışmayı körükleme potansiyeline sahip bulunuyor. Ultra Ortodoks Musevileri askerlik hizmetinden kurtaran yasal muafiyet Mart 2024’te sona ererken askerlik yapmayı reddedenler artık devlet desteği alamayacak.

Çoğu dini münasebetlerle askere gitmeyi reddeden Harediler, 9 milyonluk ülkede nüfusun yaklaşık yüzde 12’sini oluşturuyor.