ABD, Almanya, İngiltere, Japonya, Fransa, Kanada ve İtalya’dan oluşan G7 ülkeleri ve Avrupa Birliği (AB) önderlerinin iştirakiyle İtalya’nın tatil beldesi Borgo Egnazia’da gerçekleştirilen 50. G7 Başkanlar Doruğu, ikinci gününde sonuç bildirisinin yayınlanmasıyla tamamlandı. Bildiride, G7 önderlerinin, tarihin kritik bir periyodunda uluslararası toplumun birbirleriyle kontaklı birden fazla krizle karşı karşıya olduğu bir devirde küresel zahmetlerle başa çıkmak için kararlılıklarını İtalya’daki bu zirvede teyit ettikleri belirtildi. Rusya-Ukrayna Savaşı’nda Ukrayna’ya verilen kesin dayanağın teyit edildiği belirtilen bildiride, “Ukrayna’ya askeri, bütçe, insani ve yeniden yapılanma desteği sağlamaya devam etmekte kararlıyız. Ukrayna’nın acil kısa vadeli finansman ihtiyaçlarını karşılamasına yardımcı olmaya ve uzun vadeli toparlanma ve yeniden yapılanma önceliklerini desteklemeye güçlü bir şekilde bağlıyız.” ifadesi kullanıldı.
UKRAYNA’NIN ZİYANI 486 MİLYAR DOLARI AŞTI
“Rusya, yasa dışı saldırganlık savaşını sona erdirmeli ve Ukrayna’ya verdiği ziyanı ödemelidir.” denilen bildiride, Dünya Bankası’na göre Ukrayna’nın ziyanının 486 milyar doları aştığı bilgisi verildi. Bildiride, şunlar ifade edildi:”Dondurulmuş Rus varlıklarının harika gelirlerinden yararlanarak yaklaşık 50 milyar dolar fiyatında bir kaynak ayırmaya karar verdik. Bu, (Rusya Devlet Başkanı Vladimir) Putin’e açık bir bildiridir. Rusya’ya karşı Ukrayna’nın mevcut ve gelecekteki ihtiyaçlarını desteklemek amacıyla G7, Ukrayna’ya yıl sonuna kadar 50 milyar dolar ek mali finansman sağlamak amacıyla Ukrayna için İnanılmaz Gelir Hızlandırma Kredileri başlatacaktır.”Rusya’nın Ukrayna savaşı bağlamında nükleer silah kullanmasının da kabul edilemez olduğu belirtilen bildiride, “Rusya’nın sorumsuz ve tehdit edici nükleer telaffuzunu ve Belarus’ta nükleer silah konuşlandırma duyurusu da dahil olmak üzere stratejik gözdağı verme halini en güçlü şekilde kınıyoruz. Ukrayna halkına karşı işledikleri vahşetten sorumlu olanları uluslararası hukuka uygun şekilde sorumlu tutmaya kararlıyız.” tabirine yer verildi. G7 önderleri, Ukrayna’nın Karadeniz üzerinden tahıl, besin maddeleri, gübre gibi gereçlerinin manisiz taşınmasını talep etti.
BIDEN’IN AÇIKLADIĞI GAZZE’DE ATEŞKES TEKLİFİNE DESTEK
Bildiride, İsrail’e verilen destek de yinelenerek, “İsrail, legal müdafaa hakkını kullanırken her durumda uluslararası insancıl hukuk da dahil olmak üzere uluslararası hukuka uygun davranmalı.” değerlendirmesinde bulunuldu. “Tüm sivil can kayıplarını eşit şekilde kınıyoruz ve özellikle kadın ve çocuklar olmak üzere kabul edilemez sayıdaki sivil can kaybını büyük bir kaygıyla karşılıyoruz.” sözünün kullanıldığı bildiride, tüm taraflara sivillerin korunması için somut adımlar atma çağrısı yapıldı. Bildiride, ilk olarak ABD Başkanı Joe Biden’ın açıkladığı Gazze’de ateşkes teklifine destek verildiği vurgulandı. Hamas’a, bu teklifi kabul etme, Hamas üzerinde etkisi olan ülkelere de muahedenin kabulü için baskı yapma davetinde bulunuldu. G7 ülkeleri, tüm tarafları başta kadın ve çocuklar için gönderilenler olmak üzere tüm insani yardımların girişi için mahzurları kaldırmaya çağırırken, Usdud (Aşdod) limanı ve Refah Sınır Kapısı’nın da uluslararası insancıl hukuka uygun olarak açılması gerektiğine dikkati çekti. Bildiride, tüm kara sınır kapıları, deniz dağıtım yolları ve Gazze içindeki insani yardım erişiminin tam, hızlı, güvenli ve manisiz bir şekilde sağlanmasının öncelik olduğuna işaret edildi.
“FİLİSTİN DEVLETİNİN TANINMASI, SİYASİ SÜRECİN ÖNEMLİ BİR BİLEŞENİ”
Tüm Birleşmiş Milletler (BM) kurumlarının yardım dağıtım misyonlarını yerine getirebilmesinin kritik kıymete sahip olduğu vurgulanan bildiride, “Refah’ta devam eden kara operasyonlarının sivil nüfus üzerindeki sonuçlarından ve siviller için daha da kötü sonuçlar doğuracak tam ölçekli bir askeri saldırı olasılığından derin kaygı duyuyoruz. İsrail’i bu türlü bir ataktan kaçınmaya çağırıyoruz.” ifadesi yer aldı. Yeni Filistin hükümetinin kurulmasından duyulan memnuniyetin ifade edildiği bildiride, Filistin idaresine takviyenin süreceği belirtildi. Filistin idaresini zayıflatmaya yönelik tüm aksiyonların durması gerektiğinin altı çizilen bildiride, bunlara örnek olarak İsrail’in Filistin’e ait bazı gelirlere el koyması gösterildi. Bildiride, Batı Şeria’nın ekonomik istikrarının bölge güvenliği için önemli olduğuna işaret edildi. Bu kapsamda İsrail’e, bankacılık bahislerinde gerekli hizmetleri sağlama, ticaretin devamını sağlayacak adımlar atma, el konulan gelirleri Filistin idaresine aktarma, bölgenin ekonomik durumunu daha berbata götüren uygulamaları kaldırma ve hafifletme çağrısı yapıldı. İki devletli tahlile olan bağlılığın da vurgulandığı bildiride, “Uygun vakitte bir Filistin devletinin tanınması da dahil olmak üzere karşılıklı tanımanın bu siyasi sürecin önemli bir bileşeni olacağını belirtiyoruz.” denildi. Tüm taraflara iki devletli tahlili baltalayacak hareketlerden kaçınma çağrısı yapılan bildiride, “Tüm taraflar, İsrail’in yasa dışı Yahudi yerleşim yerlerini genişletmesi ve bunları yasallaştırılması dahil olmak üzere iki devletli tahlil mümkünlüğünü baltalayan tek taraflı aksiyonlardan kaçınmalıdır. Batı Şeria’daki güvenliği ve istikrarı baltalayan ve kalıcı bir barış mümkünlüğünü tehdit eden Filistinlilere karşı işlenen aşırılık yanlısı Yahudi yerleşimci şiddetindeki artışı kınıyoruz.” ifadesi kullanıldı.
“HUSİ TAARRUZLARI, YEMEN’DE BARIŞA YÖNELİK BM YOL HARİTASINI TEHLİKEYE ATMA RİSKİ TAŞIYOR”
İran’ın 13-14 Nisan’da İsrail’e gerçekleştirdiği saldırı kınanırken, Aden Körfezi ve Kızıldeniz’deki ticaret gemilerine yönelik hücumların sona ermesi gerektiği bildirildi. Yemen’deki Husilere, alıkoydukları denizcileri salıverme çağrısı yapılan bildiride, şu değerlendirmede bulunuldu:”Deniz güvenliği ve seyrüsefer hakkı, tüm dünyadaki limanlar ve halklar için malların özgürce hareket etmesi için kritik ehemmiyete sahiptir. Bunlara, Yemen halkının yarısı için gönderilen hayat kurtaran insani yardım materyalleri de dahildir. Husilerin Kızıldeniz’deki akınları, bölgeyi istikrarsızlaştırma, seyrüsefer özgürlüğü ve ticari akışı durdurma ve Yemen’de barışa yönelik BM yol haritasını tehlikeye atma riski taşıyor.”Bildiride, “İran, istikrarsızlaştırıcı aksiyonlarına son vermeli. Nükleer silah geliştirmemesi ve almaması tarafındaki kararlılığımızı yineliyoruz.” denilerek, İran, nükleer alanda attığı adımları durdurup geri dönmeye çağırıldı. G7 ülkeleri, İran’a, Rusya-Ukrayna Savaşı’nda Rusya’ya destek vermeme ikazında da bulundu. G7 ülkeleri, Sahel bölgesinde anayasal tertibe geçme süreçlerine yardım etmeye hazırBildiride, Afrika’nın Sahel bölgesindeki güvenlik, terörizm, çatışmalar ve yerinden edilmelerin telaş verici olmayı sürdürdüğü belirtildi. Sahel bölgesi ülkelerine anayasal sisteme geçme sürecini hızlandırma çağrısı yapılan bildiride, bu bahiste G7 ülkelerinin yardım etmeye hazır olduğu vurgulandı. Sudan’daki insani durumun da her geçen gün berbata gittiğine işaret edilen bildiride, “Tüm dış aktörleri bu ateşi körükleyecek aksiyonlardan kaçınmaya, Sudanlı aktörleri ise ulusal diyaloğa katılmaya çağırıyoruz.” ifadesi kullanıldı.
HİNT-PASİFİK’TEKİ DURUM
“Çin’in, Rusya’ya verdiği dayanaktan ötürü derin tasamızı dile getiriyoruz.” denilen bildiride, G7’nin Çin’e zarar vermeye ya da ekonomik gelişimini engellemeye çalışmadığı belirtildi. Sonuç bildirisinde, “Çin’i, özellikle kritik mineraller üzerinde küresel tedarik zincirinde önemli kesintilere yol açabilecek ihracat kontrol tedbirleri almaktan kaçınmaya çağırıyoruz. Çin’i siber alanlarda da sorumlu davranmaya davet ediyoruz.” ifadesi kullanıldı. BM Güvenlik Kurulu kararlarını ihlal ederek Kuzey Kore’ye nükleer yahut balistik füzelerle ilgili bir teknoloji transfer edilmesi ihtimalinden derin telaş duyulduğu belirtilerek, Kuzey Kore’ye, tüm kitle imha silahlarının ve balistik füzelerinin tamamen, doğrulanabilir ve geri döndürülemez şekilde imha edilmesi çağrısı yinelendi.
İKLİM DEĞİŞİKLİĞİ, PAK GÜÇ VE SİBER GÜVENLİK
Biyolojik çeşitliliğin azalması, kirlilik ve iklim değişikliği konusunda uğraşların süreceği ifade edilen bildiride, küresel ısınmayı 1,5 derecede tutma kelamına bağlılık yinelendi. Sıfır emisyon gayesine 2050’de ulaşmak için başta büyük ekonomiler olmak üzere herkesin birlikte hareket etmesinin değerinin vurgulandığı bildiride, “Herkes için uygun fiyatlı pak enerjiyi teminat altına almak için küresel ve bölgesel gayretleri ilerleteceğiz ve farklı ulusal yollara hürmet duyacağız.” tabirine yer verildi. Bildiride, şunlar kaydedildi:”İklim amaçlarımıza ulaşmak ve tüm ülkelerin pak güç geçişinin yararlarını elde etmesine yardımcı olmak için ortaklarımızla birlikte yeni, kesintisiz kömür gücüne verilen desteği sonlandırmak, yenilenebilir ve pak güç kaynaklarına yatırımları hızlandırmak ve güvenli, çeşitli, sorumlu pak güç tedarik zincirleri kurmak için çalışacağız.”Kötü niyetli siber saldırganları hareketlerinden sorumlu tutma ve stratejik tehditlere karşı koyma konusunda kararlılıktan da söz edilen bildiride, G7 ülkelerinin ilgili kurumları arasındaki uyumu artırma gayretlerinin ağırlaşacağı bilgisi verildi. Saldırgan siber faaliyetlere karşı G7 ülkelerinin, siber alanda sorumlu devlet davranışını teşvik etme, özel sektör de dahil siber güvenliği düzgünleştirme, hasmane tavırlar ile siber hataları caydırıp bunlara anında karşılık verme, kullanılan altyapıyı bozacak araçlar geliştirme sistemlerini benimsediği belirtildi.
TERÖR, GÖÇ, YAPAY ZEKA VE KÜRESEL EKONOMİ
Bildiride, terör ve şiddet her türlü formuyla kınandı. Terörün finansmanıyla, terör propagandasıyla ve terörist içeriklerin yayılmasıyla mücadele etmede kararlılık mesajı verildi. Göçü küresel bir olgu olarak ele alma, zorluklarıyla mücadele etme ve uluslararası hukuka uygun, bütünleşik, kapsamlı ve istikrarlı bir yaklaşımla küresel olarak getirdiği fırsatları yakalama konusundaki ortak taahhüt teyit edilirken, kapsayıcı tahlil geliştirilmesi konusunda çalışılacağı belirtildi. Küresel iktisadın dayanıklılık gösterdiği vurgulanan bildiride, “Ancak jeopolitik gerginliklerden, güç fiyatlarındaki değişkenlikten ve tedarik zincirlerinin düzgün işleyişindeki daha fazla kesintiden kaynaklanan risklere maruz kalmaya devam ediyor. Ayrıyeten mevcut G7 döviz kuru taahhütlerimizi yeniden teyit ediyoruz.” ifadesi kullanıldı. Bildiride, yapay zeka konusunda şu bilgiler verildi:”Yapay zeka, toplumlarımızda ilerleme ve gelişmeyi teşvik etmede önemli bir rol oynayabilir. Güvenli, emniyetli ve güvenilir yapay zekayı teşvik edeceğiz. Ortak demokratik kıymetlerimiz ve insan haklarına hürmetimiz doğrultusunda, ekonomik büyümeyi ve sürdürülebilir kalkınmayı destekleyen, yararları en üst seviyeye çıkaran ve riskleri yöneten, kapsayıcı, insan merkezli bir dijital dönüşümü sürdüreceğiz.”Kaynak: AA / Şimdiki
13:11
