Etkilerini anında göremediğimiz için, iklim değişikliğinin ne kadar büyük bir tehlike olduğunu anlamak zor olabiliyor. Ancak bu tehlikenin büyüklüğünü bariz bir şekilde fark edeceğimiz değişikliklerin hayatımıza girmeye başladığı da açık. Gezegenin mevcut durumunun korkunç bir işareti olarak, geçtiğimiz yıl sırf kayıtlara geçen en sıcak yıl olmakla kalmadı, aynı zamanda muhtemelen Avrupa’da diğer yıllara göre daha fazla ısıya bağlı ölüme neden oldu.
Barselona Küresel Sağlık Enstitüsü (ISGlobal) araştırmacılarının bildirdiğine göre, 2023 yılında Avrupa’da yaklaşık 47.690 kişi ısıya bağlı nedenlerden hayatını kaybetti. Bu, aynı grubun 2022 yılında sıcaktan dolayı öldüğü tahmin edilen kişi sayısından çok daha fazla.
Araştırmacılar bu sonuca ulaşmak için, temel olarak, 2015 ile 2019 yılları arasında 35 Avrupa ülkesindeki 823 bölgeden sıcaklık ve ölüm datalarını analiz etti ve bunu 2023’teki ölüm sayısını tahmin etmek için kullandı. Ekip, bu hesaplamasında geçtiğimiz yıl Avrupa’da sıcaktan kaynaklanan ölümlerin sayısını 47.000’lerin ortasında olarak tahmin ederken, gerçek sayının 28.853 kadar düşük veya 66.525 kadar yüksek olabileceği konusunda uyarıyor.
Çok daha fazlası da olabilir
Elbette sıcaklıkların artmasından her ülke aynı şekilde etkilenmiyor. Tahminen de şaşırtan olmayan bir şekilde, kıtanın güneyindeki ülkeler bu değişimden en fazla etkilenenler oluyor. Yıl içinde sıcaktan dolayı milyon başına 393 ölümle Yunanistan ilk sırada yer alırken, onu 229 ölümle Bulgaristan, 209 ölümle İtalya, 175 ölümle İspanya ve 167 ölümle (Güney) Kıbrıs izledi.
Yaşlı nüfusu dikkat çekiyor
En kötü etkilenen ülkelerin birçoklarının, aynı zamanda en yüksek yaşlı nüfus oranına sahip olan ülkeler olması da dikkat çekiyor. Çalışmada, sıcaklığa bağlı ölüm oranının 80 yaşın üzerindeki şahıslarda 65 ila 79 yaş arasındaki şahıslara göre sekiz kata fazla olduğunu bulan bir ilişki de doğrulandı.
Ayrıca ölüm oranının erkeklerden yüzde 55 daha yüksek olduğu tespit edilen kadınlar da durumdan kötü etkilendi. Bir kez daha bu durum tamamen şaşırtan olmuyor. Sebepleri tam olarak anlaşılmasa da kadınların sıcaktan kaynaklanan ölüm oranlarına erkeklerden daha yüksek oranlarda maruz olduğu biliniyor. Bunun potansiyel olarak kadınların daha az terlemesi ve dolayısıyla daha az ısı kaybetmesi ile ilgisi olduğu düşünülüyor. Ayrıca, kadınların ortalama vücut sıcaklıkları daha yüksek olabilir ve şimdi bilinmeyenler de dahil olmak üzere faktörlerin bir kombinasyonundan kaynaklanıyor olabilir.
47.000, 58.000, hatta 62.000 gibi sayılar, genel nüfusla karşılaştırıldığında o kadar yüksek gözükmeyebilir. Buna bölgedeki her 125 ölümden en fazla biri olarak baktığımızda biraz daha endişe verici gözükse de, yine de çok büyük bir sorun değilmiş gibi gözükebilir. Ancak çalışmanın ikinci bir sonucu, nasıl baktığınıza bağlı olarak ya güven verici ya da daha da endişe verici olabilir. Bu sonuca göre, sıcaklıkların daima arttığı son yirmi yılda, aşırı sıcağa uyum sağlamayı o kadar iyi öğrendik ki, bu adaptasyon, yıl içindeki olası ölümlerin sayısını neredeyse yarı yarıya azalttı. ISGlobal araştırmacısı ve çalışmanın baş yazarı Elisa Gallo, yaptığı açıklamada “Sonuçlarımız, içinde bulunduğumuz yüzyılda yüksek sıcaklıklara toplumsal adaptasyon süreçlerinin nasıl gerçekleştiğini ve bu süreçlerin, özellikle yaşlılar arasında son yazlarda yaşanan ısıya bağlı hassasiyeti ve ölüm yükünü önemli ölçüde azalttığını gösteriyor” dedi ve devam etti: “Örneğin, 2000 yılından bu yana, en az ölüm sıcaklığının (en düşük ölüm riskine sahip optimum sıcaklık) kıta genelinde ortalama olarak kademeli olarak arttığını, 2000-2004’teki 15°C’den 2015-2019’daki 17,7°C’ye yükseldiğini görüyoruz. Bu, muhtemelen genel sosyo-ekonomik ilerlemenin, kişisel davranışlardaki iyileşmelerin ve 2003 yazının rekor sıcaklıkları sonrasında uygulamaya konulan ısıyı tedbire planları gibi kamu sağlığı tedbirlerinin bir sonucu olarak, yüzyılın başına kıyasla sıcağa karşı daha az savunmasız olduğumuzu gösteriyor.”
Sıcaklarla başa çıkmayı öğrenmek
Başka bir deyişle, 2003 yılında hazır olmadığımız sıcaklarının ardından alınan önlemler ve öğrenilen uygulamalar, genel olarak sıcakla çok daha iyi bir şekilde başa çıkabilmemizi sağladı. Artık aşırı sıcak hava dalgaları o kadar olağanlaştı ki, hayatlarımızı onlara göre uyarladık. Yani, sıcak havaların sıradanlaşmasını gezegenimiz ve geleceğimiz için çok kötü bir işaret görebileceğiniz gibi, izafi olarak hızlı bir şekilde uyum sağlama yeteneğimizi ümit verici görmeniz de mümkün.
Ancak bu araştırmanın en önemli çıkarımlarından biri, artık gezegenimizin mutlaka bariz bir şekilde ısındığı ve bu durumu tersine çevirmek veya yavaşlatmak için artık çok az vaktimiz kaldığıdır. İnsanlık olarak hızlı uyum sağlama yeteneğimiz etkileyici olsa da, daha kaç derece sıcaklık artışına uyum sağlayabileceğimiz tartışılabilir.
Avrupa Araştırma Konseyi’nin halk sağlığındaki eğilimlerin çevresel ve sosyoekonomik nedenlerini analiz etmek için tasarlanmış bir proje olan Consolidator Grant EARLY-ADAPT‘ın Baş Araştırmacısı Joan Ballester Claramunt, “İnsan fizyolojisindeki ve toplumsal yapıdaki doğal sonların, gelecekte daha fazla adaptasyon potansiyeline sınır oluşturacağını hesaba katmamız gerekiyor” diye uyarıyor ve ekliyor: “İklim değişikliğinin savunmasız nüfus üzerindeki tesirlerinin daha kapsamlı izlenmesinin yanı sıra, önümüzdeki sıcak yazların ölüm yükünü daha da azaltmayı amaçlayan stratejilerin uygulamaya konulmasına acil ihtiyaç var. Sıcaklık varsayımlarında kırılma noktalarına ve kritik eşiklere ulaşmaktan kaçınmak için bu uyum tedbirlerinin hükümetlerin ve genel nüfusun hafifletme gayretleriyle birleştirilmesi gerekiyor.”
Çalışma Nature Medicine mecmuasında yayınlandı.
Diğer Teknoloji Haberleri İçin Tıklayın / Bursa Haber – Bursa Gündem – Bursa Gündem Haber – Bursa Haberleri – Bursa Son Dakika
Bizi İnstagram’da Takip Edebilirsiniz / @BursaGündemHaber
Bizi X’de Takip Edebilirsiniz / @BursaGündemHbr
Bizi Facebook’da Takip Edebilirsiniz / @BursaGündemHaber
Bizi Youtube’da Takip Edebilirsiniz / @BursaGündemHaber
Bizi Linkedin’de Takip Edebilirsiniz / @BursaGündemHaber
05:13
News
Kültür & Sanat
Kültür & Sanat
Kültür & Sanat
Kültür & Sanat
Kültür & Sanat
Kültür & Sanat
