Kenyalı protestocular sosyal medya üzerinden, yeni vergi artışlarına karşı şovlarını sürdürme sözü verdi.
Protestolar sonucu parlamento binasında yangın çıktı. Bina önünde ve ülke genelinde yaşanan şiddetli çatışmalarda en az 23 kişi öldü, yüzlerce kişi yaralandı.
Taaruz tüfekleri, kalkanlar ve bombaatarlarla donatılmış Kenya polisi, bugün başkent Nairobi sokaklarında devriye gezerken, bir haftadır devam eden protestoların destekçileri #tutanethursday (Perşembe görüşürüz) hashtag’i ile sosyal medya platformu X’te paylaşımlar yaptı.
Vergi artışlarına karşı Kenya halkının sosyal medyadan sokağa taşıdığı öfke, ülkesinin yoksul emekçilerine yardım edeceği vaadi üzerine iki yıl önce seçilen başkan William Ruto’nun yaşadığı en büyük ulusal kriz oldu.
Kenya’nın The Nation basın kuruluşu, büyük şehirler ve kırsal kesitler dahil olmak üzere ülkenin 47 ilçesinin en az 35’inde protestolar yaşandığı duyurdu.
The Nation, Ruto’nun memleketi olan, Kalenjinlerin yaşadığı Eldoret‘te bile protestolar düzenlendiğini duyurdu.
ÇOK SAYIDA ÖLÜ VE YARALI VAR
Kenya Tabipler Birliği’nden bugün yapılan açıklamada, Kenya genelinde en az 23 kişinin öldüğünü ve 30 kişinin de kurşun yaraları nedeniyle tedavi gördüğünü belirtildi.
Reuters haber ajansına konuşan bir polis memuru, başkentteki merkezi morga salı günkü protestolarda öldürülen altı kişinin cesedinin getirildiğini söyledi. İki sağlık yetkilisi de Kenyatta Ulusal Hastanesi’ne iki ceset ve 160 yaralının sevk edildiğini söyledi.
İnsani yardım grubu Sınır Tanımayan Doktorlar (MSF), salı günkü olaylar sırasında ambulanslarından birine taş atılması sonucu ambulans çalışanının yaralandığını ve bir çalışanın beyin sarsıntısı geçirdiğini paylaştı.
Kenya Kızıl Haçı, işçisinin ve araçlarının saldırıya uğradığını söyledi ancak daha fazla detay vermedi.
‘BARIŞÇIL GÖRÜNEN SUÇLULAR’
Başkan Ruto’nun salı günü geç saatlerde televizyondan yaptığı ulusa sesleniş konuşmasında vergi tedbirleri ile ilgili tartışmanın “tehlikeli insanlar tarafından çarpıtıldığını” söyledi.
Protestoları yorumlayan Ruto, “barışçıl görünen suçluların” protestocuların başını çektiğini söyledi ve protestolara müdahalelerin devam edeceği mesajını verdi. Ruto’nun açıklamaları sosyal medyada büyük tepki topladı.
Kenya hükümeti, polisin “acil güvenlik durumuyla” başa çıkmasına yardımcı olmak üzere ordunun görevlendirilmesini emretti lakin bugün Kenya sokaklarında asker görülmedi.
‘GÖSTERİ YAPMAK HAKKIMIZ’
Sosyal medyadaki birey ve kümelerin paylaşımları, Kenya vatandaşlarını perşembe günü Devlet Lideri’nin ofisi ve konutu olan Devlet Konağı’nı ve cuma günü Dünya Bankası ve Uluslararası Para Fonu‘nun (IMF) yerel ofislerini işgal etmeye çağırdı.
Basına konuşan protestocu Wellington Ogolla tekrar sokaklara çıkacağını söyledi. “Gösteri yapmak bizim hakkımız… Biz sadece kendimizi ifade ediyoruz”
MALİYE YASA TASARISI NEDİR?
Maliye yasa tasarısı, Kenya’da ekseriyetle Temmuz’dan Haziran’a kadar süren bir mali yıl başlamadan önce parlamentoya sunulur ve hükümetin mali yıl içerisindeki planlarının temelini oluşturur.
Kenya hükümeti 2024 -2025 tasarısında, bütçe açığını ve devlet borçlanmasını azaltmak için 2,7 milyar dolar (yaklaşık 89 milyon TL) ek vergi toplamayı hedefliyor.
Kenya’nın kamu borcu, Dünya Bankası ve Uluslararası Para Fonu tarafından önerilen GSYH’nin yüzde 55’inden daha yüksek bir oran olan GSYH’nin yüzde 68’i düzeyinde bulunuyor.
Mali piyasalardan sermayeye erişim kabiliyeti konusundaki belirsizlik nedeniyle akut likidite meseleleriyle boğuşan Kenya, daha fazla finansmana erişmek için hükümeti gelir amaçlarını tutturmaya çağıran Uluslararası Para Fonu‘na (IMF) başvurdu.
Zaten geçim sıkıntısı çeken Kenyalı protestocular hükümetin, yaşam maliyetini arttıracağını savundukları vergi artışlarından vazgeçmesini istiyor. Ayrıca, Kenya halkı daha önce de mali yasa tasarılarına başkaldırdı.
Başkan William Ruto’nun hükümeti, geçen yıl tasarıyı konut vergisi getirmek ve en yüksek kişisel gelir vergisi oranını yükseltmek için kullanmış ve bu atılım Kenya halkında öfkeye, sokak protestolarına ve mahkeme itirazlarına yol açmıştı.
ÖNERİLEN VERGİ TEDBİRLERİ NELER?
Protestoları tetikleyen unsurlar arasında ekmek, bitkisel yağ ve şeker gibi temel eserlerden alınacak yeni vergiler ve yıllık olarak ödenmek üzere otomobil bedelinin yüzde 2,5 oranında yeni bir motorlu taşıt deveran vergisi yer alıyor. Tek kullanımlık havlular ve çocuk bezleri de dahil olmak üzere birçok mamul esere “eko vergi” getirilmesi de gündemde var.
Tasarı, yeni vergilerin getirilmesinin yanı sıra, finansal süreçler üzerindeki mevcut vergilerin de arttırılmasını öneriyor. Hükümet, vergi tedbirlerinin kalkınma programlarını finanse etmek ve kamu borcunu azaltmak için gerekli olduğunu savunuyor.
Kenya Maliye bakanlığı bu tür imtiyazların 2024-2025 bütçesinde 200 milyar Kenya şilini (51 milyon TL) fiyatında bir boşluk yaratacağını ve harcamalarda kesinti yapılmasını gerektireceğini söyledi. Protestocular ve muhalefet partileri, odunların kâfi olmadığını ve tasarının tamamının iptal edilmesi gerektiğini savunuyor.
20:44
