Standart bir masaüstü bilgisayar için alanınız yok mu? Veya taşınabilirlik sizin için çok mu önemli? Bu durumda aklınıza ilk olarak dizüstü bilgisayarlar gelebilir. Öte yandan, piyasada “mini PC” olarak bilinen küçük boyutlu bilgisayarlar da var.
Mini PC’ler normal boyutlu masaüstü bilgisayarlardan daha pratik ve daha ucuz olabilir. Sınırlı soğutması ve sunduğu dar alan nedeniyle normal masaüstü PC’ler kadar performanslı değil tahminen. Ancak farklı nedenlerden dolayı küçük bilgisayarlara ilgi duyan birçok kişi var. Üstelik bu pazardaki son yıllardaki gelişim çok hızlı.
Web’de gezinme, web tabanlı uygulamalara erişme, evraklar üzerinde çalışma ve ses/video oynatma gibi temel vazifeler için tercih edilebilir. Bunun yanında, son yıllardaki gelişimle birlikte artık küçük boyutlu bilgisayarlar çok daha maharetli hale geldi.
Ülkemizde küçük PC pazarı kısıtlı olsa da, son yıllarda satışa çıkan marka ve modellerin sayısı arttı. Zaman zaman küçük bilgisayar incelemeleri yapıyoruz. CES 2025 gibi etkinliklere uğradığımızda ise son teknolojileri her zaman göstermeye çalışıyoruz. Küçük bir bilgisayar satın almayı düşünüyorsanız, son kararı vermeden önce bilmeniz gerekenleri tek çatı altında toplayalım dedik.
Adından da anlaşılacağı gibi, küçük PC’ler normal masaüstü kasasından daha küçük bilgisayarlardır. Bu küçültülmüş sistemlerde genellikle dizüstü bilgisayarda kullanılan veya özelleştirilmiş masaüstü parçaları kullanılır. Yüksek performans seviyeleri odak noktası değildir. Temel amaç alandan tasarruf, taşınabilirlik ve verimlilik.
Masaüstü bilgisayarlar evvelce büyüktü, çünkü 3,5 inç dahili HDD’ler ve Blu-ray ya da DVD okuyucu/yazıcı gibi optik disk şoförleri kullanmak gerekiyordu. Genişleme kartları da yıllar önce kıymetliydi. O zamanlar anakartlarda kablolu ağ bağlantı noktaları ve ses çıkışları gibi yerleşik bileşenler yoktu. Artık neredeyse her şey anakartlar üzerinde birleşiyor.
Teknoloji ilerledikçe, hayatımızdaki her türlü kullanım alanı için yeterli günlük performans sağlayan kesimler daha verimli hale gelmeye başladı. Dizüstü bilgisayarların yanı sıra tablet, akıllı telefon ve avuç içi konsollar gibi her türlü aygıt epey küçüldü, ayrıca performansı da arttı.
Bu nedenle, farklı kullanım senaryoları için artık her zaman büyük masaüstü bilgisayarlara ihtiyaç duymuyoruz. Bazı küçük bilgisayarlar o kadar küçük ki soğutma fanları bile yok. Performansı ise ne istediğini bilenleri asla hayal kırıklığına uğratmayacak cinsten.
Bu bilgisayarlar tiny PC (küçük PC), tiny desktop (küçük masaüstü) veya nano PC olarak da biliniyor. Sonuç olarak küçük boyutlarla büyük fonksiyonellik söz konusu. Küçük sistemler, standart bir PC’nin fonksiyonelliğini çok küçük bir form faktöründe bir araya getirmek için var.
Bir ekleme olarak, küçük PC’leri “SFF (Small Form Factor)” sınıfındaki bilgisayarlar ile karıştırmayın. Mini-ITX gibi içine standart boyutta birçok bileşeni sığdırabileceğiniz küçük form faktörlü sistemler de var, onlar tamamen farklı. SFF bilgisayarlar sınırlı alana sahip oyuncular tarafından da tercih edilmekte. Küçük PC ise değişik bir platform.
Söylediğimiz gibi, küçük PC’lerde genellikle standart bir masaüstüne göre daha küçük bileşenler kullanılır. Dizüstü bilgisayarlarda kullanılmak üzere tasarlanmış CPU ve RAM’ler görürsünüz. Çoğunlukla ekran kartı da kullanılmaz, neredeyse her zaman entegre grafikler tercih edilmekte. Yine de bazı uyumlu modeller de mevcut. Fansız dizaynlar yaygındır, pasif termal tahliller kullanılır ve düşük güçlü güç kaynakları kafidir.
Yonga üreticisi Intel, Next Unit of Compute (NUC) bilgisayarlarını ilk olarak 2013 yılında piyasaya sürmüştü. Küçük kasanın içinde bir anakart, güç kaynağı ve CPU kullanılıyordu. Ayrıca kasada bir kişinin ihtiyaç duyabileceği tüm giriş/çıkış üniteleri mevcuttu.
NUC dendiğinde akla doğrudan Intel gelir. Ancak benzer form faktörleri artık AMD işlemciler için de mevcut. Ayrıca Gigabyte, HP, MSI, Minisforum, System76 (Linux) ve daha adı bilinen veya bilinmeyen birçok küçük PC üreticisi var. Bu arada Intel, 2023’ün ortalarında NUC bilgisayarları üretmeyi bıraktı. ASUS, kısa bir süre sonra markayı devralacağını duyurdu.
Tam olarak bir küçük PC olmasa da, Apple’ın Mac mini’si bu form faktöründeki en köklü ve popüler bilgisayar olabilir. Apple’ın kendi M Serisi işlemcilerine (Apple Silicon) geçtiğinden beri, Mac mini’ler çok daha güçlü ve verimli hale geldi.
Günümüzde küçük bilgisayarlar, özel bir ekran kartı gerektirmeyen hemen hemen her misyonun üstesinden gelebiliyor. Bazı modeller hafif oyun veya 3D modelleme işlemlerini rahatlıkla yapabiliyorken, bazıları ise GPU’larla (dahili veya harici) uyumlu olup orta düzey bir oyun bilgisayarı veya iş istasyonu olarak kullanılabilir.
Mini PC’lerin en büyük avantajı, kapladıkları çok küçük alan. Kullanılabilir alanınız kısıtlıysa genel bilgisayar kullanımı için kusursuz makineler. Birçoğu VESA montaj aparatı, 3D baskılı bir klips veya bazı fermuarlı bağlar kullanılarak neredeyse görünmez bir kurulum için bir monitörün gerisine monte edilebiliyor.
Monte etmeseniz bile neredeyse her yere girecek kadar küçüktür. Kompakt ve şık tasarım sayesinde kötü bir görüntü oluşturmaz. Sadece monitör değil, televizyon, ses sistemi veya projeksiyon cihazı gibi her şeye bağlayabilirsiniz. Bir TV’nin gerisine, tamamen gözden uzak bir yere çarçabuk yerleştirilebilir; yayın, konferans veya her türlü multimedya için kullanılabilir.
Projektöre bağlayarak oyun, sunum veya görüntüleri yansıtmak için de değerlendirebilirsiniz. Dahası, istediğiniz yere koyarak ev sunucusu olarak veya akıllı ev sistemlerini yönetmek üzere kullanabilirsiniz.
Perakende ve ofis ortamlarına gelince, küçük PC’ler küçük boyutları ve nispeten düşük maliyetleri nedeniyle popüler hale geldi. Hem güç tüketimi hem de yer açısından hafif oldukları için otomobillere ve karavanlara çarçabuk sığıyor.
Ortada dizüstü bilgisayar gibi bir seçenek de var. Ancak küçük sistemler bir dizüstü bilgisayardan daha taşınabilir desek yalan olmaz. Bir dizüstü bilgisayarın bilakis, birden fazla büyük bir cebe sığacak kadar küçük. Olumsuz yanı ise her şekilde bir ekrana ve bağlantı kablolarına ihtiyaç var.
Günlük işlerin neredeyse tamamını küçük bilgisayarlarınızla görebilirsiniz. Temel bir bilgisayara gereksiniminiz varsa ve çok fazla para harcamak istemiyorsanız, küçük PC şahane bir seçim olabilir. Bu durum özellikle halihazırda kullanabileceğiniz bir monitörünüz ve çevre birimleriniz varsa geçerlidir. Tam boyutlu bir masaüstünden (veya dizüstü bilgisayar) daha güçsüz olsa da, günümüzdeki teknolojileri göz önüne alındığında standart bilgi işlem misyonları için ziyadesiyle güçlüdür.
Buna basit web taramaları, video izleme, metinler ve elektronik tablo yönetimi gibi ofis misyonları ve hatta web geliştirme gibi bazı daha zorlu misyonlar de dahil. Bazı makineler, özellikle de Apple’ın Mac küçük serisi, bazı misyonlarda başkalarından daha iyi performans gösteriyor. 2023 Mac mini’ye güç veren M2 çip, 10 çekirdekli bir GPU ve özel kod çözme ve kodlama özelliğine sahip medya motoru içeriyor. Yani video düzenleme için bile şaşırtan derecede güçlü. M4 işlemcili olan ise esasen daha yeni ve daha güçlü. Thunderbolt 4 ve 10 Gb Ethernet, kaynak görüntüye hem yerel olarak hem de ağ üzerinden erişmek için ziyadesiyle yeterli.
Medya ve Sunucu için Harika
Ev sineması sistemleri, Chromecast, Apple TV ve Roku aygıtları gibi ucuz set üstü kutular nedeniyle eskiye göre çok yaygın değil. Artık TV’lerde çok sayıda yerleşik uygulama bulunsa da, medya merkezli bir küçük bilgisayarın sağlayabileceği pek çok fonksiyonellik hala eksik. Küçük boyutlu bilgisayarlar, güçlü bir akış ve video oynatma tahlili için televizyonun etrafındaki herhangi bir yere yerleştirilebilir.
Örneğin, devasa bir 4K HDR medya evrakını Apple TV veya TV’nizin yerleşik yazılımını kullanarak oynatmak berbat bir deneyim olabilir. MKV gibi kapsayıcı belgeler veya belirsiz formatlar, harici SRT altyazı evraklarına dayanan görüntülerde olduğu gibi sorun yaratabilir. Küçük PC’ler birden fazla formatın üstesinden gelebilecek kadar güçlü olduğundan ve hemen her şeyi oynatabilecek çok sayıda üçüncü taraf yazılım bulunduğundan bu problemlerle karşılaşmazsınız.
Hatta PLEX gibi yazılımları çalıştırarak bunları nispeten uygun fiyatlı medya sunucuları olarak kullanabilir veya Windows, macOS veya Linux yerleşik dosya paylaşımını kullanarak dosya paylaşabilirsiniz. Alternatif olarak, küçük bilgisayarınızı FreeNAS ile bir ev dosya sunucusuna dönüştürebilirsiniz.
Geniş İşletim Sistemi İmkanı
Seçtiğiniz heyetime bağlı olarak, küçük bilgisayarınız standart bir bilgisayar olarak işlev görmeye devam edebilir. Gereksiniminiz olduğunda bir web tarayıcısı çalıştırın, Mac’iniz için bir ağ yedekleme konumu olarak kullanın, torrent indirin veya istediğiniz zaman farklı bir işletim sistemi yükleyerek tamamen yeniden kullanın.
Oyun Emülatörü
Oyun odaklı Linux küçük PC tecrübesi için Batocera veya Lakka gibi bir Linux dağıtımı tercih edilebilir. Alternatif olarak, Windows veya macOS’a RetroArch gibi açık kaynaklı bir emülatör yükleyebilir, mini PC veya Mac küçük açıldığında otomatik olarak başlatılmasını sağlayabilirsiniz.
Emülatörlerin büyük çoğunluğunu çalıştırmak için çok fazla güce gereksiniminiz yoktur. Buna eski arcade kartları ve 16-bit ev konsolları ya da PlayStation 2 ve Nintendo Wii gibi daha çağdaş donanımlar da dahil. Dahili alanınızı ROM’lara ayırabilir ve harici şoförlerle genişletebilirsiniz. Bunu yapmak için hızlı NVMe şoförlere gereksiniminiz yok. Kaydetme, oynadığınız şeyi geri sarma yeteneği ve oyunları daha yüksek çözünürlüklerde ölçeklendirmek veya işlemek için video seçenekleri gibi özelliklere erişebileceksiniz.
Geçmişte sınırlı sayıda model vardı, günümüzde ortalarından seçim yapabileceğiniz çok sayıda küçük PC modeli mevcut. Mac kullanıcıları bildiğiniz üzere sadece Mac küçük seçeneğine sahip. Ancak Windows veya Linux istiyorsanız, Intel ve AMD işlemcili birçok gelişmiş PC göreceksiniz. Bunların bazıları ülkemizde satıştayken bazıları değil.
macOS kullanıyorsanız, MacBook dizüstü bilgisayarlara karşı küçük gibi bir alternatif var. MacBook veya iMac için talep edilen ücretin çok daha azına, nispeten küçük bir pakette masaüstü boyutunda güç elde edeceksiniz.
Windows’tan vazgeçemiyorsanız seçenek çok daha fazla. Piyasada sayısız marka, sayısız işlemci ve donanım seçeneği sunuluyor. Son olarak, ARM destekli bir makine denemek istiyorsanız uygun fiyatlı Raspberry Pi 4 Model B gibi kitlere göz atabilirsiniz. Bir kasa ve diğer aksesuarları sağlamanız gerekecek, ayrıca Raspberry Pi OS gibi işletim sistemleriyle sınırlı kalacaksınız.
Performans
Evet, güncel modeller hayli yeterli performansa sahip dedik. Ancak yüksek performans istiyorsanız sizi vazgeçirebilir. Günlük bilgisayar işleri için uygun olsa da, dizüstü bilgisayar çiplerinin kullanımı ve sınırlı soğutma yetenekleri nedeniyle tam boyutlu bir masaüstü bilgisayarın performansını yakalayamazsınız. Küçük bir kasanın içinde büyük soğutucular için çok fazla yer olmadığından, performans haliyle kısıtlı kalacaktır.
Mini PC’lerde ayrıca harici NVİDİA GeForce, AMD Radeon veya Intel Arc ekran kartları için alan yok. Intel HD Graphics ve AMD Radeon Graphics gibi entegre grafik tahlillerine güvenmek zorundasınız. Diğer yandan, Mac mini’deki M2 ve M4 yongaları bu konuda tartışmasız en iyi tahlillerden biri.
Yükseltme İmkanı Kısıtlı
RAM, depolama ve kasa fanları gibi bazı bileşenleri yükseltme imkanı bulabilirsiniz, ancak işlemciyi yükseltmek mümkün değil. Laptop gibi, işlemciler anakarta lehimli olarak geliyor. Hatta Apple’ın sistemlerinde bellekler bile SoC’e entegre halde.
RAM ve depolama alanı dışında, bir küçük PC almayı düşünüyorsanız geleceğe yönelik olarak gereksinimlerinizi karşılayıp karşılamayacağından emin olun. Sadece bugünü düşünerek ürün almayın, gelecek yılları ve donanımın eskimesini de düşünün.
Oyunlarda Yetersiz
Piyasada RGB aydınlatmalı, süslü dizaynlarıyla “oyun küçük bilgisayarı” olarak tanıtılan seçenekler de görebilirsiniz. Peki bunlar harici ekran kartına sahip mi? %99 ihtimalle hayır. Hala entegre grafikler kullanılmaya devam ettiğinden dolayı bir oyun bilgisayarı olarak etiketlemek mümkün değil. Dahili GPU tahlilleri artık çok gelişmiş olsa da, harici GPU’lu bir bilgisayarla kıyaslamak doğru değil.
Bazı oyunları oynayabilirsiniz evet, ancak moder AAA oyunları 1080p çözünürlükte oynayabilirsiniz. Oyunu açtınız diyelim, oynanabilir FPS düzeylerine ulaşamazsınız. Eski oyunlar daha iyi performans gösterecektir. Ayrıca ekran kartına fazla yük bindirmeyen bazı oyunlarda yönetim eder performans alabilirsiniz.
Bu nedenle küçük PC’ler emülasyon veya klasik oyunlar için daha uygun bir seçim olarak biliniyor. Eğer emeliniz oyun oynamak ise Steam Deck ve ROG Ally gibi avuç içi oyun konsolları çok daha iyi seçimler.
Apple Silicon çipli Mac mini’ye gelince, epey güçlü sistemler lakin oyun için uygun değil. Ne yazık ki macOS ülkü bir oyun işletim sistemi olmaktan çok uzak. DirectX 11 oyunlarını Parallels gibi bir sanal makinede çalışan ARM üzerinde Windows kullanarak her zaman oynayabilirsiniz, ancak yerel oyunlar Windows kurulumuna kıyasla hala çok az. Ayrıca sanal makinede performans daha düşük.
Oyun oynamak için bir bilgisayar satın alıyorsanız, paranızı standart veya SFF (küçük form faktör) bilgisayar toplamak için harcamanız daha mantıklı olacaktır. Küçük bir kasa istiyorsanız Mini-ITX anakart, Mini-ITX kasa ve küçük form faktörlü ekran kartları tercih ederek bir sistem toplayabilirsiniz.
Çevre Üniteleri ve Ekstra Harcama
Mini aygıtlar uygun fiyatlı görünse de, laptop ile kıyaslandığında ekstra harcamalar gerektirebilir. Eğer mevcutta bağlayacağınız bir ekran yoksa satın almanız gerekecek. Ek olarak, mecburi olarak klavye ve fare de temin etmeniz lazım. Emülatör yardımıyla eski oyunları oynayacaksanız, uyumlu bir oyun kumandasına da ihtiyaç duyabilirsiniz.
Windows kullanmayı istiyorsanız lisans olayını unutmayın. Birçok küçük bilgisayar Windows ile uyumludur ancak Windows yüklü halde sunulmaz. Bu masraf tercihlerinize bağlı, uygun fiyatlı bir lisans anahtarı ile işi çözebilirsiniz.
Mini bilgisayarınızı bir medya sistemi, sunucu ya da emülatör olarak kullanmak istiyorsanız Linux yükleyebilir, sunucunuzu mevcut bir monitörü kullanarak kurabilir (ve sonra fişini çekebilirsiniz) ya da biraz tasarruf etmek için odanızdaki TV’yi kullanabilirsiniz.
Sürekli oyunlar için yetersiz olduğunu söylesek de, piyasada oyunculara yönelik olarak satılan gerçek oyuncu küçük PC’ler de var. Ancak fiyatları çok pahalı, boyutları daha büyük ve ülkemizde pek yaygın değil.
Güçlü iGPU’lu sistemlerden bir sonraki adım, harici mobil GPU’lar oldu. Örneğin Minisforum AtomMan G7 PT isimli model, içerisinde Radeon RX 7600M XT ekran kartı barındırıyor. Diğer yandan ASUS ROG NUC modellerinde GeForce RTX 4060 ve RTX 4070 gibi seçenekler sunuluyor.
Windows dizüstü bilgisayar pazarına giriş yapan Qualcomm, Windows 11 işletim sistemi ve şirketin en son Snapdragon X Seçkine işlemcisiyle çalışan 899 dolarlık Snapdragon Dev Kit isimli küçük bilgisayarını tanıtmıştı. Şirket sonrasında projeden vazgeçerek tüm siparişleri iptal etti ve aygıtın “olağan harikalık standartlarını karşılamadığını” iddia ederek dayanağını kesmeye karar verdi.
Diğer Teknoloji Haberleri İçin Tıklayın / Bursa Haber – Bursa Gündem – Bursa Gündem Haber – Bursa Haberleri – Bursa Son Dakika
Bizi İnstagram’da Takip Edebilirsiniz / @BursaGündemHaber
Bizi X’de Takip Edebilirsiniz / @BursaGündemHbr
Bizi Facebook’da Takip Edebilirsiniz / @BursaGündemHaber
Bizi Youtube’da Takip Edebilirsiniz / @BursaGündemHaber
Bizi Linkedin’de Takip Edebilirsiniz / @BursaGündemHaber
02:00
News
Teknoloji
Teknoloji
Teknoloji
Teknoloji
Teknoloji
Teknoloji
