Kurye Hakları Derneği: 2024 Yılında En Az 63 Kurye Çalışırken Hayatını Kaybetti

Uluslararası Taşımacılık Emekçileri Federasyonu (ITF) İşin Geleceği Bölümü Yöneticisi olan Baker Khundakji, Kuryelerin Ölümleri Küresel Bir Meseledir başlıklı yazısında çeşitli ülkelerden kurye ölümlerine dair veriler paylaşarak kuryelerin dünyanın her yerinde önemli iş güvenliği ve sağlık problemleriyle karşı karşıya kaldığını ve kuryeliğin çok tehlikeli bir meslek olarak kıymetlendirilmesi gerektiğini belirtmektedir. Khundakji, özellikle platform kuryelerinin iş güvenliği eksikliğinin, kesimin düzenlenmesi yönünde en önemli itici sebeplerden olduğunu ifade etmekte; hükümetlerin yeni düzenlemeler yoluna giderken platform şirketlerinin ise gözetici güvenlik ekipmanları sağlamak, çalışanlara eğitimler vermek ya da sendikalarla mutabakatlar imzalamak durumunda kaldığına dikkat çekmektedir. Bu uygulamaları hem hükümetlerin hem de platform şirketlerinin platform teslimat sektöründe çalışmanın ek müdafaalar gerektirdiğini giderek daha fazla kabul ettiğinin göstergesi olarak gören yazı, Türkiye’deki politika yapıcıları da, kuryelerin maruz kaldığı yüksek riskleri gerçekçi bir şekilde değerlendirmeye ve dalda iş güvenliği odaklı bir düzenleme üzerine düşünmeye davet etmektedir.

Elinizdeki rapor moto kurye vefatlarını merkezine alsa da, bu ölümlere sebep olan faktörlerin aynı zamanda çok sayıda kuryeyi duygusal, mental ve fizikî olarak yaraladığını, sıhhatlerini tehlikeye attığını, iş güvenliğinden uzak çalışma şartlarının çok sayıda meslek hastalığına yol açtığını da vurgulamamız gerekiyor.

Ölümden Dönenler: Moto Kurye Kazalarına Dair Kurye Anlatıları bölümü çalışırken kaza yapan, günlerce, haftalarca bazen aylarca tedavi gören ve çalışma hayatının dışında kalan fizikî ve psikolojik etkilerini tahminen de bir ömür taşımak zorunda kalan moto kuryelere kulak veriyor. Ölümden dönenler, kuryelerin adeta talih yapıtı yaşadığını, bir kaza anında ve sonrasında nasıl muhafazasız ve güvencesiz olduğunu, ilgili kurumlardan destek alamadıklarını ve şirketlerin sadece kimilerinin sembolik takviyede bulunduğunu dile getiriyor. Hükümet yetkililerine ve şirketlere sorumluluklarını hatırlatan kuryeler ölen kuryeler için adalet, hayatta kalanlar için teminat istiyor.

Moto Kuryeliğin Gizlenen Hukuki Statüsü başlıklı yazısında Çalışma ve Toplum Dergisi Yayın Yönetmeni, Çalışma Bağları ve Sanayi Bağları alanında Dr. Murat Özveri, aslında patron olan platform şirketlerinin iş yasasının getirdiği yükümlülüklerden kaçınmak ve olası iş kazalarında sorumlu olmaktan kurtulmak için bir dizi hukuka ters muvazaalı işlem ile kuryeleri ‘iş sahibi’ gibi gösterdiğini ifade ediyor. Onları ‘esnaf kurye’ olarak isimlendirerek hem kuryeleri hem de devleti bu maddi ilginin niteliği ile bağdaşmayan hukuki statüyü kabule zorladıklarını dile getiriyor. Özveri, bu kuryelerin gerçekte ‘bağımlı çalışan’ olduğunu, dolayısıyla da hukuki statülerinin ‘işçi’ olduğunu ve de geçirdikleri kazaların da iş kazası olarak kıymetlendirilmesi gerektiğini belirtiyor. Yazı son olarak, kuryeye yaptığı işin tehlikelerini, bu tehlikelerin yarattığı riskleri, bu risklerden korunma yollarının neler olduğunu bildirme, kuryenin bu risklerden olumsuz etkilenmemesi için her türlü tedbiri alma yükümlülüğünün patronda, yani platform şirketlerinde olduğunun altını çiziyor.

Kurye Ölümlerinin Raporlanması ve Tartışılan Yasal Düzenleme başlıklı raporun son yazısında, Kurye Hakları Derneği’nin kuryelerin güvencesiz çalışma koşullarını kamuoyuna duyurmasının, kurye ölümlerine dair verileri raporlayarak görünür kılmasının kıymeti vurgulanıyor. Ayrıca bu hususlarla ilgili yasal düzenleme sürecine kuryelerin ve kurye örgütlerinin dahil edilmesinin gerekliliği ifade edilerek gündemdeki düzenleme taslağının eksiklikleri tartışılıyor. Yazı, işçi sağlığı ve güvenliğinin temel bir hak olduğunu, bu konuda uluslararası normlara uygun hareket edilmesi gerektiğini ifade ediyor. Aslında birer iş cinayeti olan kurye ölümlerinin kayıt altına alınması ve kamuoyu ile paylaşılmasının, insan yaşamını hiçe sayan iş modellerine karşı direniş araçlarından biri olduğu ifade edilerek işçi ölüm lerinin izlenmesi ve raporlanmasının politik olduğu savunuluyor.

Sonuç ve Öneriler bölümü, bu yıl eksik de olsa sektörle ilgili bazı düzenlemelerin gündeme gelmesinin önemine değiniyor. Bu kısımda geçen yıllardaki raporlarda da yapıldığı gibi kurye ölümlerinin önüne geçilebilmesi için çok çeşitli aktörlere düşen görev ve sorumluluklar, alınması gereken önlemler, yapılması gereken denetim ve düzenlemeler özetleniyor.”

Raporun tamamı için .

Diğer Güncel Haberler İçin Tıklayın / Bursa Haber – Bursa Gündem – Bursa Gündem Haber – Bursa Haberleri – Bursa Son Dakika 

Bizi İnstagram’da Takip Edebilirsiniz / @BursaGündemHaber

Bizi X’de Takip Edebilirsiniz / @BursaGündemHbr

Bizi Facebook’da Takip Edebilirsiniz / @BursaGündemHaber

Bizi Youtube’da Takip Edebilirsiniz / @BursaGündemHaber

Bizi Linkedin’de Takip Edebilirsiniz / @BursaGündemHaber