T24 Ekonomi
Liberal Araştırmacılar Platformu tarafından, Nobel Ekonomi Ödülü’ne layık görülen Massachusetts Teknoloji Enstitüsü (MIT) öğretim üyesi Prof. Dr. Daron Acemoğlu ve takımının çalışmasına ilişkin olarak yapılan özette, “Acemoğlu ve grubunun Nobel’e layık görülen çalışması, klâsik neoklasik ekonomi yaklaşımını eleştiriyor. Acemoğlu ve ekibi ekonomik büyüme ve refahın multidisipliner bir yaklaşımla ele alınması gerektiğini belirtiyor” denildi. Acemoğlu ve grubunun çalışmasının Türkiye gibi gelişmekte olan ülkelerin, güçlü ve kapsayıcı kurumlar inşa ederek sürdürülebilir büyümeye ulaşabileceğini gösterdiği ifade edilen özette, “Ekonomik kalkınma yolunda güçlü kurumlar, siyasi ıslahatlar ve kapsayıcı bir ekonomik model inşa etmek, Türkiye’nin ve diğer ülkelerin geleceği için büyük bir öneme sahip” ifadeleri yer aldı.
Liberal Araştırmacılar Platformu, Daron Acemoğlu ve grubunun Nobel’e layık görülen çalışmasını özetledi.
Acemoğlu’nun, Türkiye’nin ekonomik geleceği ve dünya ekonomisine bakışı konusunda önemli dersler sunarken, araştırmalarıyla gelişmekte olan ülkelerin de dikkatini çektiği belirtilen özette, “Acemoğlu ve takımının Nobel’e layık görülen çalışması, klasik neoklasik ekonomi yaklaşımını eleştiriyor. Bu klasik yaklaşıma göre, ekonomik büyüme genellikle sermaye, teknoloji ve işgücüne dayalı olarak açıklanırken, Acemoğlu ve ekibi bunun yetersiz olduğunu savunuyor. Çalışma, siyasi ve ekonomik kurumların büyüme üzerindeki kritik rolünü ön plana çıkarıyor. Acemoğlu ve ekibi ekonomik büyüme ve refahın multidisipliner bir yaklaşımla ele alınması gerektiğini belirtiyor. Ekonomik kurumlar, sadece ekonomi bilimi açısından değil, aynı zamanda siyaset bilimi perspektifiyle de değerlendirilmeli” denildi.
Kurumlar ve güç dengeleri
Çalışmanın en çarpıcı noktalarından birinin toplumdaki farklı kümelerin ekonomik kurumlar üzerindeki etkisi ve bu tesirlerin nasıl formlandığı olduğu vurgulanan özette, “Araştırma, kurumların oluşumunda toplumsal çıkar çatışmalarının rol oynadığını ve nihayetinde siyasi gücü elinde bulunduran kümelerin bu çatışmalardan avantaj sağladığını savunuyor. Kurumların yapısının, toplumsal güç dengeleri ve siyasi çatışmalar doğrultusunda şekillendiğini belirten çalışma, güçlü siyasi kümelerin çıkarları doğrultusunda kurumsal değişimlerin nasıl yaşandığını gözler önüne seriyor” denildi.
Siyasi gücün kurumlara etkisi: Fiili gücün rolü
Araştırmanın bir diğer dikkat çeken noktasının da “fiili siyasi güç” kavramı olduğunu belirtilen özette, şu ifadeler yer aldı:
“Acemoğlu ve takımına göre, geniş kısımlara yayılan siyasi güç, daha kapsayıcı ve eşitlikçi kurumların ortaya çıkmasına neden olur. Bu tür kurumlar, toplumsal refahı artırarak daha istikrarlı bir ekonomik büyüme sağlar. Ancak siyasi gücün dar bir grup üzerinde ağırlaşması, kurumların sadece belirli kümelerin çıkarlarına hizmet edecek şekilde şekillenmesine yol açabilir. Acemoğlu, bu noktada siyasi ıslahatların ve kurumsal değişimlerin önemine dikkat çekiyor.
Kore deneyi
Araştırmada öne çıkan önemli örneklerden biri de ‘Kore Deneyi’. II. Dünya Savaşı’nın ardından Kore yarımadasının ikiye bölünmesi, Kuzey ve Güney Kore’nin birbirinden tamamen farklı ekonomik ve siyasi sistemler geliştirmesine yol açtı. Güney Kore, piyasa temelli ekonomik kurumları benimseyerek hızla kalkınırken, Kuzey Kore merkezi planlı ekonomi modeliyle büyük ölçüde geri kaldı. Bu durum, kurumların ekonomik kalkınma üzerindeki tesirini çarpıcı bir şekilde gösteriyor.
Güney Kore’nin bugünkü ekonomik başarısı, piyasa iktisadının ve güçlü kurumsal yapıların nasıl hızlı kalkınma sağlayabileceğine dair önemli bir örnek teşkil ediyor. Araştırma, benzer şekilde, diğer ülkelerin de büyüme ve refah yolunda bu tür kurumsal ıslahatlar yapmaları gerektiğini vurguluyor.”
Tarihsel dersler: Talihin tersine dönüşü
Çalışmanın tarih boyunca doğal kaynaklar açısından zengin olan Hindistan ve Meksika gibi ülkelerin sömürge döneminde dayatılan fonksiyonsuz kurumlar nedeniyle nasıl geri kaldığını da incelediği vurgulanan özette, “Buna karşın, Kuzey Amerika ve Avustralya gibi doğal kaynakları daha sınırlı olan ülkeler, güçlü kurumlar sayesinde zenginleşti. Bu örnekler, ekonomik ve siyasi kurumların ülkelerin kalkınması üzerindeki tesirini net bir şekilde ortaya koyuyor. Güçlü ve kapsayıcı kurumlar, ekonomik fırsatların daha adil bir şekilde dağıtılmasına ve sürdürülebilir büyümeye olanak sağlıyor” denildi.
Türkiye için kritik dersler
Daron Acemoğlu’nun Nobel Mükafatı kazanmasının Türkiye için büyük bir gurur kaynağı olmasının yanı sıra, ekonomik kalkınması için de önemli dersler barındırdığı vurgulanan özette, şunlar söylendi:
“Çalışma, Türkiye gibi gelişmekte olan ülkelerin, güçlü ve kapsayıcı kurumlar inşa ederek sürdürülebilir büyümeye ulaşabileceğini gösteriyor.
Acemoğlu’nun önerileri, sadece akademik tartışmaların ötesine geçerek, Türkiye’nin ekonomik siyasetlerine da ışık tutuyor. Gelişmekte olan ülkeler, kurumlarını güçlendirerek, adil bir ekonomik yapı oluşturabilir ve bu sayede toplumsal refahı artırabilir.
Daron Acemoğlu’nun Nobel ödüllü bu çalışması, ekonomik büyüme ve refahın sağlanması için dünya çapında politika yapıcılara da önemli mesajlar veriyor. Ekonomik kalkınma yolunda güçlü kurumlar, siyasi ıslahatlar ve kapsayıcı bir ekonomik model inşa etmek, Türkiye’nin ve diğer ülkelerin geleceği için büyük bir öneme sahip.”
TIKLAYIN – Nobel Ekonomi Ödülü’ne layık görülen Daron Acemoğlu’na tebrik mesajları yağdı; “İktidarın, Acemoğlu’nun tezlerinden ders almasını dilerim”
TIKLAYIN – Daron Acemoğlu’nun T24 konuşmaları: Yapay zekâdan hukuk devletine, ekonomi siyasetlerinden siyasete, ne düşünüyor, hangi tekliflerde bulunuyor?
Cansu Çamlıbel’in söyleşisi | Prof. Dr. Daron Acemoğlu: Türk iktisadının yapısal sorunlarını 10 senede kalıcı hale getirmiş bir bakandan nasıl umutlanayım?
Murat Sabuncu’nun söyleşisi | Daron Acemoğlu: Dünyanın gelişmekte olan ülkelerin sesine ihtiyacı var, ama o ses için BRICS doğru yer değil
|
Daron Acemoğlu kimdir?
Eğitim hayatı
Acemoğlu, 1967 yılında İstanbul’da doğdu. Hukukçu Kevork Acemoğlu ile şair ve edebiyatçı İrma Acemoğlu’nun oğlu olan Daron Acemoğlu, ilköğrenimini İstanbul Kadıköy’deki Aramyan Uncuyan Ermeni İlkokulu’nda tamamladıktan sonra, 1986’da Galatasaray Lisesi’nden mezun oldu.
Lisans derecesini İngiltere’nin York Üniversitesi’nde Matematiksel Ekonomi ve Ekonometri Kısmı’nda (1989) tamamladı; yüksek lisans (1990) ve doktora (1992) derecelerini Londra Ekonomi Okulundan aldı. 1992-1993 yılları arasında Londra Ekonomi Okulu’nda ders verdi. 1993’ten itibaren akademik mesleğine ABD’de Massachusetts Teknoloji Enstitüsü’nde (MIT) devam ediyor. 2000 yılında ekonomi profesörü ve 2019 yılında da üniversitede bir öğretim üyesine verilebilecek en yüksek unvan olan enstitü profesörü unvanını aldı.
Akademik çalışmaları ve kitapları
MIT’deki akademik mesleğinin ilk yıllarında, The Economic Journal’da yayınlanan “Consumer Confidence and Rational Expectations: Are Agents’ Beliefs Consistent With the Theory?” (Tüketicinin Kendine güveni ve Rasyonel Beklentiler: Faillerin İnançları Teori ile Dengeli mıdır?) başlıklı makalesi “1996 yılının en iyi makalesi” mükafatına bedel görüldü. 2005 yılında ekonomi bilimine en büyük katkıyı yapan 40 yaş altındaki bir bilim insanına her iki yılda bir verilen John Bates Clark madalyasına layık görüldü. Siyaset bilimci James A. Robinson’la birlikte yazdığı Economic Origins of Dictatorship and Democracy (Diktatörlük ve Demokrasinin Ekonomik Kökenleri) 2006 yılında yayımlandı. Kurumların ekonomik gelişim ve siyasal iktisattaki yeri üzerine çalışmaları, Türkiye Bilimler Akademisi (TÜBA) tarafından 2006 yılında Bilim Ödülü’ne layık görüldü.
Acemoğlu ve Robinson’un 2012 yılında yayımlanan Why Nations Fail: Origins of Power, Poverty and Prosperity (Ulusların Düşüşü: Güç, Refah ve Yoksulluğun Kökenleri) adlı kitabı New York Times gazetesinin çok satan kitaplar listesine de girdi. Acemoğlu ve Robinson bu kitapta, milletlerarasındaki refah farklarının ana nedeninin coğrafik, tarihi ya da kültürel faktörler olmadığını; farklılığın temel nedeninin ulusların sahip olduğu ekonomik ve siyasi kurumların niteliğinde yattığını öne sürdü.
Klasik büyüme ve kalkınma teori ve modellerine farklı bir perspektifle yaklaşımı nedeniyle Sosyal Bilimler kolunda 2013 yılı Cumhurbaşkanlığı Kültür ve Sanat Büyük Ödülü’nün, Acemoğlu’na verilmesi uygun görüldü. Acemoğlu’na mükafatı, 24 Aralık 2013 tarihinde gerçekleşen merasimde Cumhurbaşkanı Abdullah Gül tarafından verildi.
Utrecht, Bilkent, Bath, Boğaziçi ve Atina üniversiteleri ile Paris’teki École Olağana Supérieure tarafından fahri doktor unvanıyla ödüllendirilen Acemoğlu’na 2019 yılında MIT tarafından “Enstitü Profesörü”, 2021 yılında İngiliz Akademisi tarafından Onur Üyesi unvanı verildi.
Acemoğlu, Review of Economics and Statistics ve Journal of Economic Growth mecmualarının yardımcı editörlüğünü yürütüyor, aynı zamanda da Bilim Akademisi üyesi.
Acemoğlu, oyun ve optimizasyon teorisi üzerine yaptığı araştırmalarıyla tanınan Asuman Özdağlar ile evli ve çiftin Arda ve Aras isimlerinde iki erkek çocuğu var.
|
|
2022 T24 Yıllık Konferansı’nda konuşan Daron Acemoğlu: Demokrasiler için yeni tehdit türedi; seçimle gelen önderlerin hukuk devletini kaldırmaları, muhalefet önderlerini hapse atmaları
|
- 2023 T24 Yıllık Konferansı’nda konuşan Daron Acemoğlu: Türkiye’de 10 yıl içinde bazı işleri yapan insanlar kendilerini geliştiremezse yapay zekayla rekabet edemeyecek
|
TIKLAYIN – Prof. Daron Acemoğlu: Ekonomideki kriz 1-2 yıl sürecek, üretkenlik sıfır, yapay tahlillerle olmaz; toplumun özgürlüğü, sesi ve özgüveni artmalı
Diğer Güncel Haberler İçin Tıklayın / Bursa Haber – Bursa Gündem – Bursa Gündem Haber – Bursa Haberleri – Bursa Son Dakika
Bizi İnstagram’da Takip Edebilirsiniz / @BursaGündemHaber
Bizi X’de Takip Edebilirsiniz / @BursaGündemHbr
Bizi Facebook’da Takip Edebilirsiniz / @BursaGündemHaber
Bizi Youtube’da Takip Edebilirsiniz / @BursaGündemHaber
Bizi Linkedin’de Takip Edebilirsiniz / @BursaGündemHaber
05:52
05:52
News
Ekonomi
Ekonomi
Ekonomi
Ekonomi
Ekonomi
Ekonomi
