Yeni bir araştırma, günlük hayatta kullanılan aletlerde, elektrikli araçlarda ve yenilenebilir enerji depolamada kullanılan şarj edilebilir lityum-iyon pillerin, toprağı ve su yollarını kirleten kalıcı kimyasalların artan bir kaynağı olabileceğini öne sürüyor.
Şarj edilebilir piller etrafta kalıcı kimyasallara yol açabilir
Kalıcı kimyasallar binlerce farklı çeşitte polifloroalkil maddeyi (PFAS) kapsıyor. PFAS, ürünleri suya, lekelere ve ısıya karşı daha sağlam hale getirmek için kullanılıyor. Yakın zamanda, bis-perfloroalkil sülfonimidler (bis-FASI’ler) adı verilen makul bir PFAS alt sınıfı, lityum iyon pillerde elektrolit ve bağlayıcı olarak kullanılmaya başlandı. Nature Communications dergisinde yayımlanan araştırmaya göre bis-FASI’ler artık üretim tesislerini çevreleyen toprak, tortu, su ve karda ortaya çıkıyor. Çalışmanın müellifleri ayrıca çöplüklerden sızan sıvılarda da bis-FASI buldular. Bu durum lityum iyon pillerin kimyasal kirliliğin potansiyel taşıyıcısı olduğunu gösteriyor. Şayet tedbir alınmazsa hayatımızın daha fazla parçası tamamen elektrikli hale geldikçe bu sorun daha da büyüyebilir. Lee Ferguson, yaptıkları araştırmanın sürdürülebilir güce karşı olmadığını ve asıl gayenin altyapıda kullanılan şeylerin çevresel risk değerlendirmelerinin tam olarak bilinmesi olduğunu ifade etti. Araştırmacılar, Ocak ve Ekim 2022 arasında Minnesota, Kentucky, Belçika ve Fransa’daki 87 farklı lokasyondan su, tortu ve toprak örnekleri aldılar. 3M ve Arkema dahil olmak üzere birçok üretim tesislerinin yakınında yaygın olan milyarda bir parça (ppb) bis-FASI konsantrasyonları buldular. Belgelenen kirlilik, Çevre Koruma Ajansı’nın içme suyundaki diğer PFAS çeşitleri için belirlediği hudutlardan kat kat daha yüksek olarak ölçüldü. Bilim insanları hala PFAS’a maruz kalmanın insanları nasıl etkilediğini anlamaya çalışıyor ve özellikle bis-FASI’ler hakkında daha da az şey biliniyor. Fakat daha yaygın PFAS cinsleri üzerine yapılan çalışmalar, yüksek maruziyeti belli kanser cinsleri, karaciğer hasarı, yüksek kolesterol ve düşük bebek doğum yükü gibi üreme sağlığı sorunlarına ilişkin daha yüksek riskle ilişkilendirdi. Yeni araştırma, bis-FASI’lerin etrafta uzun süre kalma mümkünlüğünün yüksek olduğunu, lakin içme suyundaki diğer kalıcı kimyasalları tedavi etmek için benzer prosedürler kullanılarak potansiyel olarak temizlenebileceğini öne sürüyor. Yıllar boyunca PFAS ürettiği için bir dizi dava ile karşı karşıya kalan 3M, gelecek yılın sonuna kadar kalıcı kimyasalları kademeli olarak kullanımdan kaldırma ve sonrasında tesislerinin yakınındaki kirliliği temizlemeye devam etme taahhüdünde bulundu. Çalışmanın muharrirleri dizüstü bilgisayarlar, akıllı telefonlar, tabletler, elektrikli araçlar ve daha fazlasında kullanılan 17 farklı pili test etti ve bunlardan 11’inde bis-FASI tespit etti. Ve lityum iyon pillerin yalnızca yaklaşık yüzde 5’inin geri dönüştürüldüğü tahmin edildiğinden, bis-FASI’leri de çöplüklerin yakınında aramaya karar verdiler. Kuzey Karolina çöplüklerinden toplanan sızıntıların mevcut laboratuvar örneklerini analiz ettiler ve milyarda bir parça aralığına yakın konsantrasyonlar buldular. A. Daniel Jones, Bu çalışma, sıklıkla ihmal edilen bir PFAS kimyasalına dikkat çekiyor ve bunun etrafta kolayca taşınabildiğini öne sürüyor. Ayrıca, bu çalışmanın lityum pillerin tam yaşam döngülerinin tesirlerine ilişkin daha fazla farkındalık gereksinimine dikkat çekmesi de kıymetlidir dedi.
17:11
