Mahfi Eğilmez, 32 Yıl Önce Hükümete Sunduğu Raporu Paylaştı

0

BEĞENDİM

ABONE OL

News

0

İktisatçı, muharrir ve akademisyen Dr. Mahfi Eğilmez, kendi ismini taşıyan blogunda “32 yılda değişen hiçbir şey yok” başlıklı çarpıcı bir yazıya imza attı. Yazısında Eğilmez, 1991 yılında Başbakanlığa bağlı Hazine Müsteşarlığı’nda müsteşar yardımcısı olarak görev yaptığı dönemi ve o periyottaki ekonomik tabloyu ele aldı.

Eğilmez, 1991 yılında iktisadın büyüme dışında bugünkünden daha iyi durumda olduğunu savunarak, devrin İktisattan Sorumlu Başbakan Yardımcısı Ekrem Pakdemirli’ye sunduğu raporu da paylaştı.

Mahfi Eğilmez, yazısında şu sözlere yer verdi:

“1991 yılında bendeniz Hazine’de (o zamanlar Başbakanlığa bağlı bir müsteşarlıktı) müsteşar yardımcısıydım. Türkiye, bugünkü gibi ekonomik sıkıntılarla boğuşuyordu. Büyüme yüzde 1 (bugün yüzde 5,7), enflasyon yüzde 65 (bugün yüzde 75), bütçe açığı yüzde 5 (bu yıl yüzde 6 dolayında bekleniyor), işsizlik oranı yüzde 8,2 (bugün yüzde 8,5), dış borç toplamı 54 milyar dolardı (bugün 500 milyar dolar.) Cari açık yoktu (bugün yüzde 2,8.) Şimdi karşılaştırdığımda 1991 yılının şartlarının büyüme dışında bugünkünden çok daha iyi olduğunu görebiliyorum. Ekonomi dışı alanlarda ise bugünkü durumumuzla karşılaştırılamayacak kadar iyi durumdaydık. Ama ben o zamanki durumu da beğenmiyor, Türkiye’nin çok daha iyi göstergelere sahip olmaya layık olduğunu düşünüyordum. Sonunda Türkiye İçin Bir Ekonomik İstikrar Programı Önerisi adı altında bir rapor hazırlayıp vaktin İktisattan Sorumlu Başbakan Yardımcısı Ekrem Pakdemirli’ye sundum.

Okuduğunuzda otuz yıldan uzun sürede ekonomide hiçbir şeyin değişmediğini, hatta daha da bozulduğunu ve yazılanların bugün de geçerli olduğunu göreceksiniz.”

Raporun sonuç kısmı şöyle:

“Yeni klasik iktisatçıların ortaya koyduğu çok önemli bir gerçek vardır; enflasyon sorunu, para ve maliye siyasetleri aracılığıyla geçici ayarlamalar yapmakla çözümlenemez. Siyasal iktidarın, devlet masraflarını karşılama biçimi, kamuoyunun siyasal iktidara güven duyacağı üslupta değiştirilmek zorundadır. Bir başka deyişle ekonomik istikrar siyasetinin başarısı siyasal iktidarın kredibilitesiyle yakından ilgilidir. Her şeyden önce kamuoyu, kamu bölümü finansman açıklarının para basarak karşılanmadığını, Merkez Bankasının siyasal iktidardan bağımsız olduğunu görmelidir. İkinci önemli konu, alınan tedbirlerin devamlılığının sağlanmasıyla, ya da daha açık bir sözle bu çeşit sorunların ileride yeniden ortaya çıkmayacağına olan inancın yerleştirilmesiyle ilgilidir. Bunun da yolu bütçe açıklarının düşürülmesindeki devamlılıktan geçmektedir.

Türkiye’nin 1980’ler boyunca gerçekleştirdiği yapısal değişimlere rağmen 1994 yılı başında tekrar aynı noktaya gelmesinin nedenleri ekonomik olmaktan çok siyasal nedenlerdir. 1993 yılı boyunca, Hazinenin Merkez Bankasından kullandığı kısa vadeli avansın yüzde 130’dan fazla artmış olmasının, iktidara gelirken en çok bu noktayı eleştirmiş bulunan bir önderin dönemine denk gelmesi, sorunun siyasal bir sorun olduğunun en önemli göstergesi olarak kabul edilebilir.”

“Yaptığımız bütün açıklama ve değerlendirmeler, Türkiye’de gerek kurumsal düzenlemelerin ve gerekse ekonomi siyasetinin siyasal kararlılık olmaksızın yürütülemeyeceğini ortaya koymaktadır. Vardığımız en acı sonuç budur. Genelde, bu bahislerden bazıları tümüyle teknik çalışmalarla ve son noktaya kadar siyasal iktidarın bilgisine gerek göstermeksizin çözülebilecek konular olduğu halde, Türkiye’de, başlangıçtan itibaren siyasal karara ihtiyaç gösterir bir biçime dönüşmüştür. Zira teknik bahislerin birden fazla siyaset materyali haline getirilmiş, uzlaşma yerleri yok edilmiştir. O nedenle, Türkiye’nin siyasal takımlarının işi, gelişmiş ülkelerin siyasal takımlarından çok daha zordur. Çünkü o siyasal takımlar, kendi siyaset yetkilerini kısıtlayacak tedbirleri kendileri almak; yasama organını, hükümete hesap vermekten çıkarıp tam tersine hesap soran bir organ pozisyonuna getirmek zorundadırlar.

Not: Aynı raporu, bu kez Hazine Müsteşarı iken, bazı ek ve değişikliklerle 1997 yılında vaktin Başbakanına da verdim.”