İstanbul Kültür Sanat Vakfı (İKSV) tarafından bu yıl 28. kez düzenlenen İstanbul Tiyatro Şenliği, 22 Ekim-19 Kasım tarihlerinde sanatseverlerle buluşacak. Küratörlüğünü Mehmet Birkiye’nin üstlendiği şenlik, Türkiye’den ve yurt dışından toplam 19 tiyatro, performans ve dans gösterisine ev sahipliği yapacak.
Yeni yerli üretimlerden bir seçkiye yer verilecek şenlikte, Şahika Tekand, Ebru Nihan Celkan, Yiğit Sertdemir, İhtimam Yula, Levent Tülek, Kerem Kurdoğlu, Tuğçe Tuna, Engin Hepileri, Nagehan Gürkan, Elif Temuçin, Halil Babür, Güray Dinçol, Ümit Erlim, Başak Kıvılcım Ertanoğlu, Michael Önder ve Selin Şenköken’in imzalarını taşıyan üretimler, prömiyerlerini şenlikte gerçekleştirerek izleyicinin beğenisine sunulacak.
Festivalde bu yıl ayrıca, Gülriz Sururi-Engin Cezzar Tiyatro Teşvik Mükafatı ve İKSV Genç Sanatçı Fonu ile desteklenen üç yeni yerli oyun sahnelenecek.
Festivalin küratörü Mehmet Birkiye ile 28. İstanbul Tiyatro Şenliği’ni konuştuk.
Bu yılki şenlik programını oluştururken hangi temalara veya sanatkarlara yük verdiniz? Özellikle yerli üretimler için nasıl bir seçim süreci izlediniz?
Tematik bir yaklaşım değildi programı oluşturan, daha çok metinlerin içerdiği karakterlerin üstünden bir değerlendirmeydi. Aslında şöyle ifade edilebilir; tragedya sadece büyük boyutlu karakterlerin öyküsünden mi çıkar, yoksa çağımızın günlük hayatının içinde aynı tragedyayı bulmak mümkün mü? Olağan bunun çok genel bir yaklaşım olduğuna ve bütün oyunlara bir üniforma gibi oturacağını da varsaymamak gerekir. Kişiler üstünden çok tiyatro kümeleri üstünden bir seçim yapmaya çalıştık. Yerli üretimlerde ise, daha önce tiyatromuzda nitelikli işlere imza atmış arkadaşlarımıza teklif götürdük. Bazıları ile projeler geliştirdik bazıları ile olamadı. Umarım onlar da seneye olur.
Martı mıyım?
‘BENİM TİYATRO YAKLAŞIMIM METİN AĞIRLIKLI BİR TİYATRODAN YANA’
İstanbul Tiyatro Festivali’nin bu yılki küratörü olarak, Mehmet Birkiye’nin sanata olan yaklaşımı şenliğe nasıl yansıdı?
Tiyatroya desek, sanat çok argümanlı ve büyük bir kavram. Benim tiyatro yaklaşımım – çok genel ifade edersek- metin ağırlıklı bir tiyatrodan yana. Natürel ki bir metnin birçok yorumu olabilir – hele çağımızda- farklı ögeler metne dahil edilebilir. Ancak metin bağlamından koparılmamalı ve içi boşaltılmamalıdır. Yaklaşımım biraz bu yönde oldu. Yalnız lütfen yanlış anlaşılmasın doğrusu budur demiyorum. Metnin ağırlıklı rol oynamadığı bir tiyatro şenliği de pekala olur. Bu sadece bir seçim demek istiyorum.
Festivalde yer alan uluslararası yapımlar ve Türkiye’den katılan üretimler arasında bir denge kurmak için nasıl bir strateji izlediniz?
Benim yaklaşımım çok kolaydı, yerli oyunlar yabancı oyunların en az iki katı olmalı diye düşündüm. Bir iki yabancı oyun son anda elde olmayan nedenlerle gerçekleşemedi.
Müfettişler
‘TOPLUMUMUZ KADINI BİR BİREY OLARAK GEÇ FARK ETTİ’
Festival programında yer alan “Bu İşte Bir Kadın Var” teması nasıl şekillendi?
Bu tema şenliğin var olan temalarından biri zati ve daha sonraki şenliklerde de devam edeceğini umuyorum. Erkek hükümran toplum ve özellikle bizim toplumumuz kadını bir birey olarak biraz geç fark etti. Kadın daima ona erkeklerin atfettiği vazifeleri ve bakış açısı üzerinden tanımladı; anne, eş vb. Biz bu tema bağlamında erkeğin projesi olmaktan çıkmaya çalışan kadınların, dramatik izdüşümünü yansıtan oyunları seçmeye çalıştık.
Bu yıl şenlikte izleyiciyle buluşacak olan Shakespeare yorumları üzerine neler söyleyebilirsiniz? Özellikle Thomas Ostermeier’in III. Richard yorumu tiyatroseverlerde nasıl bir etki yaratacak?
Festivaldeki tüm Shakespeare yorumlarının ortak noktası sade ve yoğun bir dramatik aksiyonu peşine düşmüş olmaları. Değişik biçimlerde bu ortak paydayı paylaşıyorlar. Özcesi özlerindeki yoğun dramatik temele inmeye uğraşıyorlar, bir anlamda çekirdekte yatan gerçeğe ulaşmaya çalışmak gibi.
Comédie-Française gibi köklü bir tiyatro topluluğunun İstanbul Tiyatro Festivali’ne ilk kez katılması şenliğin uluslararası boyutuna nasıl katkı sağlıyor?
Hekabe, Hekabe Değil bu yıl dünyanın en önemli iki tiyatro şenliğinden biri olan Avignon Tiyatro Şenliği’nin en gözde işlerinden biriydi. Tiyatro seyircimiz ile buluşmasını çok önemli buluyorum. Ancak İstanbul Tiyatro Festivali’nin yıllar içinde oluşmuş önemli bir uluslararası boyutu olmasaydı esasen buraya gelmezdi.
Hekabe, Hekabe Değil
‘SCHAUBÜHNE BERLİN’İN İSTANBUL SEYİRCİSİNE VERDİĞİ BİR SÖZÜ VARDI’
Schaubühne Berlin’in 10 yıl ortadan sonra şenliğe dönüşü tiyatroseverlerde nasıl bir heyecan yarattı?
Bu oyun bağlamında Schabuhne’nin İstanbul seyircisine verdiği ve tutamadığı bir sözü vardı. O kelamın tutulması bence olumlu bir hava yarattı.
III. Richard
Kocaeli Şehir Tiyatroları’nda ses getirecek bir oyuna da imza atıyorsunuz. İki kısımdan oluşan ‘Savaş ve Barış’ta izleyicileri ne bekliyor?
Umarım dediğiniz gibi ses getirir. Çünkü çok emek verildi, özellikle oyuncu arkadaşlarımız çok çalıştı çok uğraş sarf etti. Bildiğiniz gibi bu yıl I. Kısım’ı sahneliyoruz daha sonra II. Bölüm sahnelenecek. Bu kadar yoğun bir romanı sahneye taşımak alışılmış ki mümkün değil. Bu uyarlama eksenine, dilekleri, tutkuları ile ahlakın- en geniş anlamı ile- arasına sıkışıp kalmış, çıkış yolu arayan roman kahramanlarını bu hengamesini almış.
Savaş ve Barış 1. Bölüm
Festivalde prömiyer yapacak yerli üretimler arasında özellikle dikkat çeken projeler neler?
Burada bir ayrım yapamam, hepsi bence dikkat çekici. Ancak Yeni Arayışlar başlığı altındaki üç oyunu, Haberci, Yalnız, Linçler ve Dudaklar farklı bir yaklaşımla pahalandırmak gerekir. Sanki bu oyunlar ister metin, ister dil, isterse üslup adına farklı bir şeyler söyleyebilmişler mi? Hepsi kendini kanıtlamış tiyatrocular, nitelikli işler üreteceklerinden kuşku duymuyorum. Ama “yeni yaklaşımlar”dan niyet bazı arkadaşlarımıza tiyatromuz adına, kendi tecrübeleri adına, yeni yaklaşımlar üretecekleri bir alan açmak. İşte bunu merakla bekliyorum.
İzleyicilere kesinlikle görmelerini tavsiye edeceğiniz oyunlar neler?
Tüm oyunlar benim için eşit uzaklıkta. İster yerli ister yabancı. Ancak tiyatro öğrencilerine bir iki teklifte bulunabilirim. Yeni Arayışlar adı altında sahnelenecek oyunları daha öncelikli tercih edebilirler. Bakalım farklı yaklaşımlar görebilecekler mi? Hamlet’i izleyebilirler oyuncuk anlayışında yönetmen Declan Donnellan’ın çağdaş Stanislavsky yorumunun izleğini bulabilecekler mi?
12:54
12:54
News
Kültür & Sanat
Kültür & Sanat
Kültür & Sanat
Kültür & Sanat
Kültür & Sanat
Kültür & Sanat
KÜLTÜR & SANAT
