Mehmet Şimşek, Dezenflasyonda Etkin Olacak Dört Temel Ögesi Açıkladı

Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek, 2025 yılında kalıcı fiyat istikrarını sağlamayı ve ekonomide yapısal dönüşümü hızlandırmayı hedeflediklerini söyledi.

2025’te maliye siyasetinin daha sıkı olacağını vurgulayan Şimşek, “Enflasyonun düşmeye devam edeceği bu devirde para siyasetini desteklemek için mali disiplini güçlendirecek ve arz yönlü siyasetleri devreye alacağız.” dedi.

Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek, Ekonomi Muhabirleri Derneği’nin (EMD) yayın organı EKONOM Mecmuasına yaptığı açıklamada önemli mesajlar verdi.

Bakan Şimşek, 2023 yılı mayıs ayından itibaren uyguladıkları programın olumlu sonuçlarını aldıklarını belirterek, 2024 yılının dış kırılganlıkların azaltıldığı, dayanıklılığın artırıldığı, makro finansal istikrarın güçlendirildiği bir yıl olduğunu söyledi.

“TÜRKİYE’Yİ YÜKSEK GELİRLİ ÜLKELER ARASINA SOKACAĞIZ”

Programı başarıyla uygulayarak ödemeler istikrarı riski ve enflasyonun kontrolden çıkma riskini ortadan kaldırdıklarını kaydeden Şimşek, şöyle dedi:

2025 yılında ise kalıcı fiyat istikrarını sağlamayı ve ekonomide yapısal dönüşümü hızlandırmayı hedefliyoruz. Enflasyonun düşmeye devam edeceği bu periyotta para siyasetini desteklemek için mali disiplini güçlendirecek ve arz yönlü siyasetleri devreye alacağız. Sürdürülebilir yüksek büyüme ve daha adil bir gelir dağılımı için verimliliği ve rekabet gücümüzü artıracak yapısal ıslahatları hayata geçirerek ülkemizi yüksek gelirli ülkeler arasında konumlandıracağız.

DEZENFLASYONDA BELİRLEYİCİ OLACAK 4 BAŞLIK

Şimşek, enflasyondaki düşüşün devam edeceğini belirterek, 2025’te dezenflasyonda dört temel konunun belirleyici olacağını söyledi. Şimşek, sözlerini şöyle sürdürdü:

• Para siyasetinin gecikmeli etkileri görülecek

Birincisi, para siyasetinin enflasyona gecikmeli etkisi zamanla daha net görülecek.

• Bütçe açığı azalacak

İkincisi, 2025 yılında bütçe açığının milli gelire oranının azalması negatif mali etki yaratacak.

• Yönetilen ve yönlendirilen fiyatlar enflasyona uyumlu belirleniyor

Üçüncüsü, bütçe imkanlarının elverdiği ölçüde, yönetilen ve yönlendirilen fiyatları enflasyon amacıyla uyumlu olarak belirleyeceğiz. Örneğin, enflasyonu etkileyen kalemlerde yeniden değerleme oranını uygulamadık. 2025’te akaryakıt ürünlerinde yapılacak ÖTV artış oranını yüzde 6 ile sonlandırdık ve 12 milyar liralık vergi gelirinden vazgeçtik.

• Gıda, konut ve güçte tedbir ve reformlar

Dördüncüsü, dezenflasyonu sadece talep yönlü siyasetlerle değil, gıda, konut ve enerji gibi birçok alanda arz yönlü önlemlerle de destekleyecek; bu alandaki ıslahatlara hız kazandıracağız. Gıda arzını artırmak amacıyla sulama projeleri, arazi toplulaştırması, gıda lojistiği ve gıda ihtisas bölgelerinin kurulmasına yönelik takviyelerimizi sürdüreceğiz. Sosyal konut arzının artırılması da arz yönlü siyasetlerin temel ögelerinden biri olacak. Enerji dönüşümünü ise hem yerli hem de yenilenebilir kaynakları önceliklendirerek gerçekleştireceğiz.

YENİ VERGİ DÜZENLEMELERİ VE KAYIT DIŞILIKLA MÜCADELE

2025 yılında maliye siyasetinin daha sıkı olacağını vurgulayan Şimşek, “2025 yılı, yeni vergi düzenlemelerinden daha çok kayıt dışılıkla mücadele ve harcama disiplini dönemi olacak. Deprem dışındaki alanlarda harcama disiplinine devam edeceğiz. Yeni ihdas edilen asgari kurumlar vergisi başta olmak üzere alınan gelir önlemleri, vergilemede istekli ahengi güçlendirecek çalışmalar, etkin tahsilat ve denetim performansıyla bütçe açığını düşürmeye devam edeceğiz” dedi.

“BÜTÇE AÇIĞININ MİLLİ GELİRE ORANI AZALACAK”

Şimşek, bu kapsamda bütçe açığının milli gelire oranının 2025’te yüzde 3,1’e ve sonraki yıllarda yüzde 3’ün altına gerilemesini beklediklerini ifade ederek, böylece kamu maliyesiyle de enflasyonla gayrete çok güçlü bir destek sağlayacaklarını belirtti.

“KAMU İHALE ISLAHATININ TEKNİK ÇALIŞMALARI TAMAMLANDI”

Mal ve hizmet piyasalarında ağırlaşmaya izin vermeyeceklerini dile getiren Şimşek, şu değerlendirmeyi yaptı:

Arz tarafında ürün ya da sektör bazında monopolleşme eğilimlerine de engel olacağız. Bu kapsamda mal ve hizmetlerde, piyasaya girişin-çıkışın kolaylaştırılması ile küresel entegrasyonun sağlanması kritik önem taşıyor. Çünkü rekabetin olduğu ortamda verimlilik artar, yenilikçi tahliller ortaya çıkar ve bu da doğal olarak dezenflasyonist bir etki yaratır. Avrupa Birliği ile Gümrük Birliği’nin güncellenmesini; tarım, hizmetler ve kamu alımlarının kapsam dahiline alınmasını son derece değerli buluyoruz. Dolayısıyla küresel entegrasyonu sadece ekonomik bir gereklilik değil, aynı zamanda dezenflasyon sürecinin önemli bir ögesi olarak da görüyoruz. Kamu alımları tarafında Kamu İhale Islahatına ilişkin teknik çalışmalarımızı tamamladık ve Partimizin yetkili organlarına kıymetlendirmek üzere ilettik.

REZERVLERDEKİ ARTIŞ

Cari açıktaki düşüş, dış finansmana erişimin güzelleşmesi ve Türk lirasına artan güven sonucunda, önemli ölçüde rezerv birikimi sağladıklarını belirten Şimşek, “2023 yılı Mayıs ayına göre brüt rezervlerimiz yaklaşık 57 milyar dolar, swap hariç net rezervlerimiz ise 104 milyar dolar arttı. Uluslararası tanıma göre rezerv yeterliliğimiz eşik düzeye ulaştı. Rezervlerdeki artışın yaklaşık yüzde 75’i yurt içi portföy tercihlerinden, yani ters para ikamesinden kaynaklandı. Programla birlikte Türk Lirasına güven arttı ve yabancı para mevduatların toplam içindeki payı yüzde 41,4’e geriledi.” dedi.

“GELİR DAĞILIMI İYİLEŞİYOR”

Uygulanan ekonomi programı sayesinde gelir dağılımındaki bozulmayı gidermeye başladıklarını belirten Şimşek, şöyle devam etti:

Gelir dağılımı eşitsizliğini gösteren Gini Katsayısı 2022 yılında, 2005 yılından sonra en kötü düzeyini görmüştü. Ancak 2023 yılında bu eğilim tersine döndü, gelir dağılımında adalet yeniden sağlanmaya başladı. Çalışanlarımızın milli gelirden aldığı pay son 26 yılın en yüksek düzeyine ulaştı. Enflasyondaki düşüşün devamıyla, vatandaşlarımızın alım gücü daha da artacak ve gelir dağılımındaki bozulma düzelmeye devam edecek.

BÜTÇE AÇIĞI

Deprem harcamalarının etkisiyle 2023’te bütçe açığının milli gelire oranını yüzde 6,4 öngörmüştük. Uyguladığımız siyasetlerle bu oran yüzde 5,2 gerçekleşti ve gelişmekte olan ülke ortalamalarının altında kaldı. 2024 yılında ise bu oranın yüzde 4,9 olarak gerçekleşmesini bekliyoruz.

BÜYÜME KOMPOZİZYONU

Mehmet Şimşek, röportajda şu bilgileri de paylaştı.

-Dezenflasyon sürecinde büyüme ölçülü ve daha istikrarlı seyrediyor. 2023 yılı üçüncü çeyreğinde ekonomide başlayan dengelenme belirginleşerek sürüyor. 2024’ün ilk üç çeyreğinde yüzde 3,2 gerçekleşen büyümeye toplam yurt içi talep 1,3 puan, net dış talep ise 1,9 puan katkı yaptı.

-Jeopolitik gelişmeler ve en büyük ticaret ortağımız Almanya’daki zayıf talep, 2024 yılında ihracatımızın büyümeye katkısını sınırladı.

-Bunun yanı sıra stok maliyetlerindeki artış, iç talepteki yavaşlama ve diğer ihracat pazarlarımızdaki görece zayıf talep imalat endüstrinde daralmaya neden oldu.

-Ancak milli gelirimizin yaklaşık 4’te 3’ünü oluşturan hizmetler, inşaat ve tarım kesimlerinde ekonomik aktivite hala güçlü görünümünü koruyor. Büyümedeki ivme kaybına rağmen, işgücü piyasamız güçlü görünümünü sürdürmekte olup programın kısa vadeli tesirlerinin epey sınırlı olduğunu gösteriyor.

-Mevsimsel düzeltilmiş istihdam 2024 ekim ayında geçen yılın mayıs ayına göre 1,4 milyon kişi artarken aynı devirde işsizlik oranı 0.8 puan gerileyerek yüzde 8,8 oldu.”

-Enflasyondaki düşüş ve destekleyici küresel şartlarla birlikte, 2025’in ikinci yarısından itibaren ekonomik aktivitede izafî bir toparlanma öngörüyoruz.

-2025 yılında küresel büyümenin, ticaretin, finansal şartların ve emtia fiyatlarının ekonomimiz açısından daha destekleyici olmasını öngörüyoruz.

-İhracatımızın yüzde 72’sini oluşturan Avrupa, Orta Doğu ve Kuzey Afrika’da büyümenin 2025 yılında hızlanması beklenmektedir.

-2025 yılı sonuna kadar piyasalar, ABD Merkez Bankası’nın (Fed) 50 baz puan, Avrupa Merkez Bankası’nın (ECB) ise 100 baz puan daha faiz indirimi yapmasını öngörmektedir.

-Gevşeyen küresel finansal koşullar ülkemiz ve gelişmekte olan diğer ülkeler açısından olumlu olacaktır. Küresel ekonomide korumacılığın arttığı bir periyottan geçiyoruz.

-Üretimin yerelleştiği ve tedarik zincirlerinin dost ülkelere yöneldiği bu devirde, Türkiye önemli avantajlara sahip.

-Gümrük Birliği dahil olmak üzere, 54 ülkeyle yaptığımız serbest ticaret mutabakatlarıyla, 30 trilyon dolarlık bir coğrafyaya entegreyiz ve bu sayede müdafaacı eğilimlere karşı sağlamız.

-Serbest ticaret mutabakatlarımızın olmadığı yakın ve dost coğrafyalarla da güçlü ilgilerimiz var.