Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) Mayıs Ayı Fiyat Gelişmeleri Raporu yayınlandı.
Rapora nazaran, yıllık tüketici enflasyonundaki baz tesiri kaynaklı bariz artışa rağmen, bu periyotta çekirdek B ve C göstergelerinin yıllık değişimlerinde ölçülü bir seyir izlendi.
Yıllık enflasyon, hizmet ve temel mal gruplarında bir ölçü düşerken, güçte besbelli olmak üzere diğer kümelerde yükseldi. Bir evvelki yılın aynı periyodunda doğalgazın fiyatsız kullanılması kaynaklı düşük baza ek olarak, cari ayda meskenlere yönelik doğalgazda ilk 25 metreküpün bedelsiz olarak kullandırılması uygulamasının sona ermesiyle, güç kümesinde yıllık enflasyon kayda kıymet şekilde hızlandı.
Bu uygulamanın sona ermesi mayıs ayı manşet enflasyonunu 0.64 puan üste çekerken, söz konusu etki arındırıldığında aylık tüketici enflasyonu hudutlu bir düzgünleşme kaydetti.
Gıda kümesinde aylık enflasyon mevsimsel tesirlerle zayıflarken, bu gelişmede zerzevat kalemi öncülüğünde fiyatları gerileyen işlenmemiş besin alt grubu belirleyici oldu. İşlenmiş besinde aylık enflasyon bir evvelki aya kıyasla arttı.
Hizmet kümesinde yüksek aylık fiyat artış eğilimi sürdü, lokanta-otel, kira ve eğitim öne çıkan kalemler olmaya devam etti.
Temel mal kümesinde mayıs ayında dönem geçişine bağlı olarak giysi ve ayakkabıda fiyatlar yükselirken, sağlam mal alt kümesinde fiyat artışı yavaşladı.
Türk lirasındaki ölçülü seyri takiben üretici fiyatları aylık artışı önemli ölçüde zayıfladı, yıllık üretici enflasyonu ise düşük bazın da tesiri ile yükseldi. Bu görünüm altında, mevsimsellikten arındırılmış datalarla, B ve C göstergelerinin aylık artış oranlarında gözlenmekte olan zayıflama eğilimi mayıs ayında kesintiye uğradı.
Aylık bazda ulaştırma hizmetleri fiyatları geriledi
Yıllık tüketici enflasyonuna katkılar incelendiğinde, enerji, hizmet, temel mal, besin ve alkol-tütün-altın kümelerinin katkıları bir evvelki aya kıyasla sırasıyla 3.45, 0.74, 0.66, 0.53 ve 0.27 puan arttı.
Fiyat artışları B endeksini oluşturan kümelerden temel mal ve hizmet kümelerinde yataya yakın seyrederken, işlenmiş besinde yükseliş kaydetti.
Hizmet fiyatları mayıs ayında yüzde 4,03 artarken, küme yıllık enflasyonu 1,06 puan düşüşle yüzde 95,93 oldu. Aylık bazda ulaştırma hizmetleri fiyatları geriledi, lokanta-otel, kira ve eğitim hizmetleri yüksek aylık fiyat artışları ile öne çıkan kalemler oldu.
Yıllık enflasyon kira dışındaki alt kümelerde geriledi. Lokanta-otel alt grubu aylık enflasyonunda bir evvelki aya kıyasla gerçekleşen güçlenmeyi yemek hizmetleri sürüklerken, otel fiyatlarında da artış gözlendi.
Mayıs ayında kira alt kümesinde aylık artış yüzde 5,46 ile bariz olurken, yıllık enflasyon bu alt kümede yüzde 125,14’e ulaştı. Diğer hizmetler alt grubu fiyatları aylık yüzde 3,60 oranında yükseldi, bu alt kümedeki fiyat artışında, özel okul fiyatları kaynaklı olarak eğitim hizmetlerinin yanı sıra eğlence-kültür hizmetleri öne çıktı.
Dayanıklı mal fiyatlarının aylık artışı yavaşladı
Bu devirde haberleşme hizmetlerinde aylık fiyat artışının yavaşladığı izlendi. Ulaştırma hizmetleri fiyatı ise karayolu ile şehirlerarası yolcu nakliyatı ve vapur ile yolcu nakliyatı fiyatlarındaki düşüşler sonucunda aylık bazda hudutlu bir oranda gerileyerek hizmetlerin diğer alt kümelerinden ayrıldı.
Temel mal grubu yıllık enflasyonu 0,63 puan azalarak yüzde 56,51 oldu. Yıllık enflasyon diğer temel mallarda artarken, bunun dışında kalan alt kümelerde geriledi. Sağlam mal (altın hariç) fiyatları aylık artışı yüzde 1,89 ile yavaşlama gösterdi, alt küme yıllık enflasyonu 2,47 puan düşüşle yüzde 57,43’e indi.
Otomobil, mobilya ve beyaz eşya fiyatları mayıs ayında sırasıyla yüzde 2,99, 2,01 ve 0,91 oranlarında arttı. Beyaz eşya dışında kalan elektrikli ve elektriksiz aletlerin fiyatları ise bu devirde yüzde 1,29 azaldı.
Giyim ve ayakkabı alt grubu fiyat artışında dönem geçişinin tesiri hissedilirken, diğer temel mallar alt kümesinde aylık fiyat artışı yüzde 1,90 ile bir evvelki aya kıyasla zayıfladı.
Enerji fiyatları mayıs ayında yüzde 4,91 oranında arttı, küme yıllık enflasyonu baz tesiriyle 46,85 puan artarak yüzde 89,68 oldu. Güç grubu aylık fiyat artışında, ilk 25 metreküpü bedelsiz kullandıran uygulamanın sona ermesiyle doğalgaz fiyatlarındaki yüzde 28,89 oranındaki artış belirleyici oldu.
Bir evvelki yılın aynı periyodunda doğalgazın fiyatsız kullandırılması kaynaklı düşük baz, güç grubu yıllık enflasyonunu güçlü bir şekilde yükselten temel öge oldu. Mayıs ayında Türk lirası cinsi güç fiyatlarındaki gelişmeleri takiben akaryakıt ve tüp gaz fiyatları sırasıyla yüzde 3,11 ve 1,45 oranlarında gerileyerek güç grubu enflasyonundaki yükselişi sınırladı.
Kırmızı et fiyatlarında süregelen artışlar yavaşladı
Gıda ve alkolsüz içecekler grubu fiyatları mayıs ayında yüzde 1,69 oranında arttı, yıllık enflasyon 1,64 puan yükselerek yüzde 70,14 oldu. Yıllık enflasyon işlenmemiş besinde 1,32 puan düşerek yüzde 76,53 oranında gerçekleşirken, işlenmiş besinde 4,31 puan artışla yüzde 64,50’ye yükseldi.
İşlenmemiş besin fiyatları bu periyotta temelde mevsimsel tesirlerle geriledi, bu gelişmeyi zerzevat ve yumurta fiyatlarındaki aylık düşüşler sürükledi. Bu kümede, kırmızı et fiyatlarında süregelen artışların yavaşladığı izlendi.
Diğer taraftan, bir müddettir ölçülü seyreden işlenmiş besin kümesinde bu devirde aylık enflasyon bariz bir artış gösterdi. Bu gelişmede ekmek fiyatları, kırmızı et fiyatlarındaki birikimli artışların yansıdığı işlenmiş et ürünleri ile çiğ süt fiyat artışının tesirlerinin izlendiği peynir ve diğer süt ürünleri öne çıktı.
Alkollü içecekler ve tütün kümesinde fiyatlar üretici firma kaynaklı gelişmeleri takiben yüzde 4,74 oranında artarken, yıllık enflasyon 7,95 puan yükselişle yüzde 86,48 olarak gerçekleşti.
Yurt içi üretici fiyatları mayıs ayında yüzde 1,96 oranında arttı, yıllık enflasyon 2,02 puan yükselerek yüzde 57,68 oldu. Ana sanayi kümelerine nazaran incelendiğinde, güç fiyatları yüzde 3,32 oranındaki artış ile öne çıktı, ara malı ve sermaye malı başta olmak üzere kalan kümelerde aylık fiyat artışının daha ölçülü seyrettiği izlendi.
03:32
