Gonca Kocabaş / Milliyet.com.tr – Bengisu Avcı, yüzme sporuyla 6 yaşında tanıştı. 2011 yılında bu branşta Milli Kadro’da yer aldı, 2017’de maraton yüzmeye yöneldi ve hala bu alanda çalışmaya devam ediyor. Uzun arada, 30-40 km parkurlarda ülkemizi temsil ediyor ve soğuk sularda yarışıyor. Buz yüzme Avrupa 3.’lüğü ve dünya şampiyonluğu olan Bengisu, son birkaç yıldır Okyanus 7’lisi denilen parkurları yüzüyor. Hedefi 7’yi tamamlayarak dünyadaki sayılı sportmen içerisine Türk bayrağıyla ismini yazdırmak olan Bengisu Avcı, bu yolda 4 parkuru geride bıraktı ve şimdi, önünde üç parkur daha var. Aynı zamanda Bengisu, bir yandan da maraton atletleri yetiştiriyor. Bengisu Avcı, suyla çok küçük yaşta tanıştı. Sonrasında Ege Üniversitesi’ndeki hocası Akın Ongun onu keşfedince profesyonel yüzme mesleği başladı. Havuz yarışlarında kurbağalama ve karışık yarışırken 2010 yılında ilk sefer yapılan Açıksu Deneme Yarışları’nda yer alan Bengisu, devamında Milli Grup’ta ülkemizi bu branşta temsil etmeye başladı, bir yandan spor bilimleri fakültesinde tahsil görüyor.
MANŞ’I 11 SAAT 29 DAKİKA İLE GEÇTİ “2016 yılında Capri Napoli Maratonu’nu yüzecek ‘Çılgın Türkler’, masterlar grubunda hızlı bir atlet arıyorlardı’diyen Bengisu Avcı, “6 kişilik kadın ekibinde ben de yer aldım ve o gün maraton yüzmeyle ilgimi görüp beni Manş Denizi’ni ( İngiliz kanalı) yüzmeye ikna ettiler. Aslında 10 km yarışan bir atlettim ve kolay adapte olmuştum. Lakin 7 saat mücadele sonrasında hipotermi tehlikesiyle karşı karşıya kaldım. Sonraki sene yeniden denemeye karar verdim ve o yıl mesleğimi de şekillendiren sene oldu” diyerek ekledi: “Bu alanda çok az atletimiz olduğu için yurt dışındaki yüzme kümeleri ve antrenörleriyle çalışmaya başladım. Manş’ı o yıl 11 saat 29 dakika gibi iyi bir dereceyle geçtim. Bir yandan kendi sporcularımı yetiştirmeye başladım. 2022 yılında, Amerika’da bulunan Catalina Channel ile devam ettim, 34 km parkuru geçen ilk Türk kadın atlettim. Böylelikle Okyanus 7’lisinin (Ocean’s Seven) iki parkurunu tamamlamış oldum ve başkalarını de yüzmeye karar verdim. Yılda bir, tahminen iki parkura gidebiliyordum zira bunlar dünya şampiyonası gibi değil yani federasyon yarışı değiller; birer meydan okumalar.”
‘ÜÇLÜ TAÇ’ YAPAN İLK TÜRK KADIN SPORCU 2023’te bir diğer etap olan Cebelitarık’ta Avrupa’dan Afrika’ya yüzen Bengisu, devamında Manhattan etrafı ’20 Bridges’ parkurunu yüzerek ‘üçlü taç’ yapan (Manş, Catalina, Manhattan) ilk Türk kadın atlet oldu. Bu yıl şubat ayında Yeni Zelanda’daki Cook Boğazı’nı yüzen Bengisu Avcı, “Benim için 4. parkurdu. Zorlansam da çok keyif aldım. Bunu başaran ilk Türk oldum. O noktada seyahatime inanan SİDREX markası bana sponsor oldu. Şimdi gerimde güzel bir ekip var. Bu sayede 5, 6 ve son parkur için slotlarımı aldım. En son Hawaii’deki Ka’iwi (Molokai) parkurunu yüzmeye çalıştım, 12. saatte çıkmak zorunda kaldım. Yine de denediğim için çok mutluyum” şeklinde konuştu. “Her biri benim için kendimi aştığım birer challenge” diyen başarılı atlet, “İlkler daima bu tutkuyla geldi. Okyanus aşırı parkurlarda bayrağımızı taşıdığım için çok memnunum, gayem dünyada sadece 28 kişinin yüzebildiği 7’yi tamamlamak. Çok büyük bir hedef bu; parkurlar zorlaştıkça, zirveye çıktıkça sayı azalıyor” tabirlerine yer verdi.
‘KOLUM BOYUNCA UZANAN SAÇAKLARI ELİMLE ATTIM’ Bengisu Avcı, “Kaiwi parkuru geçişim akşam saatlerinde başladı, 18.00 civarı Moloka’i Adası’ndan suya girdim. 45 km parkurda, dalga uzunluğundan karşı kıyıyı görmediğiniz bir yerdesiniz. Oranın en büyük zorluğu da buydu yani okyanus ile mücadele etmek.
Hava kararırken bana yanımdaki kano ve önümüzdeki tekne yön bulma konusunda yardımcı oluyordu. Ama bazen tekneyi bile göremiyorduk. Bu şekilde bütün gece kulaç attım. Suda bazı denizanası cinsleri ve yosun parçaları vardı” detaylarını vererek yaşadıklarını anlattı: “Temas etsem de acısı bir süre sonra geçiyordu. Sabah 06.00 gibi güneş doğacak, sonra daha kolay olacak diye hayal ediyordum. Beşinci parkuru yüzüyor olmamı, karşı kıyıya çıkıp kutlayacağımızı düşünürken tam o sırada sol tarafımda yine bir denizanasına temas ettim ve yanmaya başladı. Kolum boyunca uzanan saçaklarını elimle alıp attım ama inanılmaz bir acıydı, başkaları gibi değildi. Kano kaptanımıza haber verdi ve tekneye yanaştık. Kurallar gereği birinin bana dokunması yasaktı. O yüzden sadece yaklaştım ve koluma baktılar. Yaşadığım semptomlar Portekiz Man o’War veya kutu (box) denizanasına benziyormuş.
O sırada acı içinde dönüp yüzmeye devam ettim. 10 dakika kadar sonra bir oburu, bu sefer boyun ve göğüs bölgeme temas etti. Birincisinin acısı ve zehrini şimdi atamadığım için tekneye çıkmak zorunda kaldım.”
‘ONLARIN YAŞAM ALANINDAYIZ, BÖYLE MÜSABAKALAR OLUR’
“Denizanalarını gözle görmemiz mümkün değildi” diyen Avcı, “Hem alacakaranlıktaydık hem de ikisi de çok küçük çeşitler ancak uzun, şeffaf dokungaçları var. Yaşadığım hissi anlatmak çok zor zira Türkiye sularında karşılaştırabileceğim böyle bir tıp bulunmuyor. Yanma ve bütün bedene yayılan bir krampa sebep oluyor” yorumunda bulundu. Yaşadıklarının hiçbir zaman denizdeki yaşama karşı bir korku veya kızgınlık duymasına sebep olmadığına dikkat çeken Bengisu Avcı, “Biz onların yaşam alanına giriyoruz ve böyle müsabakalar elbette oluyor. Aynı anda, aynı bölgedeydik. Küresel ısınmaya sebep olarak sudaki canlıların dengesini bozuyoruz. Bu yüzden canlılar tarafını kaybediyor veya başka bölgelerde, farklı saat ve sularda karşımıza çıkabiliyorlar”şeklinde konuştu. “İlk çıktığında belli belirsiz olan yerler birkaç saat sonrasında yerini göstermeye başlamıştı” diyen Bengisu Avcı, kolunda, çenesinde ve bedeninde hâlâ izlerinin durduğunu söyledi. Maraton yüzmeyi hayatın kendisine benzeten milli yüzücü, “Hedefinizin peşinden giderken zirveye yaklaştıkça yaşadığımız zorluklar da artmaya başlıyor.
Bu noktada pes edip bırakacaksanız şayet gereğince istemiyorsunuz demektir. Zira her seferinde plan dışı bir şeylerle karşılaşıyoruz. Önemli olan seyahatin kendisini sevmek. Ben daha önce yapılmamış bir şeyi başarmaya çalışıyorum, olağan ki çok fazla bilinmez pürüzle karşılaşıyorum. O gün orada olmak büyük bir tecrübe oldu benim için. Şimdi öğrendiklerimle yeniden yola çıkacağım” diyor. ‘DEĞDİĞİNİZDE YAKIYOR, KIRBAÇ İZİ BIRAKIYOR’ Her ne kadar denizanası denilse de aslında bunların denizanası değil bir sifonofor, yani başka bir tıp olduğunu söyleyen Deniz Biyoloğu Dr. Mert Gökalp, ilgi alımlı oldukları olduğu kadar tehlikeli de olan deniz canlıları için önemli açıklamalarda bulundu. Gökalp, “Yine jelimsi yaratıklardan bir tanesi ama denizanasıyla sifonoforlar arasında fark var. Bu iki tıpta hidrozoo’dan geliyor yani mercanların da bulunduğu ortak atayı paylaşıyorlar. Hidroitler, mercanlar, gibi canlıların içerisinde, denizanalarında da nematosist denilen birtakım yakıcı hücreler vardır. Bunu, avladıkları canlıları paralize edebilmek için kullanırlar. İşte bu yakıcı hücreler aslında bu canlıya değdiğiniz anda bir şekilde yanmanıza, bedeninizde alerjik tepkilerin oluşmasına veya önemli şekilde yaralanmalara sebep oluyor. Kırbaç şeklinde izlere neden olan noktalar bunlar” şeklinde konuştu. Bu canlının normalde Atlantik Okyanusu’nda yaşayan ve bu noktada da yüzme sporuyla uğraşan insanlara önemli ziyanlar verebilen, hatta yaptıkları yüzüş ve rekor denemelerini de engelleyebilen canlılardan olduğuna değinen Gökalp, “Dönemsel olarak fazla olabilirler. Belli noktalarda yoğunlaşabilirler. Ülkemizde bulunmuyor.Türkiye’de en yakıcı canlı benekli, morumsu küçük bir deniz anası. Epeyce uzayabilen tentikülleri şeffaf ve arka tarafında olduğu için görünmüyor.
Çanakkale, Saros, Foça, Karaburun taraflarında dönemsel olarak önemli şekilde artabiliyor. Portekiz Man o’War bizim ülkemizde yok, olsaydı sıkıntı olurdu zira çok daha fazla yakıcı özelliği var” bilgisini paylaştı.
‘ASLA TATLI SUYLA YIKAMAYIN, ÇABUCAK ÇIKARMAYIN’ “Temas edildiğinde katılıkları çabucak çıkarmaya çalışmayın” diyen Dr. Mert Gökalp, “Deniz suyuyla yıkayacaksınız. Üzerini sıvazlamayacaksınız. Sirke kullanılabilir. Tatlı suyla mutlaka yıkamayacaksınız zira nemotisitlerin patlaması demek zehrin yayılması demek. Üzerinde bıraktığı hücrelerin patlaması yeniden zehrinin zerk edilmesi anlamına geliyor. Onun için medikal bir destek almak çok daha iyi” ihtarını yaparak sözlerini şöyle noktaladı:“Çok fazla insan denizde karşılaşmayıp kıyıda görünce ‘Bu ne?’ deyip dokunabiliyor. Çok alımlı bir görüntüsü var, inanılmaz bir mavisi var. Dokunuyor ve orada yakıcı hücrelerle teması oluyor. Uzak durmak gerekli; denizde de karada da. Bir şekilde dokunursanız, elinize alırsanız yakmaya devam eder. Zira o zehirli hücreler öldükten sonra da bir yere gitmiyor. Böyle alanlarda denize girildiği zaman ‘Deniz analarına dikkat edin’ diye uyarılar oluyor. Buralarda girmemek lazım. İnsanlar girse de tüm vücut müdafaalarıyla şuurlu bir şekilde giriyorlar. Deniz analarıyla denize girmek de güzel bir şey. Mesela ben seviyorum, fotoğraf çekiyorum, video çekiyorum ama maskeyle girmek çok önemli. Bu noktalarda yüzüyorsanız kurbansınız demektir zira önünüzü göremiyorsunuz.”
13:13
