Dünya yazarı Naki Bakır, bugünkü köşesinde Türkiye’de konut kiralarına getirilen yüzde 25’lik artış tavanının etkisizliğini ele alırken, “Daha önce, biten kiralama devrinde gerçekleşen enflasyon baz alınarak belirlenirken, Haziran 2022’den bu yana maddeyle getirilen yüzde 25’lik üst sonun uygulandığı kira artışları, bu devirde yüzde 300’e yaklaşarak, aynı devirdeki genel enflasyonu ikiye katladı,” ifadelerini kullanarak, getirilen sonun piyasada beklenen etkiyi göstermediğini vurguladı.
Bakır “Sosyal kriz yaşandı” diyerek, kira artışlarının yol açtığı toplumsal meselelere işaret etti ve, “İki yılını dolduran konut kirası artışında üst sınır uygulaması, ilk günden bu yana ev sahipleri ile kiracılar arasında uyuşmazlık ve kavgaya yol açtı,” tabirleriyle bu durumun önemli toplumsal tansiyonlara neden olduğunu belirtti.
Ayrıca, mevcut durumun geleceği hakkında, “Konut kirası artışlarına yüzde 25 tavanı getiren yasa unsurunun uzatılan mühleti bu yıl 1 Temmuz prestijiyle dolacak,” diyerek, kira artışlarının kontrol altına alınmasına yönelik mevcut yasal düzenlemenin sona ereceğini ve eski sisteme dönüleceğini ifade etti.
“Enflasyonla mücadele kapsamında konut kiralarına getirilen artış tavanı, bu alanda yaşanan fahiş artışların önüne geçemedi.
Daha önce, biten kiralama devrinde gerçekleşen enflasyon baz alınarak belirlenirken, Haziran 2022’den bu yana kanunla getirilen yüzde 25’lik üst hududun uygulandığı kira artışları, bu devirde yüzde 300’e yaklaşarak, aynı dönemdeki genel enflasyonu ikiye katladı. Tüketici fiyat endeksi (TÜFE) kapsamında son iki yılda kümülatif bazda en yüksek artışı kaydeden alt harcama grubu “gerçek kira” oldu.
Ne hedeflenmişti?
Kiralardaki aşırı yükselmeyi baskılamak amacıyla artış tavanı yüzde 25’le sınırlanmış, unsurun yer aldığı 7409 sayılı Kanun 11 Haziran 2022’de Resmî Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girmişti.
Söz konusu düzenleme ile izleyen bir yıllık devirde yenilenecek kira sözleşmelerinde artışların bu oranı geçemeyeceği karara bağlandı. Bu uygulamanın 1 Temmuz 2023’te dolan mühleti daha sonra bir yıl uzatıldı.
Bu yıl aynı tarihte uzatma sona erecek ve uygulama iki yılı doldurmuş olacak. Fakat bu devirde yasal düzenlemeye rağmen birçok ev sahibi artış tavanına uymadı, özellikle İstanbul, Ankara, İzmir, Antalya gibi metropoller başta büyük kentlerde boşalan meskenlere evvelkinin 4-5 katı kiralar istenmeye devam edildi. Kontratlar, yasal sınırın çok üzerindeki artış oranları ile yenilendi.
Enflasyon dataları ne diyor?
Türkiye İstatistik Kurumu’nun (TÜİK) tüketici fiyat endeksi dataları, iki yıllık dönemde yenilenen kira sözleşmelerinde artış üst hududunun kâğıt üzerinde kaldığını gösteriyor.
Yüzde 25’lık tavanın 2022 yılının haziran ayı başlarında getirildiği dikkate alındığında, uygulama bu yılın mayıs sonu prestijiyle yaklaşık iki yılını doldurdu.
Mayıs 2022 sonu ile bu yılın mayıs sonu arasındaki iki yıllık dönemde TÜFE’de genel artış kümülatif bazda yüzde 144,9 olurken, TÜFE kapsamındaki ana ve alt harcama kümeleri içinde en yüksek artış yüzde 285,97 ile “gerçek kira” endeksinde yaşandı. Böylelikle söz konusu iki yıllık devirde kiralardaki kümülatif artış üç kata yaklaştı. Diğer deyişle kiraların düzeyi, Mayıs 2022’dekinin yaklaşık dört katına ulaştı.”
Bakır’ın yazısının tamamını okumak için .
13:12
