İsrail hükümetinde başgösterecek bir çatlağa umut bağlayanları sevindiren bir gelişme gibi görünüyor ama Başbakan Binyamin Netanyahu’nun 7 Ekim’deki Hamas saldırlarından sonra kurduğu Savaş Kabinesi’ni feshetmesi aslında daha önemli meselelere yol açacak bir gelişme. Netanyahu’nun bu kararı kabinenin iki önemli üyesi Benny Gantz ile Gadi Eisenkot’un istifalarının ardından geldi. Kilit kıymette figürler olan bu iki bakan, Gazze’deki savaşın gidişatı konusunda Netanyahu ile uyuşmazlık yaşıyordu uzun müddettir.
Kabinenin feshi sanıldığı gibi ne savaşı durduracak ne de daha ölçülü bir hükümetin gelmesine yolaçacak. Tersine bu gelişme aşırı sağcı siyasetçilerin kurulacak yeni kabinede daha da güçlü olmalarının yolunu açacak. Netanyahu’nun koalisyon hükümetinde yer alan aşırı sağcı figürler bu kabinede de yer almayı istiyor, lakin hem ABD hem de batılı ülkelerle ilgilerin kötüleşeceği dehşetiyle bu istekleri kabul edilmiyordu. Artık Netanyahu ABD ya da batının yansısını göğüsleyerek şayet yeniden oluşturursa kabineye aşırı sağcıları doldurabilir.
Gantz ile Eisenkot’un kıymeti şurada; ikisi de eski askeri şefti. Beş üyeli Savaş Kabine’sinin sahiden de en ölçülü üyesiydiler. Kabine’nin kurulması da aslında, Ulusal Birlik Partisi’nin başkanı olan Gantz’in koalisyon hükümetine katılmak için öne sürdüğü bir talepti. Gantz’ın kabineden ayrılma kararı, İsrail ile Hamas arasındaki savaşın sekizinci ayına girdiği, durumun kırılganlığını koruduğu bir devirde geldi. Gantz şu sözlerle verdi istifasını: “Netanyahu gerçek zafere doğru ilerlememizi engelliyor. İşte bu nedenle bugün harikulâde hal hükümetinden yüreğimiz buruk ama kendimize inancımız tam bir şekilde ayrılıyoruz”.
The Times of Israel’in haberine göre, bir Başbakanlık yetkilisi, acil durum birlik hükümeti artık olmadığından, bu düzenlemenin bir kesimi olarak ortaya çıkan savaş kabinesinin artık geçerli olmadığını belirtti. Bu gelişmenin ardından Netanyahu ile Savunma Bakanı Yoav Gallant, savaşla ilgili kilit kararları almak üzere diğer ilgili yetkililerle küçük çaplı istişarelerde bulunacak, daha geniş güvenlik kabinesinden son onayı almaya çalışacak. Bu yeni bir Savaş Kabinesi’nin kurulmayacağı anlamaına gelmiyor olağan.
Gantz’ın istifadan hedefinin ne olduğunu şu açıklaması gereğince ortaya koyuyor: “Nihayetinde halkın itimadını kazanacak, zorluklarla yüzleşebilecek bir hükümet kuracak seçimler yapılmalı”. Yani bir erken çağrısı yaptı Gantz. Yeniden başlayan protestolarla birlikte düşünüldüğünde davetin toplumun büyük kesitinde bir karşılığı olduğu görülebiliyor. Muhtemelen bir seçim göreceğiz İsrail’de. Zira hem savaşın yönetilme biçimi, hem de halkın gitgide öfkelenmesine yol açan rehineler sorunu Netanyahu hükümetine fazla alan bırakmayacak gibi görünüyor. Gantz’ın “Netanyahu’ya davette bulunuyorum: üzerinde mutabık kalınan bir seçim tarihi belirleyin” kelamlarının yankısı büyük oldu. Bu eski askeri şefin savaşa ilişkin Başbakan’la düştüğü görüş ayrılığı oldukça derin.
Gantz’ın bu tavrının son derece anlaşılabilir yanları var. Herşeyden önce Netanyahu’nun, İsrail’in kara harekatının 7 Ekim’den bu yana Gazze sağlık yetkililerine göre 37 binden fazla insanın vefatına yol açtığı Gazze Şeridi için savaş sonrası bir plan sunmamasına tepkili.
Bakalım Netanyahu bu iki istifa sonrası Savaş Kabinesi’ni feshettikten sonra yeniden gibisi bir kabine oluşturacak mı? Bu kabinede aşırı sağcılar da yer alacak mı?
Ya da Netanyahu bu iki önemli figürün istifasının kendisi için bir “uyarı alarmı” olduğunu anlayabilecek mi?
Göreceğiz.
17:11
