Ocak Ayında Yıllık Enflasyon Tüm Alt Kümelerde Geriledi

Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB), Türkiye İstatistik Kurumu’nun (TÜİK) açıkladığı enflasyon verisini değerlendirdi.

Merkez Mankası, sağlık hizmetlerinde, özel kesimdeki tarife artışları yanında SGK Sağlık Uygulamaları Bildirisi’ndeki (SUT) muayene katılım payı artışlarının da tesirinin besbelli olduğunu bildirdi.

Rapora göre, yıllık enflasyon güçte görece yatay seyrederken, diğer ana kümelerde geriledi.

Aylık fiyat artışında hizmetler sektörü öne çıktı.

Gıda grubu aylık fiyat artışında, ekmek ve tahıllar kalemi öncülüğünde işlenmiş gıda alt grubunun etkisi daha bariz oldu.

Enerji grubu fiyat artışını, şebeke suyu tarifelerindeki yükselişe ek olarak, küresel enerji emtia fiyat artışının yansımaları sürükledi.

Rapora göre, temel mal enflasyonu ise ölçülü seyrini sürdürdü.

ÜCRET ARTIŞLARI OCAK ENFLASYONU ETKİLEDİ

Ocak ayında ücret artışı, yönetilen/yönlendirilen fiyat ve maktu vergi güncellemelerinin etkisiyle, dönemsel fiyatlamaya tabi ve geriye doğru endeksleme davranışının yüksek olduğu kalemler öncülüğünde hizmet grubunda aylık enflasyon önemli ölçüde güçlendi.

SAĞLIK HİZMETİ KATKI PAYI

SGK Sağlık Uygulamaları Bildirisi kapsamında, resmi sağlık hizmeti sunucularında ödenen muayene katılım payı meblağlarında 2017 yılından bu yana ilk kez güçlü bir artışa gidildi.

Rapora göre, düzenlemenin şubat ayı tüketici enflasyonuna sarkan tesirlerinin olacağının not edilmesi gerekirken, son aylarda üretici fiyatlarında hakim olan ölçülü artış eğilimi ocak ayında kesintiye uğradı.

Bu görünüm altında, B ve C göstergelerinin mevsim tesirlerinden arındırılmış aylık artışları yükselirken, yıllık artışları gerilemeye devam etti. Tüm göstergeler birlikte değerlendirildiğinde, enflasyonun ana eğiliminde ilk çeyreğe özgü geçici bir yükseliş gözlendi.

HİZMET GRUBUNUN TARTISI KİRA VE DİĞER HİZMETLER KALEMLERİ ÖNCÜLÜĞÜNDE ARTTI

TÜİK’inaçıkladığı hizmet grubunun yükü ise kira ve diğer hizmetler kalemleri öncülüğünde 3,11 puan arttı.

Bu doğrultuda, B ve C göstergelerinin tartıları 1,28’er puan yükselişle sırasıyla yüzde 74,10 ve yüzde 60,83’e ulaştı. Yıllık tüketici enflasyonuna katkılar incelendiğinde; temel mal, gıda, alkol-tütün-altın, enerji ve hizmet kümelerinin katkıları bir önceki aya kıyasla sırasıyla 1,30, 0,60, 0,23, 0,11 ve 0,02 puan azaldı.

ANA EĞİLİM YÜKSELİŞTE

TCMB bünyesinde takip edilen göstergeler, ocak ayında enflasyonun ana eğiliminde yükselişe işaret etti. Hizmet fiyatları ocak ayında yüzde 10,26 ile önemli ölçüde yükselirken, grup yıllık enflasyonu ise 2,78 puan düşüş kaydederek yüzde 62,95 oldu.

Aylık fiyat artışları grup geneline yayılırken yıllık enflasyon, haberleşme ve diğer hizmetlerde yükseldi ve lokanta-otellerde daha besbelli olmak üzere diğer alt kümelerde geriledi.

KİRA GRUBU ENFLASYONU

Aylık bazda kira grubu enflasyonu sözleşme yenileme oranındaki mevsimsel yükselişin etkisiyle yüzde 8,66 artarken, bu kümede yıllık enflasyon 5,18 puan düşüşle yüzde 100,64 düzeyine geriledi. Ulaştırma hizmetleri alt grubunda aylık enflasyon (yüzde 7,89) yönetilen kalemler öncülüğünde güçlendi. Ocak ayında ücret gelişmelerinin tesirinin hissedildiği emek yoğun lokanta-otel fiyatları yüzde 6,50 artarken, haberleşme grubunda aylık fiyat artışı yüzde 2,82 ile görece sınırlı kaldı.

OCAK AYINDA YILLIK ENFLASYON TÜM ALT KÜMELERDE GERİLEDİ

Temel mal grubu fiyatları yüzde 0,74 ile ölçülü bir oranda artarken, grup yıllık enflasyonu 3,48 puanlık düşüşle yüzde 23,95 oldu. Ocak ayında yıllık enflasyon tüm alt kümelerde geriledi.

Dayanıklı mal (altın hariç) fiyatları yüzde 2,74 oranında yükselirken, grup yıllık enflasyonu yüzde 20,05’e indi. Bu devirde emek yoğun mobilya kalemi fiyatları yüzde 7,27 yükselirken, elektrikli ve elektriksiz ev aletleri yüzde 2,12, otomobil fiyatları yüzde 1,29 ile görece ölçülü fiyat artışları kaydetti. Mevsimsel tesirlerle, giysi ve ayakkabı alt grubunda fiyatlarda yüzde 5,46 gerileme görülürken, yıllık enflasyon 4,84 puanlık düşüşle yüzde 26,83 oldu.

Diğer temel mallarda ise fiyatlar yüzde 2,52 yükseldi. Enerji fiyatları ocak ayında yüzde 6,10 artarken, grup yıllık enflasyonu 0,06 puan düşerek yüzde 43,05 oldu.

Bu gelişmede, şebeke suyundaki yükseliş (yüzde 20,30) öne çıktı.

ÖTV ARTIŞI

Buna ek olarak, TL cinsi uluslararası enerji fiyat gelişmelerinin yanı sıra maktu ÖTV artışının etkisiyle akaryakıt ve tüp gaz fiyatları sırasıyla aylık yüzde 4,96 ve 4,05 oranlarında arttı. Alkollü içecekler ve tütün fiyatları yüzde 1,02 oranında yükselirken, bu kümede yıllık enflasyon 5,18 puan düşüşle yüzde 34,10’a geriledi.

Alkollü içeceklerde fiyatlar otomatik maktu vergi artışını takiben yükselirken (yüzde 12,77), tütün ürünlerinde söz konusu vergi artışına rağmen fiyat değişikliği olmadı.

Ocak ayında, gıda ve alkolsüz içecekler grubu fiyatları yüzde 3,86 artarken, yıllık enflasyon 1,82 puan gerileyerek yüzde 41,76 oldu.

Yıllık enflasyon, işlenmiş gıda grubunda 1,77 puan yükselerek yüzde 39,44 oranında gerçekleşirken, işlenmemiş besinde 6,12 puan düşüşle yüzde 44,17 oldu.

Ocak ayında işlenmemiş gıda fiyatları yüzde 2,66 yükseldi ve bu gelişmede taze meyve ve zerzevat (yüzde 3,41) ile kırmızı et (yüzde 3,32) fiyatları etkili oldu.