Öncü deprem ve artçı deprem nedir, soruları vatandaşlar tarafından takip ediliyor. Türkiye’de yaşanan depremler sonrası uzmanlar tarafından ifade edilen öncü ve artçı depremler iki türe ayrılıyor. Yapılan araştırmalara göre öncü deprem sonrası şiddetli sarsıntının gerçekleşmesi, artçı zelzelelerin oluşmasına neden olabiliyor. Şiddetli zelzelelerin ardından olan depremler artçı deprem olarak tanımlanırken, bu depremler uzun bir süre devam edebiliyor. İşte, öncü deprem ve artçı sarsıntıyla ilgili ayrıntılar.
ARTÇI DEPREM NEDİR?
Artçı Deprem, şiddetli zelzelelerin ardından olan sarsıntılara denilmektedir. Bu depremler uzun bir süre devam eder ve büyük sarsıntıyla kırılmış yer altı katmanlarının iyice yerleşmesini sağlar.
Yer kabuğu içindeki kırılmalar nedeniyle ani olarak ortaya çıkan titreşimlerin dalgalar halinde yayılarak geçtikleri ortamları ve yer yüzeyini sarsma olayına “DEPREM” denir.
Deprem, insanın hareketsiz kabul ettiği ve itimatla ayağını bastığı toprağın da oynayacağını ve üzerinde bulunan tüm yapılarında hasar görüp, can kaybına uğrayacak şekilde yıkılabileceklerini gösteren bir tabiat olayıdır.
Depremin nasıl oluştuğunu, deprem dalgalarının yer yuvarı içinde ne şekilde yayıldıklarını, ölçü aletleri ve tekniklerini, kayıtların değerlendirilmesini ve deprem ile ilgili diğer hususları inceleyen bilim koluna “SİSMOLOJİ” denir.
ÖNCÜ DEPREM NE DEMEK?
Büyük bir depremden birkaç hafta ya da birkaç saniye önce oluşan, büyük sarsıntının oluştuğu alan içinde ya da bu alan yakınında ortaya çıkan küçük sarsıntılara öncü deprem denir.
DEPREM TİPLERİ NELERDİR?
Depremler oluş nedenlerine göre değişik cinslerde olabilir. Dünyada olan sarsıntıların büyük bir kısmı üstte anlatılan biçimde oluşmakla birlikte az ölçüde da olsa başka doğal nedenlerle de olan deprem tipleri bulunmaktadır. Üstte anlatılan levhaların hareketi sonucu olan depremler ekseriyetle “TEKTONİK” depremler olarak nitelenir ve bu depremler çoğunlukla levhalar hudutlarında oluşurlar.Yeryüzünde olan sarsıntıların %90’ı bu kümeye girer. Türkiye’de olan depremler de büyük çoğunlukla tektonik sarsıntılardır. İkinci tip depremler “VOLKANİK” sarsıntılardır. Bunlar volkanların püskürmesi sonucu oluşurlar.Yerin derinliklerinde ergimiş unsurun yeryüzüne çıkışı sırasındaki fizikî ve kimyasal olaylar sonucunda oluşan gazların yapmış oldukları patlamalarla bu cins zelzelelerin maydana geldiği bilinmektedir. Bunlar da yanardağlarla ilgili olduklarından yereldirler ve önemli ziyana neden olmazlar. Japonya ve İtalya’da olusan sarsıntıların bir kısmı bu kümeye girmektedir. Türkiye’de aktif yanardağ olmadığı için bu tip depremler olmamaktadır.
Bir başka tip depremler de “ÇÖKÜNTÜ” sarsıntılardır. Bunlar yer altındaki boşlukların (mağara), kömür ocaklarında galerilerin, tuz ve jipsli topraklarda erime sonucu oluşan boşlukları tavan blokunun çökmesi ile oluşurlar. Hissedilme alanları yerel olup güçleri azdır fazla zarar getirmezler. Büyük heyelanlar ve gökten düşen meteorların da küçük sarsıntılara neden olduğu bilinmektedir.
Odağı deniz tabanında olan Derin Deniz Sarsıntılarından sonra, denizlerde kıyılara kadar oluşan ve bazen kıyılarda büyük hasarlara neden olan dalgalar oluşur ki bunlara (Tsunami) denir. Deniz depremlerinin çok görüldüğü Japonya’da Tsunami’den 1896 yılında 30.000 kisi ölmüştür.
17:11
