Tarım ve Orman Bakanlığı’na bağlı Orman Genel Müdürlüğü’nden (OGM) edinilen bilgiye göre, her yıl orman alanlarının yok olmasına yol açan yangınlarla mücadelede aktif ve verimli bir risk yönetimi stratejisi büyük ehemmiyet taşıyor.
Özellikle 2021’deki büyük orman yangınlarının ardından yangınlarla mücadele için yapılan çalışmalar daha da ileri taşınarak, tahlil için kalıcı adımlar atılması için harekete geçildi.
Bu kapsamda, OGM ve özel sektör işbirliğiyle orman yangınlarının evvelce tahmin edilebilmesini ve yangın bölgelerinde gerekli tedbirlerin alınabilmesini sağlamayı hedefleyen dinamik “Yangın Risk Yönetimi Projesi” hayata geçirildi.
OGM’nin 2022 yılının ağustos ayında kullanmaya başladığı proje kapsamında, ilk etapta orman yangınlarının anatomisini anlamak ve veri temininin sağlanması üzerine çalışıldı.
Orman yangınlarını etkileyen ana faktörlerin belirlenmesi amacıyla literatür taramaları, küresel değerlendirmeler, akademisyenler ve ilgili makamlarla görüşmeler yapıldı.
Yangın riski iddiası için literatürdeki yapay zeka modelleri değerlendirildi ve model çalışmalarına başlandı. Geçmiş yangın bilgileri, yangını etkileyen dinamik ve statik faktörler gözetilerek farklı yapay zeka modelleri denendi.
VERİLERE GÖRE GÜNCELLENEREK DAHA DOĞRU KESTİRİMLER SUNULUYOR
Projeyle, meteorolojik veriler, bitki örtüsü, topoğrafya, nüfus yoğunluğu, kara yolları, güç nakil sınırları ve geçmiş yangın bilgileri gibi 14 farklı veri setinden 400’den fazla değişken kullanılarak “yangın riski haritaları” oluşturuldu.
Geçmişteki yangınlar incelenirken lokasyon, tarih, alanın büyüklüğü, süre, kullanılan kaynaklar gibi veriler değerlendirildi. Meteorolojik bilgilerde, sıcaklık, nem, rüzgarın tarafı ve suratı gibi faktörlere bakılırken, bölgenin bitki örtüsünde ağaçların tipi, yaşı ve birbirine yakınlığı saptandı.
Proje kapsamında üç günlük yangın riski varsayımı yapılarak, ilgili bölgelerde gerekli tedbirlerin alınması için bilgi sağlanıyor. Yangın oluşmadan önce belirlenen bölgelerde tedbir alınması mümkün hale gelirken, uygulamayla geçmiş yangınlar yüzde 80 doğrulukla tahmin edildi.
Yangın riski haritalama modelinin, değişen meteorolojik datalara göre günde iki kez güncellenmesiyle daha doğru ve güvenilir varsayımlar sunulmasına imkan sağlanıyor.
Projenin ikinci basamağında ise OGM kaynaklarının en uygun şekilde yangın bölgesine transferi için zaman ve yangın risk kıymetlerinin ön planda olduğu bir modele geçiliyor. Bu çerçevede yapılan etkili planlama sayesinde, yangın söndürme kaynaklarının en verimli şekilde kullanılması hedefleniyor. Yangın anında en hızlı şekilde, kâfi yangın söndürme kaynaklarının nereden yönlendirileceği, sistem tarafından OGM yetkililerine öneriliyor.
Türkiye’nin orman varlığının korunması için kritik rol oynayan projelerin daima geliştirilmesi ve güncellenmesiyle orman yangınlarına karşı faal bir mücadele stratejisi oluşturulması için çalışmalar devam ediyor.
03:39
