T24 Dış Haberler
Hizbullah tarafından elektronik çağrı aygıtlarının salı günü saat 15.30 sularında eş zamanlı olarak patlaması sonucu Lübnan genelinde binlerce kişi yaralandı. Uzmanlar ve ismini vermeden konuşan yetkililer, aygıtların teslim edilmeden önce sabote edilmesiyle düzenlenen “benzeri görülmemiş” bir saldırı olduğunu ifade ediyor. Aralarında Amerikalıların da bulunduğu yetkililerin aktardığına göre; her bir aygıtın içine bir ila iki ons kadar küçük patlayıcı madde, aygıtlar şimdi teslim edilmeden yerleştirilmiş olabilir. Bu değerlendirme, patlama anlarına ait video imajlarda patlamanın şiddeti ve biçiminden yola çıkılarak da yapılabiliyor. Öte yandan çağrı aygıtlarının Tayvan’dan sipariş edildiği ifade ediliyor.
TIKLAYIN | Lübnan’da Hizbullah militanlarının çağrı aygıtları eş zamanlı olarak patlatıldı; 8 kişi hayatını kaybetti, 2 bin 800 kişi yaralandı
Patlamaları ne tetikledi?
Operasyon hakkında bilgi sahibi Amerikalı ve diğer yetkililere göre; İsrail, Hizbullah’a yönelik “çağrı cihazı” operasyonunu, Lübnan’a ithal edilen Tayvan yapımı yeni bir çağrı cihazı grubunun içine patlayıcı madde gizleyerek gerçekleştirdi.
Yetkililerden kimilerine göre; Hizbullah’ın Tayvan’daki “Gold Apollo”dan sipariş ettiği çağrı aygıtları Lübnan’a ulaşmadan önce tahrif edilmişti. Çağrı aygıtlarının birçok, şirketin AR924 modeliydi. Ancak başka üç model de sevkiyata dahil edilmişti.
Yetkililerden ikisi, bir ila iki ons kadar küçük patlayıcı hususun her bir çağrı aygıtındaki pilin yanına yerleştirildiğini söyledi. Patlayıcıları patlatmak için uzaktan tetiklenebilen bir anahtar da yerleştirilmişti.
The New York Times’a konuşan yetkililer, Lübnan’da saat 15.30 sularında çağrı aygıtlarının Hizbullah liderliğinden geliyormuş gibi görünen bir mesaj aldığını söyledi. Bu mesaj, patlayıcıları harekete geçirdi.
Yetkililerden üçüne göre aygıtlar patlamadan önce birkaç saniye boyunca bip sesi çıkaracak şekilde programlanmıştı.
Yetkililerden birkaçı ,Tayvan’daki Gold Apollo şirketinden 3 binden fazla çağrı cihazı sipariş edildiğini söyledi. Hizbullah çağrı cihazlarını Lübnan’daki üyelerine dağıttı, bazıları da İran ve Suriye’deki Hizbullah müttefiklerine ulaştı. İsrail’in saldırısı açık olan ve mesaj alan çağrı cihazlarını etkiledi.
Çağrı aygıtlarının tam olarak ne zaman sipariş edildiği ve Lübnan’a ne zaman ulaştığı hâlâ belirsizliğini koruyor.
Patlamanın gücü ve hızı, patlayıcı maddeden kaynakladığını gösteriyor
Saldırı görüntülerini inceleyen bağımsız siber güvenlik uzmanları, patlamaların gücü ve hızının bir tür patlayıcı maddeden kaynaklandığının açık olduğunu söyledi.
Yazılım şirketi WithSecure’da araştırma uzmanı ve Europol’de siber suç danışmanı olan Mikko Hypponen, “Bu çağrı aygıtları muhtemelen bu tür patlamalara neden olacak şekilde bir şekilde modifiye edilmişti; patlamanın boyutu ve gücü bunun sadece bataryadan kaynaklanmadığını gösteriyor” dedi.
The Washington Post’a konuşan Stratejik ve Uluslararası Çalışmalar Merkezi Uluslararası Güvenlik Programı Direktör Yardımcısı Emily Harding de İsrail’in Hizbullah’ın çağrı aygıtları için kullandığı tedarik zincirine sızarak bunları fizikî olarak donatmanın bir yolunu bulmuş olmasının muhtemel olduğunu söyledi. Harding, siber saldırı ihtimalinin, çağrı aygıtlarının “son derece düşük teknolojili tabiatı göz önüne alındığında” çok da yüksek olmadığını kaydetti. Harding’e göre çağrı aygıtları ses ve kamera kaydı yapamadığı için hareketlerin ve toplantıların izlenmesi söz konusu olduğunda cep telefonlarından daha az risk oluşturuyor.
Çağrı cihazı
“Tarihteki en kapsamlı fizikî tedarik zinciri saldırısı”
Bir ulusal güvenlik düşünce kuruluşu olan Silverado Policy Accelerator’ın başkanı Dmitri Alperovitch de “Bu tahminen de tarihteki en kapsamlı fizikî tedarik zinciri saldırısı gibi görünüyor: ithal edilen aygıtları patlayıcı içerenlerle değiştirmek ve hepsini aynı anda bir tür komuta ve kontrol kanalı aracılığıyla tetiklemek” ifadelerini kullandı. Operasyonun “istihbarat kazancı/kaybı kararını vermeyi” gerektirdiğine dikkat çeken Alperovitch, İsrail’in Hizbullah casuslarını yaralamaktan elde edeceği faydayı, iletişim aygıtlarına daha uzun bir süre “erişim sağlamaktan” elde edeceği yarara karşı tartması gerektiğini ve bunun “belki de daha büyük bir istihbarat avantajı sağlayabileceğini” söyledi.
TIKLAYIN | Lübnan: Çağrı aygıtlarının patlatılması İsrail’in suçu ve ulusal egemenliğin ihlali
“Saldırı en savunmasız yerden hedef aldı”
Tel Aviv Üniversitesi’nde İsrailli bir siber güvenlik analisti ve araştırmacı olan Keren Elazari, saldırıların Hizbullah’ı en savunmasız olduğu yerden hedef aldığını söyledi.
Hizbullah lideri Hasan Nasrallah, İsrail’in nezaretine karşı giderek daha savunmasız hale geldiğini düşündüğü cep telefonlarının kullanımını sıkı bir şekilde sonlandırmıştı. Elazari, “Bu saldırı onları Aşil topuğundan vurdu çünkü merkezi bir iletişim aracını ortadan kaldırdılar. Bu tür aygıtların, çağrı aygıtlarının daha önce de hedef alındığını gördük ama bu kadar sofistike bir saldırı olmamıştı” dedi.
Atlantik Konseyi Orta Doğu programları kıdemli yöneticisi William Wechsler, çağrı cihazı patlamalarının “Hizbullah için son derece utanç verici” olduğunu ve potansiyel olarak önemli bir tırmanmayı tetikleyebileceğini söyledi.
Sosyal medyada yayımlanan görüntülerde, patlamalar nedeniyle ağır hasar görmüş gibi görünen çağrı aygıtları ve aygıtların sahipleri tarafından taşınırken dükkanlarda patladığı anlar görülüyor. Bir süpermarkette çekilen bir görüntüde, insanların meyve otomobillerinin etrafında toplandığı sırada bir patlama olduğu görülüyor.
Gazze’de 7 Ekim’de başlayan savaşla birlikte İsrail ve Hizbullah arasında yükselenen çatışmanın son salvosu, çağrı aygıtlarının patlatılması oldu. Olay, Lübnan’da yaklaşık 1 yıldır devam eden Gazze savaşı sürecinde en büyük kitlesel can kaybı ve yaralanmaya sebep olan olay oldu. Saldırı, ülkenin sağlık sistemini sarstı. Sağlık Bakanı Firas Abiad, ülke genelinde en az 2 bin 800 kişinin yaralandığını, bunların birçoklarının yüz, el ya da mide yaraları olduğunu söyledi. En az 9 kişi hayatını kaybetti.
Lübnan Eğitim Bakanı tarafından yapılan açıklamaya göre, İsrail’in “suç teşkil eden hareketini kınamak amacıyla” çarşamba günü ülkedeki okul ve üniversiteler kapatıldı. İran medyasına göre patlamalarda ölenler arasında Hizbullah’ı temsil eden bir milletvekilinin oğlu ve yaralananlar arasında İran’ın Lübnan Büyükelçisi de bulunuyor.
|
T24 yazarı Füsun Sarp Nebil, çağrı aygıtlarının hacklenerek Lityum pillerinin bir yazılım ile patlatıldığı yorumlarına katılmadığını ifade ettiği yazısında şu kritik soruları sordu:
- Patlamayı yaratanlar çağrı aygıtlarının marka ve modellerini nasıl biliyorlardı?
- Pillerin patlaması için kod, çağrı aygıtına nasıl eklendi?
- Piller patladıysa, neden ufak tefek yangınlar olmadı?
- Pillerden meydana gelecek bir patlamanın bu derece ölü ve yaralı yaratması mümkün mü?
- Çağrı aygıtlarına bir kod göndererek, pil patlatılması ne kadar mümkün?
- Patlama yaratmak için sadece Hizbullah’ın çağrı aygıtları nasıl seçildi?
Nebil, aygıtlara üretim ya da teslimat sırasında müdahale edilmiş olma ihtimalinin daha yüksek olduğunu yazdı.
TIKLAYIN | Lübnan’da Hizbullah’ın çağrı aygıtları nasıl patlatıldı?
|
Diğer Güncel Haberler İçin Tıklayın / Bursa Haber – Bursa Gündem – Bursa Gündem Haber – Bursa Haberleri – Bursa Son Dakika
Bizi İnstagram’da Takip Edebilirsiniz / @BursaGündemHaber
Bizi X’de Takip Edebilirsiniz / @BursaGündemHbr
Bizi Facebook’da Takip Edebilirsiniz / @BursaGündemHaber
Bizi Youtube’da Takip Edebilirsiniz / @BursaGündemHaber
Bizi Linkedin’de Takip Edebilirsiniz / @BursaGündemHaber
05:15
News
Dünya
Dünya
Dünya
Dünya
Dünya
Dünya
