Prof. Dr. Hakan Kara: Türkiye İktisadı Yumuşak İnişte

0

BEĞENDİM

ABONE OL

News

0

T24 Ekonomi

Türkiye ekonomisinde kısa vadede dengelenme, normalleşme süreci yaşandığını söyleyen eski TCMB Başekonomisti Prof. Dr. Ali Hakan Kara, “Para siyaseti uzun süre sıkı kalacak. Bu basamakta yumuşak iniş senaryosu temel olacak. Sert bir iniş beklemiyorum. En önemli konu programın sürdürülebilirliği” dedi.

Dönüşen Başkanlar Zirvesi, Seçkine World Grand Sapanca’da, “Makronun Baskısında Mikroyu Yönetmek” temasıyla yapıldı.

Bilkent Üniversitesi Öğretim Üyesi ve eski TCMB Başekonomisti Prof. Dr. Ali Hakan Kara, Dünya ve Türkiye’de Yumuşak İniş Mümkün mü? Konulu konuşmasında Türkiye ve dünya ekonomisinde yaşanan gelişmeleri ve bunların reel sektöre etkileri hakkında değerlendirmelerde bulundu.

Yumuşak inişin mevcut para siyasetlerinin sürdürülebilirliği açısından çok önemli olduğunu vurgulayan Kara, “Salgın döneminde enflasyon ile mücadele için merkez bankaları sıkılaştırma yolunu tercih ederken Türkiye tam tersi bir istikamete gitti.  Şimdi onlar enflasyonu düşürmeyi başardılar ve onun keyfini sürüyorlar” dedi. Bölgeler olarak bakıldığında ABD’de enflasyonda eğilimlerin güzelleştiğini anlatan Kara, “Bundan sonra FED’i takip edeceğiz. ABD bu işi yumuşak iniş ile halledebilirse bizim gibi ülkeler için iyi olacak” dedi.

Gelişmelerin pariteye etkisi konusunda ise Prof. Dr. Kara, “Geçen temmuz ayından bu yana dolar bedel kaybediyor. Bu eğilim de ihracatçıları rahatlatıyor. Çünkü Euro’nun daha değerli olması hem finansal hem de ticari açıdan işimize yarayan bir durum. Son birkaç aydır bundan faydalandık ama muhtemelen bu eğilim devam etmeyecek. Çünkü ABD verileri daha iyi gelecek.”

”Çin eski büyümelerini uzun süre göremeyecek”

Dünyada büyüme kompozisyonuna bakıldığında imalat sanayiinin zayıf olduğunu, hizmetlerin ise üzücü gitmediğini belirten Kara, “AB tarafına bakıldığında benzer bir görünüm var. İmalat daha zayıf. Tüm bölgeler bazında yavaşlama var. Hatta şimdi farklı olarak Çin de yavaşlıyor. Daha önce Çin ivme kaybederken dünya Çin’i götürürdü. Şimdi Çin de yavaşlıyor. Bu da bizi farklı bir konjonktüre götürüyor. Çin yeni önlemler açıkladı. Ülkede 3 faz görünüyor. Birincisi Çin büyümeyi bir süre başardı, daha sonra bir yerde tıkandı. Sonrasında şirketler bölümü borçlandı. Bununla büyüme devam ettikten sonra hane halkı borçlandı ve bir süre de bu şekilde devam etti büyüme. O da belli bir doyuma ulaşınca şimdi kamu harcaması lazım. Bazuka gibi girmesi lazım Çin’in ama ülkenin büyümesi eski düzeylere uzun süre dönemeyecek” şeklinde konuştu.

Bunun Türkiye’ye yansıması konusunda ise Kara, şu ifadeleri kullandı: “Çin’in yavaş büyümesi bizim için kötü değil. Çünkü Çin’e fazla ihracat yapmıyoruz. Yavaş büyümeleri sayesinde de enerji, emtia ve hammadde fiyatları çok hızlı artmıyor. İdarenin enflasyonu ve dış açığı düşürmeye çalıştığı devirde bunların fiyatlarının artmaması işimize yarıyor. Öte yandan ithalat da dolar cinsinden azalıyor” diye konuştu.

Hakan Kara, Türkiye’nin ihracat pazarlarına bakıldığında bu ülkelerdeki büyümenin Türkiye için potansiyel dış talep anlamına geldiğini belirterek, “Mevcut programın başarısı için ihracat tarafının toparlaması lazım. Şu an zayıf gidiyor çünkü hem dış dünya hem de döviz kuru zayıf” dedi.

“Türkiye’nin kendi bahçesi daha önemli”

Türkiye’de yaşanan gelişmeler konusunda da Kara, dünyadaki gelişmelerden fazla Türkiye’nin kendi bahçesinin düzelmesinin daha önemli olduğunu vurgulayarak, “Yeni ekonomik dönem bir yıldır devam ediyor. Yüksek faize geçiş şirketlerin iş yapama biçimlerini değiştiriyor. Borçlanması yüksek şirketler zorlanırken öz kaynak ile devam edenler daha rahat devam ediyor. Türkiye dış finansman sorunu yaşamıyor. Önemli girişler var ama faiz için geliyorlar. Böyle bir giriş olunca da Merkez Bankası döviz rezervlerini aktif bir şekilde  yönetiyor. Şu anda   bir taraftan döviz kuru yumuşatılmaya bir taraftan da rezerv biriktirilmeye çalışılıyor. Yerel seçimlerden bu yana muazzam bir birikim oldu. Dış konumda iyileşme var, risk primimiz düşüyor. Son 10 yılda ilk kez kredi notumuzu artırdılar. Mevcut programa sadık kalınırsa önümüzdeki yıl yine not artışı gelebilir. Ama yatırım yapılabilir düzeye gelmek için çaba göstermek gerekecek” diye konuştu.

”Sanayi tarafında yavaşlama var”

Finansal piyasalarda yaşanan gelişmelerin reel sektöre yansıması konusunda ise Hakan Kara, “Orada şu an sert bir iniş yok. Net ihracatın payı artıyor ama bunun sebebi ithalattaki düşüşten kaynaklanıyor. İhracatın artması lazım ancak sürdürülebilirliği konusunda soru işaretleri olsa da genel olarak sert bir yavaşlama yok. Sanayi tarafında bir yavaşlama var. Sebebi de TL’nin nispeten değerli olması. Öte yandan biz hem üretip hem de ithalat mı yapıyoruz yoksa üretmeden ithalat mı yapıyoruz. Bu konuda en güzel gösterge tüketim malları ithalatında yaşanan artış. Reel anlamda üretim durağanlaşırken ithalat artmaya devam etmiş. Bu politika uzarsa sıkıntı yaşayabiliriz” uyarısında bulundu. Sanayi tarafının iyi gitmediğini bir daralmanın yaşandığını anlatan Kara, bunun temel sebeplerinin ise  dış dünya ve kur olduğunu söyledi.

”Güven ve beklenti meselesi çok kritik”

Yine şu an yaşanan en büyük zorluklardan bir oburunun kamuoyunun beklentilerinin şimdi iyileşmemesi olduğuna dikkat çeken Kara, “Finansal sektör epey iyimser tarafa döndü ama kamuoyu o kadar iyimser değil. Siyasetlerin sürdürülebilirliğine ilişkin tereddütleri var. Beklentileri iyileştiremezsek enflasyon ile mücadelede bir maliyet olacak. Bu da uzun sürecek. Güven ve beklenti meselesi çok kritik” diye konuştu.

Kurun dizginlenmeye devam edileceğini de belirten Kara, bunun öngörülebilirliği artırsa da ihracatçı açısından iyi olmadığını belirtti. TL’nin sanılanın eksine çok pahalı olmadığına da dikkat çeken Kara, “Dünyaya göre son iki yılda çok hızlı değerlendi ama aşırı da değiliz. Herkes son iki seneye bakıyor. TL değerli ama bıraksan 50-60’a gidecek bir dolar kuru yok. TL değerli ise turizm harcamaları neden hala artıyor. Reel kura bakıldığında ihracatçıları çok mutlu eden bir görünüm olmayacak. TL bir süre daha yatay kalacak. Önümüzdeki yıl ikinci yarından itibaren tersine dönüş olabilir. Kısa vadede bir dengelenme, normalleşme süreci yaşıyoruz ama para siyaseti uzun süre sıkı kalacak. Borçlanma maliyetleri hızlı düşmeyecek. Bu kademede yumuşak iniş senaryosu temel olacak. Sert bir iniş beklemiyorum. Türkiye’nin mali bir kapasitesi, ekonomiyi destekleme potansiyeli var. En önemli konu programın sürdürülebilirliği. Ben kısa vadede güzelleşmenin devam edeceğini düşünüyorum. Bu devirde kamunun harcamasının daha fazla olması, kurumsal düzenleme tarafında adımlar atılması ve dış dünyanın desteği çok kritik” diye konuştu.

Diğer Güncel Haberler İçin Tıklayın / Bursa Haber – Bursa Gündem – Bursa Gündem Haber – Bursa Haberleri – Bursa Son Dakika 

Bizi İnstagram’da Takip Edebilirsiniz / @BursaGündemHaber

Bizi X’de Takip Edebilirsiniz / @BursaGündemHbr

Bizi Facebook’da Takip Edebilirsiniz / @BursaGündemHaber

Bizi Youtube’da Takip Edebilirsiniz / @BursaGündemHaber

Bizi Linkedin’de Takip Edebilirsiniz / @BursaGündemHaber