Prof. Dr. Tümen: “İklim Değişikliği Kapımıza Dayandı, Düşük Rakımlardaki Zeytin Ağaçlarının Kesinlikle Taşınması Gerekiyor”

BEĞENDİM

ABONE OL

News

0

Balıkesir Üniversitesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Gülendam Tümen, iklim değişikliğinin başta zeytin olmak üzere çok sayıda gıda eserini olumsuz etkilediğini, tedbir alınmazsa bir süre sonra zeytin ve zeytinyağı üretiminde önemli düşüş yaşanacağını söyledi.
Türkiye’nin küresel ısınmanın sonuçlarından en fazla etkilenecek ülkeler arasında yer aldığını vurgulayan Prof. Dr. Gülendam Tümen, “Ülkemizde yaz ve kış sıcaklıklarının artacağı, yağışların azalacağı, denizlerimizdeki su düzeylerinin yükseleceği ve ziraî üretimin azalacağı yönünde önemli tasalar var. Çok sayıda araştırma, yağışların azaldığı ve kuraklığın arttığı bir devirde ziraî potansiyeller ve yetiştirilen cinslerde değişimlerin yaşanmasının kaçınılmaz olacağını gösteriyor” dedi.
Bu durumun gıda güvenliğini tehdit ettiğini belirten Tümen, en fazla ziyanı da zor şartlara dayanmasıyla bilinen zeytin ağaçlarının göreceğini söyledi. ’2022-2023 Üretim Dönemi Sofralık Zeytin ve Zeytinyağı Rekoltesi Ulusal Resmi Tespit Heyeti Raporu’nda çok ilginç saptamaların olduğunu ifade eden Tümen, sözlerine şöyle devam etti:

“Bu saptamalardan bir tanesi aşırı sıcak havalar. Bunu bu yıl çok daha fazla hissetmeye başladık. Nisan ayında bile aşırı sıcaklar nedeniyle birçok zeytin ağacının filizleri yandı ve ağaçlar üzerinde gerilim meydana geldi. Kurul diyor ki, ‘Zeytin üzerinde yaşanan bu aşırı gerilimden dolayı artık yeni ekilecek zeytinler için yüksek rakımlar seçilmesi lazım.’ İklim değişikliği artık kapımızda. Zeytin ağaçlarımızı korumak için kesinlikle taşıma planlamasını yapmamız ve bu duruma hazır olmamız lazım. Zeytin ağaçlarının taşınması gereken yükseklikler bölgelere göre değişmekle birlikte 100-500 metre arası seçilmiş. Bu rakım yükseltisi Akdeniz’de 800 metreye kadar çıkabilir. Ege’de 500, Marmara’da ise 400 rakımına kadar çıkmak mümkün. Zira kıyı kısımlarındaki zeytinlerde oluşan aşırı gerilim, sıcaklık büyük bir handikap olmaya başlıyor. Bunu yerde de yaşadım, gördüm, üreticilerden de dinledim.”
Meyve ve yağ rekoltesi düşüyor

Aşırı sıcakların en büyük tesirlerinden birinin meyve ve yağ rekoltesi olduğunu söyleyen Tümen, “Rekoltenin azalmasının yanı sıra aşırı sıcaklar ve buna bağlı gelişen hastalıklar nedeniyle yağda peroksitleri, yağ asidi ve indeksleri artıyor. Bu da yağın aromasının, kalitesinin düşük olmasına sebep oluyor. Üretici hastalıkla mücadele için daha fazla ilaç kullanıyor, bu durumda zeytin meyvesi üzerindeki rezidü ölçüsünü artırıyor” dedi.
Bu durumdan en fazla Ege ve Akdeniz’deki zeytin ağaçlarının etkileneceğini ifade eden Tümen, “Birleşmiş Milletler’in raporlarında 3 derecelik sıcaklık artışının Büyük Menderes havzasını çölleştireceği belirtiliyor. Bu nedenle özellikle Ege ve Akdeniz bölgesinde denize yakın, düşük rakımlı yerlerdeki zeytinleri daha üstlere taşınması, yeni zeytinliklerin de bu yüksekliklerde kurulması gerekiyor” dedi.
Buğdaylar çürüyor, yapraklar yanıyor

Sadece zeytin değil birçok farklı eserin de etkilendiğini söyleyen Tümen, şu örneği verdi: “Geçtiğimiz yıl grubumuzla botanik çalışmaları için Kütahya’ya gitmiştik. Kütahya’da buğdayların çürümesine, küflenmesine tanıklık ettik. Zira yağmur yağmaması, iklimin kurak olması gerektiği vakitlerde şiddetli yağmurlar yağdı ve buğdaylar çürüdü.”

“Kısa bir süre sonra Uşak, Afyon gibi kentlerde bile seracılık yapılmaya başlanacak” diyen Tümen, “Aslında dünyada da bunun örneklerini görmeye başladık. En olmadık yerlerde seracılık başladı yüksek rakımlarda. Bugün zeytini konuşuyoruz ama üzüm, elma, buğday gibi birçok gıda ürünü etkileniyor. Örneğin geçen yıl Ege Bölgesi’nde sıcak nedeniyle çekirdeksiz üzümlerin yaprakları yandı. Artık çiftçi üzüm üretmek istemiyor. Aynı durumu taze fasulyede de görüyoruz. Sıcaktan çok etkilendiği için rekolte düşüyor, bu nedenle kilosu 180 TL’ye çıktı” ifadelerini kullandı.

Benzer sıkıntıları yaşayan ülkelerin çeşitli tahliller bulmaya çalıştığını belirten Prof. Dr. Gülendam Tümen, İtalyanların Isparta Yerköy’de elma üretimine başladıklarını söyledi. Tümen, “Buralarda toprak kiraladılar ve ağaçları sıcaklardan çelik örtülerle koruyorlar” dedi.

Diğer Bursa Haberleri İçin Tıklayın / Bursa Haber – Bursa Gündem – Bursa Gündem Haber – Bursa Haberleri – Bursa Son Dakika

Bizi İnstagram’da Takip Edebilirsiniz / @BursaGündemHaber

Bizi X’de Takip Edebilirsiniz / @BursaGündemHbr

Bizi Facebook’da Takip Edebilirsiniz / @BursaGündemHaber

Bizi Youtube’da Takip Edebilirsiniz / @BursaGündemHaber

Bizi Linkedin’de Takip Edebilirsiniz / @BursaGündemHaber