Ramazan Gecelerinin İhyası: Teravih Namazı

11 ayın Sultanı, gönüllerin ihyası olan Ramazan-ı Şerif’e tüm İslam alemi bu sene de kavuştu… Ramazan ruhların dirilişi, günahlardan arınmanın ayıdır. 30 gün boyunca oruçla ihya olan müminler, Bayram ile şereflenir. Ramazan gecelerinin en büyük ihyası ise Teravihtir. Peki nedir teravih? Hz. Peygamber(s.a.v)’in teravihle alakalı tavsiyeleri nelerdir? Teravih ile alakalı tüm ayrıntılar bu haberde…

Teravih nedir?

Kameri aylardan biri olan ramazan ayı Müslümanlarca kutsal sayılan bir aydır. Çünkü tüm insanlığa hidayet rehberi olan Kur’an-ı Kerim bu ayda indirilmeye başlanmış, oruç bu ayda farz kılınmıştır.

Vahyin ilk vakitlerinden beri her geceyi namaz ibadetiyle geçiren Hz. Peygamber (s.a.v), hicretin ikinci yılında orucun farz kılınmasının ardından Ramazan gecelerinde kıldığı namazları neredeyse gece boyu sürecek kadar uzun tutmuş, ashabını da ramazan gecelerini bu şekilde ihya etmeye teşvik etmiştir.Daha sonra “teravih” ismiyle anılacak olan bu ibadete, başta Resûlullah’ın ashabı olmak üzere ümmet büyük bir teveccüh göstermiştir.

Sözlükte “rahatlatmak, dinlendirmek” manasında olan terâvîh ramazan ayına mahsus olmak üzere yatsı namazından sonra kılınan namazı ifade eder.Hadislerde “kıyâmü şehri ramazân” (ramazan ayının namazı) veya “ihyâü leyâlî ramazân” (ramazan gecelerinin ihyası) diye anılan bu namaza dört rek‘atta bir dinlenme amacıyla biraz oturulduğundan (tervîha) teravih denmiştir.

Peygamberimizin,“Kim, inanarak ve sevâbını Allâh’tan umarak Ramazan gecelerini ihyâ ederse, geçmiş günâhları affolunur.” (Buhârî, Terâvih, 46) buyurarak, Ramazan gecelerinin ihyası olan Teravih namazına da dikkat çektiği anlaşılmıştır.Teravih namazı, kadınların da erkeklerin de gerek evlerinde, gerek mescide giderek kılabildikleri önemli bir sünnettir.

Hz. Peygamber(s.a.v) Teravih namazını nasıl ve nerede kılmıştır?

Hz. Muhammed (s.a.v)’in eşi Hz.Ayşe (r.anh) şöyle anlatır:’Allâh Resûlü, Ramazan ayında bir gece mescidde beyhude namaz kılmıştı. Birçok kimse de ona uyarak namaz kıldı. Sabah olunca ashab, ‘Resûlullâh geceleyin mescidde namaz kıldı.’ diye konuştular. Efendimiz sonraki gece de namaz kıldı. Halk, yine bunu konuştu; katılanların sayısı da iyice arttı. Üçüncü veya dördüncü gece insanlar yine toplandı. Öyle ki mescit, onları alamayacak hâle gelmişti. Ancak Resûl-i Ekrem bu gece yanlarına çıkmadı. Sabah olunca Efendimiz: “Yaptığınızı gördüm. Yanınıza çıkmaktan beni alıkoyan şey, namazın sizlere farz oluvermesinden korkmamdır.” buyurdu.”(Buhârî, Terâvih, 1; Müslim, Müsâfirîn, 177)

Buradan yola çıkarak peygamberimizin ümmetinin üzerine titrediğini, her zaman her hareketinde ümmetini düşündüğünü söyleyebiliriz. İslâm dini asla zorluk değil, aksine kolaylık dinidir. Zor görülen şeylerde bir hayır ve güzellik kesinlikle vardır.

Teravih namazı kaç rekattır, ne zaman kılınır?

Teravih namazı 8 rekattan 20 rekata kadar kılınabilir. Teravih namazı bi nevi gece namazı olduğundan isteğe göre daha fazla da kılınabilir.Hastalar, yaşlılar ve gücü yetmeyenler bu namazın sevabından yoksun olmak istemezlerse 8 rekat olarak kılabilirler. Önemli olan niyettir.

Genel islami yaklaşımı da yeri gelmişken hemen şuraya yazalım: Ameller niyetlere nazarandır. Teravih namazı gece namazı olmasından dolayı yatsı namazının son sünnetinden sonra kılınmalıdır. Yatsıdan önce kılınmaz. Teravih namazı sünnet namaz olduğu için kazası da kılınmaz.

Teravih namazı nasıl kılınır?

Günümüzde teravih namazı camiilerde cemaatle en güzel formuyla eda ediliyor. Ancak elbette tek ya da evde ufak bir cemaatle kılınabilir. Sizler için teravih namazının nasıl kılınacağını da yazdık. İşte teravih namazının kılınışı…

2 Rekatlık Teravih namazının kılınışıEvimizde bu namazı kıldıran bir imamımız varsa, ‘Niyet ettim Allah rızası için teravih namazı kılmaya, uydum hazır olan imama’ diye niyet ederiz. Eğer tek başına kılıyorsak, ‘Niyet ettim Allah rızası için teravih namazı kılmaya’ deriz ve Tekbir getiririz.

1.Rekat

Subhaneke, Fatiha ve Kurandan en az, kısa üç ayet, veya üç ayet miktarı uzun bir ayet okuruz.

Rukûya gideriz ( Subhane Rabbiyel Azîm)

Doğruluruz. (Semiallâhu Limen Hamideh) Secdeye masraf (Subhane Rabbiyel Âlâ) , doğrulur, tekrar secdeye gideriz. Sonra 2. Rekata kalkarız.

2.Rekat

Besmele ile Fatiha mühleti okur ve Kurandan ayet okuruz.

Rukûya gideriz ( Subhane Rabbiyel Azîm)

Doğruluruz (Semiallâhu limen hamideh) Secdeye gider(Subhane Rabbiyel Âlâ) , doğrulur, tekrar secdeye gideriz.

Oturarak Ettahiyyatu, Allahumme salli, Allahümme Barik ve Rabbena dualarını okuruz. ‘Esselâmu Aleykum ve Rahmetullah’ diyerek sağa ve ve sola selam veririz.

Ülkemizde camiilerde Teravih namazı esnasında her 4 rekat bitiminde sesli salavat getirilir. 4 rekat da sünnet gibi kılınır. İsteğe bağlı olarak bunu evde teravih kılarken de yapabiliriz.

Teravih namazı ne zaman Mescitlerde kılınmaya başlandı?

Teravihin tek başına kılınmasına Hz. Ebû Bekir döneminde devam edilmiştir. Bu uygulamanın camide meydana getirdiği dağınıklığı gören, artık farz kılınma ihtimali bulunmadığını ve Resûl-i Ekrem’in konuyla ilgili kelamından çıkan anlamı dikkate alan Hz. Ömer 14 (635) yılında Übey b. Kâ‘b’dan cemaate teravih namazı kıldırmasını istemiş ve bu uygulama günümüze kadar sürmüştür.

Çocuklar ve Teravih

İstanbul’un Fatihi Fatih Sultan Mehmet Han; ‘Siz saf tutarken çocuk sesleri duymuyorsanız geleceğinizden endişe duyun’ diyor.

Camiilere gelip saf oluşturan küçük cemaatleri her zaman düşünmek gerek. Onların birer çocuk olduğunu göz önünde bulundurmalı, güzel görülü davranılmalı, çocukları cami ortamından uzaklaştıracak, korkutacak tepkiler verilmemelidir. Teravih kılan çocuklar imamlar ve cemaat tarafından ödüllendirilmeli, bu hevesleri boş geçilmemelidir.

Hz. Peygamber (s.a.v) teravih namazını evinde de sıkça kılmıştır. İftar sonrasında evlerimizi birer mescide dönüştürerek, cemaat oluşturarak bu önemli sünneti yerine getirebilir, çocuklarımıza da bu atmosferi yaşatabiliriz. Çünkü yeryüzü bizlere birer mescid kılınmıştır…