Rize’de 600 Yıllık Gelenek: Atmaca Avcılığı

0

BEĞENDİM

ABONE OL

News

0

Karadeniz’in yeşil cenneti Rize, kültürü, yemekleri ve tabiatı ile dikkat çekiyor.

Kültürün bir parçası ise atmaca yetiştiriciliği…

Yüzlerce yıl önce bıldırcın avlamak için atmaca yakalanmaya başlandı.

Doğu Karadeniz Bölgesi’nin yüksek rakımlarında yaşayan atmacalar, aynı zamanda Rizeliler için de büyük bir tutku haline geldi.

Hala bıldırcın avında kullanılan atmacalar, yırtıcı olmalarının yanında zekâları ve çeviklikleri ile de biliniyor. Atmaca yakalayabilmek için Rize’nin yüksek kesitlerine çıkan atmacacılar, burada kurdukları ağların yanında bulunan ‘tenta’ denilen ufak kulübelerde saklanarak bir atmaca yakalamak için beklemeye başlıyor.

Yörede ‘ğaço’ kuşu olarak isimlendirilen kırmızı sırtlı örümcek kuşu ile atmacayı yakalıyorlar. Yakaladıkları atmacayı evcilleştiren atmacacılar, kış aylarının gelmesiyle birlikte tekrardan atmacaları tabiata salıyor.

Yaklaşık 600 yıldır atalarından gelen ‘atmaca’ kültürünü yaşatmaya devam eden Rizeliler, kendileri için hayvanın artık bir yaşam üslubu haline geldiğini belirtiyor.

DEDEDEN TORUNA BABADAN OĞULA

Atmaca kültürünün yüz yıllardır Doğu Karadeniz’de yaşatıldığını belirten atmacacı Salih Navdar, “100 yıllardır bu coğrafyada yapılıyor. Doğu Karadeniz’de bir kültürdür. Dededen toruna, babadan oğula geçen bir kültürdür. Kafkaslar’da doğum yaptıktan sonra büyüyen ve 1 yaşına gelen atmacalar güzergah olarak burayı seçiyor.

Buradan da Afrika’ya gidiyor. Afrika’dan da mart ayında tekrardan buralara dönüyor. Biz de bu güzergahta ‘tente’ dediğimiz bu gizli yerlerde ağ kuruyoruz. Burada da ğaço kuşu dediğimiz kırmızı sırtlı örümcek kuşu ile atmacaları yakalıyoruz. Onları biz yakalıyoruz. Bu katiyetle av değildir.

Sonrasında esasen tabiata geri salıyoruz. Bu kültürü yaşatıyoruz. Biz atmaca ile ilgili türkü yapıyoruz. Destanlar yazıyoruz. Hatta o kadar çok seviyoruz ki kentimizin girişine heykelini dikiyoruz. Ben ayrıca özel bir kolejde çocuklara atmaca dersi veriyorum. Onlara da bu kültürü öğretiyoruz.” ifadelerini kullandı.

600 YIL ÖNCESİYLE AYNI

Geçmiş yıllarda cetlerinin et ihtiyaçlarını karşılamak için atmaca tuttuklarını vurgulayan atmacacı Hüseyin Avni Kabaoğlu, “Atmaca bekliyoruz. Atmaca tutmaya çalışıyorum. Bu şapka beni koruyor. Atmaca yırtıcı bir hayvandır. Bütün yırtıcılar yazın Nil Vadisi’ne gidiyor. Mart ayında yuva yapmak için Kuzey Yarım Küre’ye gelirler. Burada da ılıman iklim vardır.

Yavruları büyüttükten sonra bu aylara doğru tekrar Afrika’ya masraflar. Bu bölgede 600 yıldır atmacacılık yapılıyor. 600 sene önce nasıl yapılıyorsa yine aynı şekilde yapılıyor. Değişmeyen bir kültür. Dünyada tahminen de değişmeyen tek kültür atmacacılık kültürüdür. Evvelden et ihtiyacını karşılamak için dedelerimiz atmaca fiyatlardı.” şeklinde konuştu.

“BU GERÇEK BİR HASTALIK”

Zevk aldıkları için atmacacılık yaptıklarını ifade eden Yılmaz Eskiçırak, “Bundan biz zevk alıyoruz. Bıldırcına salarız. Atmacayı kışın bakarız. Bu iş gerçekten bir hastalık. 82 yaşındayım tentaya çıkamıyorum ama atmacayı saklıyorum. Elimde tutuyorum.” dedi.

“BILDIRCIN AVINDA KULLANIYORUM”

Atmacayı hala daha bıldırcın avlarken kullandıklarını söyleyen Turhan Eskiçırak, “Biz bunla birbirimize hava atarız. Öncelikle ben atmacayı bıldırcın avında kullanıyorum. Ardahan’a gittim. Masraf ettim orada bıldırcın yakaladım. Bu 600 yıllık bir gelenektir. Bizim atalarımızdan kalan bir gelenektir. Ben fabrikada çalışırken sadece 8-4 vardiyalarında tutmaya çıkamadım. Normalde hiç aksatmadan dağlara giderim.” dile getirdi.

“BEYLERİMİZİN ATMACALARINI EVCİLLEŞTİRİYORUZ”

Sadece erkeklerin değil kadınların da atmacacılık yaptığını, evcilleştirmede büyük rol oynadıklarını dile getiren Sema Eskiçırak, “Biz bayanlar olarak beylerimizin atmacalarını evcilleştiriyoruz. Mahallede kolumuza takarak geziyoruz. Gelinler olsun görümceler arasında birbirimize hava atar gezeriz. Kimin atmacası daha güzel diye hava atıyoruz.” ifadelerini kullandı.

Diğer Güncel Haberler İçin Tıklayın / Bursa Haber – Bursa Gündem – Bursa Gündem Haber – Bursa Haberleri – Bursa Son Dakika

Bizi İnstagram’da Takip Edebilirsiniz / @BursaGündemHaber

Bizi X’de Takip Edebilirsiniz / @BursaGündemHbr

Bizi Facebook’da Takip Edebilirsiniz / @BursaGündemHaber

Bizi Youtube’da Takip Edebilirsiniz / @BursaGündemHaber

Bizi Linkedin’de Takip Edebilirsiniz / @BursaGündemHaber