35,3351$% -0.02
36,4839€% -0.05
3.032,66%0,22
4.965,00%-0,08
19.798,00%-0,08
2.668,63%0,21
10.000,72%1,11
Milliyet.com.tr/ÖZEL Avrupa’ya enerji akışında dengeleri değiştirecek hamle Rusya’dan geldi. Buna göre Rus gazının Ukrayna üzerinden Avrupa’ya sevkiyatı durduruldu.
Gazprom’dan yapılan açıklamada, Rus gazının Ukrayna üzerinden Avrupa’ya sevkiyatına ilişkin muahedenin sona erdiği ifade edildi. Ukrayna’nın söz konusu anlaşmayı uzatmayı reddettiğine işaret edilen açıklamada, “Gazprom, Ukrayna üzerinden doğal gaz tedarik etme fırsatından yoksun bırakılmıştır. Ukrayna üzerinden Rus doğal gazı sevkiyatı gerçekleştirilmiyor” ifadelerine yer verildi.
AVRUPA’YA GAZ TEDARİKİNDE KİLİT ÜLKE TÜRKİYE!
Ukrayna üzerinden gazın kesilmesinin ardından Avrupa’ya gaz sevkiyatında tek durak Türkiye oldu. Peki Ukrayna üzerinden gaz akışının durdurulması Avrupa’yı nasıl etkiler? Karar sonrası Avrupa’da gaz fiyatları rekor kırdı. Fiyatlarda yaşanan rekorlar Türkiye’yi etkiler mi? TürkAkım üzerinden iletilen doğal gaz Türkiye üzerinden hangi Avrupa ülkelerine gidiyor?
Konuyla ilgili merak edilenleri Müstakil Endüstrici ve İşadamları Derneği (MÜSİAD) Yönetim Kurulu Üyesi Altuğ Karataş milliyet.com.tr’ye açıkladı. Karataş, Avrupa’ya gazın kesilmesinin ardından Türkiye’nin 4 önemli karını tek tek anlattı.
AVRUPA GAZSIZ MI KALDI?
Altuğ Karataş’ın açıklamaları şu şekilde: “Şu an itibarıyla AB’nin ABD de dahil yapmış olduğu uzun periyotlu LNG anlaşmaları, mevcut boru sınırları, şu an itibarıyla kışın çok soğuk geçmemesi, Almanya ve Avrupa’da endüstride üretimin düşük gitmesi nedeniyle oralarda da bir durgunluk var. Bu da enerji tüketimini en az düzeyde tutuyor. Son bir yılda birkaç milyar metreküpe inmiş olan bu sınırın kapanması büyük bir sorun oluşturmaz.
Aslında konuyla ilgili o kadar çok şey söyleyebilirim ki diyelim ki Hürmüz Boğazı’nda sıkıntı çıktı, Katar’dan gaz gelmiyor. Süveyş Kanalını geçtiğimiz yıllarda gemi tıkamıştı. Diyelim ki Donald Trump Başkanlık koltuğuna geldi çok farklı bir politika gütmeye başladı, arz- talep istikrarı bozuldu. Çin’in doğal gaza daha fazla muhtaçlığının olması gibi senaryolarda durum değişebilir. Avrupa’nın arz güvenliğini sağlaması ve güçte çeşitliliğini artırması gerekiyor.
DOĞAL GAZ FİYATLARI REKOR KIRDI, TÜRKİYE ETKİLENİR Mİ?
Bu çizginin kesilmesi ile özellikle Ukrayna üzerinden giden bu sınırın bağlandığı ve gaz temini sağlayan Avrupa ülkeleri, Moldova, Romanya, Macaristan, Slovakya yaşanan duruma direkt tepki gösterdiler. Başbakanları Zelenski ile atışmaya başladı. İlk olarak bu ülkeler gazız kalıyor. Yani Avrupa’nın tamamı değil. Moldova’ya bakacak olursak yılda 2 milyar metreküp ihtiyacı olan bu ülke gazı nasıl bulacak? Tahminen Türkiye ile masaya oturacak. Çünkü Türkiye’den Trans Balkan Hattı var. Türkiye esasen Romanya, Macaristan, Bulgaristan ile anlaştı. Özellikle balkan ülkelerinde bir tedirginlik oluştu. Bu etkilenme sonucunda borsada fiyatlarda bir etkileşim oldu.
‘BAZI ÜKELER ÖNEMLİ ETKİLENECEK’
Fiyatların aşırı yükselmesine neden olacak bir kapasite şu an itibarıyla orada yok. Ancak süreçten bazı ülkeler önemli etkilenecek. Moldova güçte 2 gün önce olağanüstü hal ilan etti. Küçük bir ülke ama ne yapacağız diyor. Tedirginliği piyasalardaki öngörülemeyen risklerin getirmiş olduğu bir fiyat artışıdır.
Ben uzun vadeli muahedelerde AB’nin bunu absorbe edebileceğini düşünüyorum. Sıkıntı sadece bu konuda değil daha büyük bir jeopolitik, siyasi durumda AB’nin alternatiflerinin oluşmasıdır. Gaz fiyatlarının artması bütün dünyayı etkiler. Uzun vadeli yapılan anlaşmaları etkilemez. Ama yeni muahedeler daima oluyor. O sebeple bu tip değişkenliklerin olduğu, uyuşmazlıkların daha çok olduğu süreçten AB’nin kurtulması lazım. Doğal gaz ithalatı yapan her ülke fiyatlar artarsa zarar görür.
Şu anda Türkiye ihtiyacı olduğu gazın Karadeniz’den yüzde 7-8’ini çıkarıyor. 2027’nin sonunda toplam yüzde 25-30’a çıkacağız. Biz hala doğal gaz ithalatçısıyız. Türkiye enerji merkezi olma teklifini önerirken bu tip dalgalanmaların önüne geçecek bir tahlili sunuyor. Onun için dünyadaki her türlü enerji fiyat dalgalanması enerji ithalatçısı olduğu için Türkiye’yi de etkiler.
TÜRKİYE’DEN HANGİ AVRUPA ÜLKELERİNE GAZ GİDEBİLİR?
TürkAkım’ın Bulgaristan, Macaristan, Sırbistan, Slovakya gibi ülkelere bir hattı var. O ülkelere gidiyor. Türkiye, Rusya’dan aldığı gazın tedariki için Bulgaristan’la 1.5 milyar metreküplük anlaşma yaptı. Romanya, Moldova, Macaristan gibi ülkelerle anlaşmaya başlamıştı. Şu anda oralara giden gaz esasen rezervedir.
‘BU BİR FIRSATA DÖNÜŞEBİLİR’
TürkAkım projesinde Rusya’dan iki hat geliyor. Birinci hat yıllık 15.75 metreküp hat, bunu Türkiye kendi ihtiyacı için kullanıyor. İkinci hat Türkiye üzerinden gelip Avrupa’ya gidiyor. Bu da aslında yıllık olarak veriliyor. Bunun bir müşterisi var. Biz bu saatten sonra bu TürkAkım’dan hariç olan çizgilerin kapanması ya da gazın kesilmesi durumunda yeni sınırları konuşmalıyız. Artık aslında maksimumdayız. TürkAkım projesi iki katına çıkabilir. Türkiye, Rus gazını kullanır, Azerbaycan ve İran’dan geleni Avrupa’ya sevk edebilir. Bu bir fırsata dönüşebilir.
AVRUPA’YA GAZ TEDARİKİNDE EN HIZLI ÇÖZÜM NE OLUR?
Azerbaycan’dan gelen yaklaşık 15-16 milyar metreküplük boru hattının altısını bir kullanıyoruz. 10’u Avrupa’ya gidiyor. Bu da iki katına çıkarılabilir. Azerbaycan bununla ilgili AB’den finansman bekliyor. Sonuçta finansmanı AB yollamalı. Ben en hızlı tahlilin bunlar olacağını düşünüyorum.
Bunun haricinde Katar, Mısır gibi yeni sınırlar konuşulabilir. Mısır’a Suriye savaşı öncesi yapılmaya başlanmıştı. Arap Gaz Hattı deniyor. Mısır’ın Doğu Akdeniz’de bulduğu gazın Ürdün, Suriye ve Türkiye üzerinden şebekeye bağlamasından bahsediyoruz.
‘BU ÇİZGİLER 2025’TE KONUŞULMAYA BAŞLANACAK’
Katar’ın da Katar, S. Arabistan, Ürdün, Suriye ve Türkiye bağlantısı olacak. Ancak bu mevcut akımlar, Azerbaycan’dan gelen TANAP kadar hızlı olmaz. Bu sınırların da 2025 konuşulmaya başlanacağını düşünüyorum.
İŞTE TÜRKİYE’NİN 4 BÜYÜK KAZANCI!
Burada Türkiye’nin 4 farklı karından bahsedebiliriz. 1’incisi Türkiye coğrafik açıdan artık Avrupa’nın fizikî boru sınırları açısından tek çıkış noktası. Başka bağlantı kalmadı, Rusya ile bütün çizgiler kapandı.
İkinci olarak bu Türkiye’yi enerji merkezi olma yolunda ilerletiyor. Türkiye’nin enerji merkezi olması Türkiye’nin enerji ticaretinden pay alması demek.
Üçüncü olarak Türkiye’den geçecek fiziki her boru hattı ya da Türkiye üzerinden LNG terminalleri üzerinden sıvılaştırılmış farklı coğrafyalardan gelen yine buradaki LNG terminallteri üzerinden gazlaştırılıp Avrupa’ya sevk edilmesi Türkiye’nin siyaseten gücünü ve istikrarını artırır. Türkiye üzerinden ne kadar enerji hattı geçerse ne kadar enerji ticareti artarsa bu Türkiye’yi ekonomik olarak büyütür, siyasi olarak güçlendirir ve istikrarını artırır.
Dördüncü olarak da Türkiye bunun borsasını da kurmak istiyor. Böylece dünyada enerji fiyatlarının belirlendiği ülkeler arasına girmiş olur. Bunun örneği var mı? Almanya ve Hollanda da var. Enerji üreten ülkeler değil ancak fiyat belirliyorlar. Türkiye’de böyle bir ülke haline gelir. Bu da enerji piyasasında söz sahibi olmamız anlamına gelir.”
Diğer Güncel Haberler İçin Tıklayın / Bursa Haber – Bursa Gündem – Bursa Gündem Haber – Bursa Haberleri – Bursa Son Dakika
Bizi İnstagram’da Takip Edebilirsiniz / @BursaGündemHaber
Bizi X’de Takip Edebilirsiniz / @BursaGündemHbr
Bizi Facebook’da Takip Edebilirsiniz / @BursaGündemHaber
Bizi Youtube’da Takip Edebilirsiniz / @BursaGündemHaber
Bizi Linkedin’de Takip Edebilirsiniz / @BursaGündemHaber
Türk Patentinde Dijital Rozet Zamanı