Samanyolu’nun Çekirdeğinde Rekor Gama Işını Tespit Edildi

Araştırmacılar, Meksika’nın Sierra Negra yanardağında deniz düzeyinden 13.000 feet yükseklikteki Yüksek İrtifa Su Çerenkov (HAWC) gözlemevinde Samanyolu galaksisindeki şiddetli bir gizeme göz atıyorlar.

Los Alamos Ulusal Laboratuvarı tarafından yönetilen uluslararası bir araştırma ekibi, 100 teraelektron volttan fazla ultra yüksek güçlü gama ışınlarını gözlemleyerek ilk kez galaktik merkeze kadar izlerini sürdü.

“İLK KEZ KAYNAĞINI DOĞRULUYOR”

Los Alamos’ta fizikçi ve Enerji Bakanlığı’nın projedeki baş araştırmacısı Pat Harding, “Bu sonuçlar Samanyolu’nun merkezinde daha önce görülenden çok daha yüksek güçlere bir bakış niteliğindedir. Araştırma ilk kez Samanyolu’nda Galaktik Merkez Sırtı olarak bilinen bir yerde ultra yüksek güçlü gama ışınlarının PeVatron kaynağını doğruluyor, bu da galaktik merkezin kainattaki en aşırı fizikî süreçlerden kimilerine ev sahipliği yaptığı anlamına geliyor.” dedi.

7 YILDA 100 GAMA IŞINI OLAYI GÖZLEMLENDİ

HAWC gözlemevi yedi yılı aşkın bir süredir veri topluyor. Bu süreçte araştırmacılar 100 teraelektron volttan daha yüksek güce sahip yaklaşık 100 gama ışını olayı gözlemledi.

Sohyoun Yu CArcaron tarafından yönetilen ve The Astrophysical Journal Letters’da yayınlanan bir tahlilde açıklandığı üzere, bu veriler PeVatron ile kozmik ışın etkileşimlerinin doğrudan incelenmesine ve diğer müşahedelerle karşılaştırılmasına olanak tanıyarak emisyon süreçlerinin ve Samanyolu galaksisinin tam merkezindeki pozisyonun belirlenmesine yardımcı oluyor.

YOĞUN GAZ BULUTLARIYLA ÖRTÜLÜ

Parçacıkları hızlandırabilen kaynaklara PeVatronlar denir ve gökbilimciler aktif olarak galaksimizdeki bu aşırı hızlandırıcıların peşindedir.

Samanyolu galaksisinin bu bölgesinin, nötron yıldızları ve yakındaki yıldızlardan madde koparan beyaz cücelerle çevrili süper kütleli bir kara delik içerdiği bilinmektedir.

Bölge, milyonlarca derece sıcaklığa ulaşan ve doğrudan optik müşahedesi engelleme eğiliminde olan yoğun gaz bulutlarıyla örtülüdür.

Bu nedenle gama ışınlarının gözlemlenmesi, bu aşırı ortamda işleyen kozmik süreçleri aydınlatmak için kritik öneme sahiptir.

YÜZDE 99 DAHA HIZLI HAREKET EDİYOR

PeVatron tarafından üretilen kozmik ışın protonları ışık hızının yüzde 99’undan daha hızlı hareket ederek yoğun ortam gazıyla etkileşime girer ve ultra yüksek güçlü gama ışınlarına neden olmaktadır.

Bununla birlikte, PeVatronların tam tabiatı bir gizem olmaya devam etmektedir.

Araştırmacılar,  tespit edilen parçacıkların zaman dağılımını analiz ederek enerji yoğunluklarını anladılar ve parçacıkların kökenini ultra yüksek güçlü gama ışınları olarak belirlediler.

Harding, “Bu süreçlerin birçoğu o kadar azdır ki, galaksimizde gerçekleşmelerini beklemezsiniz veya galaksimizin büyüklüğüyle bağlantılı olmayan ölçeklerde meydana gelirler. Örneğin, bir kara deliğin başka bir kara deliği yemesi sadece galaksimizin dışında beklenen bir olaydır.” dedi.